Romanya: Yargı reformu tartışmasına devam
Geçtiğimiz pazar akşamı Romanya'da pek çok şehirde yargı reformunu protesto eden binlerce insan sokağa döküldü. Göstericiler önemli yolsuzluk davalarına bakan savcıların gelecekte cumhurbaşkanı değil, adalet bakanlığı ve bağımsız yargıçlar kurulu CSM tarafından tayin edilecek olmasını protesto ediyor. Rumen gazeteciler de reform planlarına kuşkuyla yaklaşırken, gösterilerden övgüyle söz ediyor.
Gerçek muhalefet sokaktaki protestocular
Hükümet taraftarlarının protesto gösterileri, siyasetin yerinin sokak olmadığı sözleriyle eleştirildi. Ancak gazeteci Florin Negrutiu'nun Blog republica.ro sayfasında yazdığı üzere, göstericiler iktidardaki grup karşısındaki tek denge unsuru:
“Demokrasinin özü olan parlamentarizm, günümüzde cezadan kaçmak için demokratik ilkeleri bir araç olarak kullanan iktidardaki bir grubun saldırısı altında. ... Sokağın buna verdiği cevap ise, toplumun bir kesiminin, oluşmakta olan parlamenter dikta karşısında verdiği sağlıklı bir tepkiden ibaret. Sokak protestosu aynı zamanda muktedirleri rahatsız eden ve başlarını ağrıtan tek muhalefet konumunda. Çünkü bunlar aynı zamanda kontrol edemedikleri tek muhalefet.”
Kamusal rekabet yararlı olacaktır
Siyasetbilimci Alina Mungiu-Pippidi, reform önerilerinden çok umutlu değil. Blog Romania Curata'daki yazısı:
“Savcıların atanmasının cumhurbaşkanlığı yoluyla değil de yargıçlar kurulu CSM tarafından yapılması, kağıt üzerinde biraz daha bağımsız bir yöntem izlenimi yaratıyor. Uygulamadaysa tüm adayların CSM kurulu önünde yapacakları sunumun ardından seçilmeleri durumunda gerçek rekabetten söz edilebilir. Ancak seçme işlemi keyfi olmaya devam ettiği sürece, atamayı kimin yaptığının pek de bir önemi yok. Atamalar siyasi etkiye bağlı olarak yapıldığı sürece, neden cumhurbaşkanlığı bu etkinin dışında kalsın? Ne kadar çok sayıda siyasi odağa söz hakkı verilirse, savcılık mevkine tarafsız bir adayın getirilmesi şansı o kadar yüksektir. Bu da olması istenen bir durum.”
Yargıçlar kurulu bu görev için uygun değil
Gazeteci Bianco Toma da, Blog Adevărul'daki yazısında planlanan reforma eleştirel yaklaşıyor:
“Yargıçlar kurulu CSM, başsavcıların atanması için gerekli sorumluluğu alacak olgunlukta değil henüz. Bu önemli kararın, kimseye hesap vermek zorunda olmayan CSM gibi bir kolektif organa bırakılması, şimdiye dek yapılan yargı reformunun ve yolsuzlukla mücadelenin sonuçlarını tehlikeye atacak. ... Üstelik bu tartışmalar yeni de değil; tüm bunları 2015'te de yaşamıştık. ... Acısı savcılardan ya da yargıdan çıkacak olan bu siyasi pazarlık, süregiden bir tartışma yaratmış ve Avrupa Komisyonu İlerleme Raporu'nun yolsuzlukla mücadele bölümüne dahi girmişti.”