Macron'un deneyi başarılı olabilir mi?
Emmanuel Macron resmen Fransa'nın 25. devlet başkanı oldu. Başkan, pazar günü geleneksel askeri törenle yeni görevine başladı. Avrupalı köşe yazarları Macron'u bekleyen zorlukları tartışmakla kalmayıp, törenin Macron'un kendini nasıl bir başkan olarak gördüğünün işaretlerini verdiğini de ifade ediyor.
Macron V. Cumhuriyet'in tamamına talip
Macron pazar günkü törende Fransızların artık nasıl bir başkana sahip olduğunu gösterdi, diyor Libération gazetesi:
.“Yeni başkan protokole geri döndü. Tek bir hata dahi yapmadı. Başkanlık onuruna yakışacak bir gün için her şey önceden hesaplanmış, planlanmıştı. Bütün bunlar 39 yaşındaki başkanın karizmasının ve aynı zamanda da çelişkilerinin bir parçası. Macron'un modernliğinin ardında süngüsü düşmüş bir geleneksellik var. Ama Macron kendini gizlemiyor ve çoğunluğun bittiğini düşündüğü V. Cumhuriyet'in bütün mirasını istiyor. Cumhuriyeti halka yakın, normal bir cumhuriyet yapmak için Nicolas Sarkozy modernleştirmek istemişti, François Hollande ise sekülerleştirmek. İkisi de başarılı olamadı. Macron ise V. Cumhuriyet'i istiyor, hem de tamamını. Dikey güce inanıyor, gücün askeri ve otoriter özelliklerini de kabul ediyor. Kısacası, kendi sözleriyle söyleyecek olursak: Macron başkan gibi bir başkan olmak istiyor”
Popülizme karşı durmak
Tarihçi Anne Applebaum, Jyllands-Posten'de yeniden yayınlanan Washington Post'taki yazısında, Marine Le Pen Fransızlar'ın hoşnutsuzluğunun, ekonomiden, güvenlikten, göç politikasından ve - kendi de bir parçası olmasına rağmen- ayrıcalıklı siyasi elitten hoşnutsuzluğunun göstergesiydi, diyor:
“Bu sorunlar Macron'u da ilgilendirmeli. Yani onu destekleyenler Thatcher usulü reformları sineye çekmek zorunda kalabilir. Öte yandan Macron'un parlamentoda çoğunluğu yok ve sağcı rakibinin gücünü arttırma potansiyeli var. ... Ne popülizmin yeni normallik olduğuna öfkelenmek, ne de Marine Le Pen ve yandaşlarının ağzını kapamak bir işe yarar. Onlar kalıcı olmak için geldiler. Ve güçlerini etkisizleştirebilmek ancak ve ancak açık bir şekilde yüzleşmeyle, sağlıklı bir ekonomiyle ve daha çok güvenlikle mümkün olabilir.”
Obama gibi hayal kırıklığına neden olabilir mi?
Magyar Namzet gazetesi, Macron'u Obama'yla karşılaştıranların Trump'ı Beyaz Saray'a yerleştirenin Obama'nın yarattığı hayal kırıklığı olduğunu unutmamaları gerektiğini öylüyor:
“Macron başkanlık döneminin siyasi, ideolojik ve alt yapısal temellerini inşa etmek zorunda. İlk adımı, henüz zayıf olan iç siyasetteki gücünü arttırması, parlamentoda çoğunluk sağlaması ve sağlam bir hükümet kurması olmalıdır. Seçmenin büyük bir bölümünün Macron'u seçmekten ziyade Le Pen'e karşı oy kullanmış olması iyiye işaret değil. Macron'un seçim zaferi kendisine duyulan güvenden değil, seçmenin makul bir mantık yürütmesinden kaynaklanıyor. ... Bu yüzden Macron zaferin tadını çıkarırken dikkatli olmalı. Obama'yla karşılaştırılması konusuna gelince şunu hatırlatmakta fayda var: Yeni bir çağın başlaması özlemi duyan Amerikalılar için Obama büyük bir hayal kırıklığı olmuştu.”
