Comey'i görevden alması Trump'a zarar verecek mi?
ABD Başkanı Trump üzerindeki baskı artıyor. Sürpriz bir şekilde FBI Direktörü James Comey'i görevden almasından sonra, başkanın seçim kampanyasındaki Rusya bağlantılarının üstünü örtmek istemesi suçlamaları artıyor. Köşe yazarları Trump'ın güvenilirliğinin sona erdiğini düşünüyor.
Watergate'ten beter bir skandal
Donald Trump ABD'yi derin bir krize sürüklüyor, diyor Večernji list gazetesi:
“Comey'in işten atılmasının ardından ABD'de Donald Trump'ın güvenilir bir başkan olup olmadığı ve ABD gibi bir süper gücün başında olmasını gerektirecek zihinsel istikrara sahip olup olmadığı gibi konular endişe yaratıyor. Comey'in işine son verilmesi yıldırım hızıyla gerçekleşti. Bu durum bir taraftan da başkanın ne yapacağı belli olmayan, güven duyulamayacak biri olduğunu kanıtlıyor. Saygın entellektüel, dilbilimci ve düşünür Naom Chomsky Trump'ın Cumhuriyetçi Partisi'ni insanlık tarihindeki en tehlikeli örgütlenme olarak tanımlıyor. Yaşadığımız skandal Nixon'u istifaya zorlayan Watergate skandalından çok daha beter. ”
Sonraki FBI müdürünün inandırıcılığı kalmadı
Comey'in halefi kim olursa olsun, Trump'un uşağı olarak görülecektir, diyor Irish Examiner gazetesi:
“Hükümeti hakkında birçok soruşturma yürütülen bir ABD başkanının bu yola sapması çok rahatsız edici bir durum. Bundan sonra kim olursa olsun, FBI müdürü olarak göreve getirilirse, başkana karşı sorumlu olduğu izleniminden kurtulamayacaktır. Buysa başkana karşı yürütülen herhangi bir soruşturmanın durdurulmasının siyasi bir gerekçesi olduğu ve doğru olmadığı izlenimini uyandıracaktır. Bu nedenle ceza makamlarının bağımsızlığının altının oyulması, siyasal tarafsızlık ilkesine bir darbe anlamına gemektedir. Kuvvetler ayrılığı ilkesinin yara aldığı öne sürülemese de, aynı derecede önemli olan benzer bir ilke burada görmezlikten gelinmiştir.”
Alternatif gerçekler ve güvenilmez doğrular
Trump önce FBI müdürünü Adalet Bakanı'nın tavsiyesi üzerine görevden aldığını söyledi. Ardından bir söyleşide resmi görevden alma gerekçelerini yalanlayıp, bu tasarrufa kendisinin karar verdiğini belirtti. Corriere della Sera, Beyaz Saray'ın gerçekler konusundaki tavrını eleştiriyor:
“Trump Beyaz Saray'ın politika ve iletişim tarzında devrime gidiyor. Sonradan Trump'ın danışmanı Kellyanne Conway'in kendince 'alternatif gerçekler' diyerek düzeltmeye çalıştığı, düşünülmeden yazılan twitter mesajları ve mesnetsiz iddialar. Ancak FBI müdürünün görevden alınmasının gerekçesi konusunda Beyaz Saray daha büyük bir 'başarıya' imza atti: Önce açıklanan gerekçe o derece inandırıcı değildi ki, yerine hemen ertesi gün başka bir bir gerekçe açıklandı.”
Trump demokrasiye zarar veriyor
Comey'i görevden alan Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Trump, kendisine ve demokrasiye hiç de yararı olmayan bir şey yaptı, diyor NRC Handelsblad:
“Trump şimdi 'Rusya soruşturmasını' önleyecek bir halef atayacaktır. Yeni FBI müdürünün atanması önerisi tam da Adalet Bakanı Jeff Sessions'tan geliyor - kendisi, Rusya Büyükelçisi ile görüşmesini gizlediği için Rusya soruşturmasının başından alınmıştı. ... Comey'in görevden alınması, güvensizliğe neden olduğu için taktik bir hata. Trump'ın demokratik sisteme ne kadar saygısız olduğunu göstermesi açısından da ciddi bir alarm işareti. ... Şimdi sorulması gereken soru, Amerikan demokrasisinin kendini ne kadar savunabileceği. Trump'ın parti yoldaşları eğer iktidar korkusuyla bir şey olmamış gibi günlük işlerle uğraşmaya dönerse, bu sinizmin bir zaferi olacaktır. Ama Rusya ilişkileri konusunda özel soruşturmacı görevlendirilmesine onay verirlerse, o zaman Birleşik Devletler'in imajı ve demokrasisine hizmet etmiş olurlar.”
