Çekya'da ateşli silah hakkı çıkacak mı?
Avrupa'daki terör saldırılarının ışığında Çek Cumhuriyeti İçişleri Bakanı Milan Chovanec silah bulundurma ve taşıma hakkını anayasaya almak istiyor. Silahlı yurttaşların gerektiğinde emniyet güçleri gibi teröristleri de engellemesinden söz ediliyor. Çek ve Slovak yorumcular bu girişime karşı çıkıyor.
Bakan AB yasalarını baypass etmek istiyor
Çekya İçişleri Bakanı Milan Chovanec, Hospodářské noviny'e verdiği söyleşide yürüttüğü girişimi, AB'nin talep ettiği katı silah denetimlerine bir tepki olarak nitelendirdi. Aynı gazetede yayınlanan bir yorumdaki itirazlar ise şöyle:
“Sayın bakanın derdi terör değil; asıl yapmak istediği, halihazırda ruhsatlı yarı otomatik silahların sayısını düşürmeye karar veren AB'nin kararını baypass etmenin yollarını bulmak. Çekya, AB'nin kararından memnun değil; istediği tepeden tırnağa silahlanmaya devam etmek. ... Chovanec, bizzat AB'ye karşı büyük bir hata yapıyor. Üyelerinin bir kısmının kurallara riayet etmediği bir topluluğun ömrü de uzun olmaz. Ancak bu durum yerel açıdan da büyük hata. Siyasetçilerimizin sıklıkla şikayet ettiği bir konu, Çekya'nın, bir nevi Şvayk manevrasıyla [kurnaz ve sinsice] kendi koyduğu kurallara riayet etmediği. Peki ama, Çekya devlet olarak böyle davrandığında, siyasetçilerin şaşırmaya hakkı var mı?”
ABD örneği gerçekliği gösteriyor
Pravda, Çekya içişleri bakanının yaptığını son derece tehlikeli ve popülist bir hamle olarak değerlendiriyor:
“Böyle bir adım Pandora'nın kutusunu açar. Avrupa'da kimsenin niyeti bu olmamalı. Daha Nice olayının akabinde Fransa'da da tek tük benzer sesler işitilmişti. Bunlara göre Fransızlar silahlı bir ulus olsalar, saldırılarda daha az kurban verilirdi. ... Dünyayı eli tabancalı sivillerin kurtaracağı düşüncesi, kovboy filmlerine düşkün olanlara hitap edebilir, ancak bu grubun dışında kalan bizler, olgulara dört elle sarılmalıyız. Buradaki asıl problem silahların kendisi. Silah taşıma hakkının anayasada bulunduğu ABD'de, her yıl ortalama 12 bin insan ateşli silahlar yüzünden hayatını kaybediyor. Bu sayıyı karşılaştırmak için şu bilgi faydalı olacaktır: 11 Eylül 2001'den bu yana terör saldırıları nedeniyle ABD'de ölen insan sayısı 100'ün altında. Güvenlik amaçlı şiddet, sadece ve sadece devlet tekelinde olmalı.”
Silahlı amatörler ülkeyi güvensiz kılar
Modern bir devlette iç güvenlik, silahlı amatörlerin veya durumdan vazife çıkarmış milislerin değil sadece profesyonellerin sorumluluğunda olmalı diye uyarıyor Pravo:
“Elbette bu öneri eski cumhurbaşkanı Miloš Zeman'ın zamanında yaptığı, yurttaşların teröre karşı silahlanması gerektiği açıklamasıyla da örtüşüyor. Ayrıca belli silah tiplerinin satışı ve bulundurmasını kısıtlamak isteyen AB'nin çabalarına karşı çıkan Çek siyasetçilerin söylemiyle de aynı kulvarda. Bakanın getirdiği bu teklif, devlete güvenemeyeceğimiz izlenimini uyandırarak korku atmosferini daha da güçlendiriyor. Batıda yıllar süren araştırmalara dayanarak ateşli silahı olan bir sivilin bir teröristi durdurmayı başardığı neredeyse hiç vaka olmadığı söylenebilir. Buna karşın yasal yollarla temin edilmiş silahlar nedeniyle her yıl binlerce insan, kimi zaman katliamlar sırasında hayatını kaybediyor.”
Herkese öldürme yetkisine hayır
Hospodářské noviny, İçişleri Bakanı Chovanec'in, insanların silahlanmasının faydalarının görüldüğü, terörün pençesindeki İsrail örneğini vererek yanlış bir argüman yürüttüğünü söylüyor:
“İsrail'in verili koşulları bizimkinden çok farklı, orada sürekli bir tehditle karşı karşıyasınız. Oysa Çekya'da böyle bir durum söz konusu değil. ... İsrail'de tüm yurttaşlar askeri eğitim alıyor; dolayısıyla oradaki insanların silah kullanımının riskleri ve gerekliliğini değerlendirebilme ihtimali bizdekinden çok daha yüksek. Bizde durum çok daha farklı gelişirdi herhalde: Herkes kendini, öldürme yetkisine sahip James Bond sanır ve 'ıskaladığım her mermiye yazık' sloganı doğrultusunda etrafına sıkmaya başlardı herhalde. Kulağa biraz abartılı gelebilir. Ne var ki Çekya'da silahlara erişim, çoğu Batı Avrupa ülkesine kıyasla çok daha kolay.”