Makedonya: İsim kavgasının bir çözümü var
Makedonya ile Yunanistan arasında yıllardır süregelen isim kavgasında bir çözüm mümkün gözüküyor. Makedonya'nın yeni başbakanı Zoran Zaev, geçtiğimiz hafta Brüksel'de ülkesinin "Eski Yugoslavya Makedonya Cumhuriyeti" adıyla NATO ve AB'ye üye olmaya çalışacağının işaretini verdi. İki ülkedeki yorumcular bu hamleyi nasıl değerlendiriyor.
Makedonya teslim oluyor
Makedon haber portalı Kurir, Üsküp hükümetinin geri adımının utandırıcı bir egemenlik kaybına yol açmasından endişe duyuyor:
“Bağımsızlığımızın 26. yılında, isim babamız Yunanlar olacak ve sonsuza dek kullanacağımz bu isimle bizi vaftiz edecekler. Kendi devletimizi nasıl adlandıracağımıza da onlar karar verecek. ... Bu yaşananlar, devletin korkakça bir teslimi ve bir ulusun sonsuza kadar utanması için bir sebep değilse nedir, sevgili Makedonlar? Ancak tüm bu meselenin en utandırıcı ve ahlaksız yanı, yeni adımızı [bir referandum yoluyla] kabul etmemiz; böylelikle yarın yeri geldiğinde, bu adı kendimizin seçmiş ve referandumla da teyit etmiş olduğumuzu ileri sürebilmeleri için onlara bir olanak tanımak.”
Çipras'ın oyun alanı dar
Günlük Kathimerini gazetesi, Atina'nın nasıl bir zorlu kararla karşı karşıya olduğunu açıklıyor:
“Şurası son derece açık ki, Yunanistan'ın saygınlığını zedelemeyen ve aynı zamanda komşu devleti de koruyan bir çözüm bulmak, bizim de çıkarımıza olacaktır. İç siyasetteki dengeler nedeniyle Sayın Çipras'ın oyun alanı son derece dar. Üsküp'teki yeni hükümet, Gruevski yenilgisinin ardından bir şeylerin değiştiğini göstermek istiyor. İki ülke arasındaki yıpranmış ilişkileri değiştirmek için somut önlemler alınması ve ödünler verilmesi gerekecektir. Bu sene temmuz ayı Yunan diplomasisi için sıcak geçeceğe benziyor. Karşımıza çıkan bu zorlukları fikir ayrılığına düşmeden, konsensüse vararak göğüsleyeceğiz.”
Milliyetçiler pusuya yatmış halde
Duma'ya göre devletin resmi adının değiştirilmesi Makedonya'da şiddetli toplumsal ve siyasi çalkantılara yol açabilir ve eski başbakanlardan Gruevski'nin milliyetçi partisini tekrar iktidara taşıyabilir:
“Hala nüfuzlu bir muhalefet partisi olan VMRO-DPMNE, ad değişikliği nedeniyle toplumda oluşmuş hoşnutsuzluğunu kendisi için kullanabilir. Kendilerini 'milli kimliği' savunucusu ve yurtsever olarak tarif eden ve kendilerine Antik Makedonya'nın sahte havasına büründürmek isteyen Gruevski'nin adamları, tekrar iktidara gelmenin yolunu zorlayabilmek için önlerine çıkan bu fırsatı kaçırmayacaklardır. Halkın bu ad değişikliğine karşı oy kullanacağı bir referandum yeni bir seçimin önünü açacak, Gruevski de bu seçimleri kolayca kazanabilecektir.”
Neden Güneybatı Bulgaristan olmasın?
Tarihsel açıdan bakıldığında en uygun ad Güneybatı Bulgaristan olacaktır, diyor tarihçi Boşidar Dimitrov 24 Chasa'daki yazısında:
“Vardar Nehrinin doğusunda kalan, bugünkü Makedonya'nın antik çağlardaki Payonya adı, burada yaşayan bir Trakya topluluğu olan Payonlardan geliyordu. Antik İlirler kabilesinin yaşadığı Batı Makedonya'ya ise İlirya ya da Dardanya adı verilmişti. Bulgar devletinin 681 yılında, Han Asparuh yönetiminde kurulmasının ardından bu bölgeler Bulgaristan adıyla bilinir oldu. ... Antik Makedonya adıysa Avrupalı hümanistlerin etkisiyle 18. ve 19. yüzyıda tekrar kullanılmaya başlandı, ancak ülkenin sınırları keyfi olarak çizilmişti. Doğu sınırı oluşturan Mesta Karasu Nehrinin bazı kesimlerinde Bulgaristan topraklarına olan mesafe on metreye kadar düşüyor. Gerçekten bu nehrin bir kıyısında Bulgarların, diğerindeyse Makedonların yaşadığına mı inanılıyor? Gülünç bir düşünce. Dürüst davranmak gerekirse Makedonya, Güneybatı Bulgaristan adını almalıdır.”