Trump Nixon'ın izinden gidiyor
Eski başkan Nixon'ın başına gelenler aslında Trump için bir ders olmalı diyen El Periódico de Catalunya, Watergate skandalına atıfta bulunuyor:
“Beyaz Saray'da Rusya skandalıyla ilgili olarak artan şüphelerin soruşturulmasının sona erdirilmesini isteyen sesler çıkıyor. Ancak acil biçimde gerekli olan, bu suçlamaların gerçek olup olmadığının ortaya çıkarılmasıdır. Eğer -tüm garip ve Amerika Birleşik Devletleri'nin güvenliğine dokunan yönleriyle- bu konudaki soruşturma durdurulursa, yalnızca güvensizlik ve belirsizliğin artmasına neden olacaktır. Nixon da Watergate skandalının üstünü örtmek istiyordu. Ve kendisi hakkında soruşturmayı yürüten kişiyi görevden aldıktan yedi ay sonra, başkan da Beyaz Saray'ı terk etmek zorunda kalmıştı.”
Risk dolu bir adım
Helsingin Sanomat gazetesi, Trump'a karşı Cumhuriyetçilerden de şiddetli bir rüzgar eseceğini tahmin ediyor:
“Mesele artık nüfuz etme girişimleri ya da bağımlılıkların ortaya çıkarılması değil, mesele Amerika Birleşik Devletleri'nin hukuk devleti temelleri. Birçok Cumhuriyetçi, Rusların Trump'ın seçim kampanyasındaki etkinliklerine şaşırmıştı, ama Trump'ın resmi bir soruşturmayı engellemeye çalışması, bazı Cumhuriyetçilerin hoşgörü sınırını aşıyor. Trump'a Rusya bağlantısının bağımsız bir şekilde soruşturulması için yapılan baskı artıyor. Aynı zamanda etkili Cumhuriyetçi senatörler ile Trump arasındaki gerginlik de yükseliyor. Başkan, dış politika ve atamalarda Amerikan Senatosu'nun desteğine muhtaç. Cumhuriyetçiler ise senatoda küçük bir farkla çoğunluğa sahip. Eğer şimdi Trump'a karşı genel bir hava oluşursa, senatörler de başkanın karşısına dikilebilirler.”
Trump taraftarları
Trump'a alaycı bir şekilde yaklaşan The Irish Times, Comey'i görevden almakla Trump 'ben yaptım, oldu' şeklindeki imajının altını çiziyor, diyor:
“Trump bir gecede dramatik gelişmeler yaşanacağını söyledi: Milyonlarca yasadışı göçmen tutuklanacak. Müslümanların Amerika Birleşik Devletleri'ne girmesi yasaklanacak. Rio Grande kıyılarına muazzam güzellikte kocaman bir duvar örülecek. Ama gerçeklik, Trump'ın emirlerine uymak istemedi. Trump ve yandaşlarının sarhoş edici bir başarıya, damardan takılmaya, uçuşa geçmeye ihtiyaçları vardı. İçgüdüsel olarak Trump, yandaşlarının dolaylı olarak onun sayesinde yaşamalarından dolayı mutlu olacaklarını tahmin ediyordu. Kendisini ödüllendirmesi, yandaşlarının da ihtiyaçlarını giderecekti. Onlar için Trump, bir tür isteklerinin yerine getirilmesi anlamına geliyor: Sınırsız güce sahip, kurallara uymak zorunda olmayan, keyfine göre herkese elle sarkıntılık edebilen ya da herkesi işinden atabilen biri.”