Macron'un Cumhuriyetçilere ihtiyacı var
Daha 149 adayın seçilmesi gerektiğine vurgu yapan Il Sole 24 Ore, Macron'un mutlaka birkaç deneyimli politikacıyı daha tekneye alacağını söylüyor:
“428 vekilin arasından yalnızca 24'ü artık aday olmuyor. Bunların hepsi de ya Sosyalist ya da Yeşillerden. [Macron'un] umudu, gelecek günlerde -tahminen yeni başbakan adayının adının açıklanmasından sonra- en azından Cumhuriyetçilerden bazı kişiliklerin hendekleri aşması. Başbakan adayları arasından Edouard Philippe son saatlerde en muhtemel aday olarak öne çıkıyor. La Havre'ın 46 yaşındaki belediye başkanı eski başbakan ve merkez Cumhuriyetçilerin temsilcisi Alain Juppé'ye yakınlığıyla biliniyor.”
Sosyal Demokratlar da sürece katılmalı
Macron'un eski Başbakan Manuel Valls'ı ekibine katmamış olması, Le Figaro'da yazan siyaset bilimci Renée Fregosi'ye göre bir hata:
“Hem teorik hem de pratik açıdan önümüzdeki iktidar döneminde sosyal demokrasinin iki öğesi merkeze oturtulmalı: Pazarlık yapmak ve uzlaşmak. ... Macron'un seçim kampanyasında vadettiği yeni iş yasası mutlaka Fransa'nın artık en büyük sendikasının da onay vereceği bir biçimde hazırlanmalı. Nitekim [sol sendika] CGT ve aşırı solcular yoğun protesto eylemleri tehdidinde bulundu. ... Bunun dışında Emmanuel Macron'un projesinde önemli bir rol oynayan Avrupa boyutu, yeni bir sosyal demokrasi tarafından da onay görüyor. Bu proje, uymlu bir vergi ve sosyal politika güden daha güçlü ve daha bileşik bir Avrupa talep ediyor.”
Siyasi merkezde yeni bir tecrübe
Der Standard gazetesi, Fransa'da sonuçları bütün Avrupa'yı etkileyecek benzersiz bir siyasi tecrübe yaşanacak olmasını coşkuyla karşılamış:
“Artık Fransa'nın hiçbir siyasi kanada ait olmayan bir başkanı var. Sağcılar için fazla ilerici, solcular için fazla pazar ekonomisinden yana bu başkan. Macron Yürüyüş Hareketi ile birlikte parlamentoda çoğunluğu sağlarsa ve bu iki parti yıllarca birlikte hareket ederse, daha önce tanımadığımız yeni bir demokratik dinamik ve aşırı sağa cazip bir alternatif yaratılmış olacak. Ve bu gelişme seçmenin eski partilere sadakatini giderek yitirdiği diğer Avrupa ülkelerine de sıçrayabilir.”
Hızla ve hırsla reformlar ele alınmalı
The Economist, Macron'un söz verdiği dönüşümü gerçekleştirmek için çok az zamanı olduğunu söylüyor:
“Macron hızla ve canla başla işe koyulmalı. Canla başla ve inatla, çünkü sol cenah ve sendikalar küçük reformlarla da, tıpkı büyük reformlar gibi, mücadele edecektir. Macron, normal vatandaşı örgütlü işçi sınıfına karşı harekete geçirmek istiyorsa şayet, bu mücadeleyi yürütmeye değmesi gerek. Ve bir de çok hızlı davranması lazım, çünkü reformlarında başarıya ulaşmak istiyorsa, onları gerçekleştirmek için bundan daha iyi bir zaman bulamayacaktır. Şu anda muzaffer bir kişinin imajına sahip. Partisi yeni bir başlangıcın büyüsüyle işe başlıyor. Yeni öğretmen istihdamı ve vergi indirimleriyle ekonomide canlanma yaratılabilir. Macron şu anda Fransa ekonomisinin büyümeye girdiği bir anda icraate başlıyor. Ekonomi ise 2010'daki krizden ve onu takip eden yaraları sarma döneminin ardından ilk kez bu kadar hızlı büyüyor.”