S&P'nin Portekiz notu sevindirmeli mi?
Portekiz'in kredi notu, kredi derecelendirme ajansı Standart & Poor's'a (S&P) göre yükseldi. Ajansın cuma günü ülkenin kredi notunu bir puan yükselterek BBB- seviyesine yükseltmesi, Portekiz'in batık ülkeler arasından sıyrılmasını sağladı. Eşzamanlı olarak Portekiz tahvillerine hücum edildi. Ancak yorumcuların heyecanı ölçülü.
Geç gelen bir karar
Jornal de Negócios, Portekiz'in kredi notunun yükseltilmesinde çok geç kalındığını söylüyor:
“S&P Portekiz menşeli tahvilleri 'batık' bölgeden daha önce, örneğin 2014'teki [Troyka ile üzerinde anlaşılan ekonomik] uyum programının sonunda çıkarmalıydı. Hatta daha da iyisi, Portekiz Başbakanı António Costa ile Maliye Bakanı Mário Centeno'nun, yeni sosyalist azınlık hükümetinin ve solcu ortağının bütçe denetiminin ve finans sisteminin yeniden yapılanmasını ciddiye aldıklarını gösterdikleri 2016'da yapılması daha da doğru olurdu.”
AMB ivmenin önünü kesmemeli
Financial Times'a göre Portekiz, AMB'nin gevşek para politikasının da desteğiyle Avrupa'nın mali krizi ardında bıraktığının en güncel örneği. Gazete buna paralel olarak AMB'nin bu politikaya tutunmasını salık veriyor:
“Avrupa Merkez Bankası'nın, faizleri mümkün olduğunca uzun süre düşük tutması arzu ediliyor. İstihdam piyasaları hala istikrara kavuşmuş değil, kamu borçlanması son derece yüksek. Küresel koşulların şu andaki gibi uygun kalacağının garantisi yok. Bunun ötesinde yakın dönemde ufukta, karar vericileri harekete geçmeye zorlayacak enflasyonun yükseleceğine ilişkin herhangi bir işaret de görünmüyor. ... Avro Bölgesi'nin durumu geçtiğimiz yıllarda iyiye doğru gitti. Avrupa Merkez Bankası da burada kilit rol oynadı. Ancak AMB dikkatlice desteklenmediği sürece bu ivmenin sürmesi garanti değil.”
Doğru zamanda gelen iyi haber
Kredi notunun yükseltilmesi kararı, Portekiz'in sosyalist azınlık hükümeti açısından daha uygun zamanda gelemezdi, diyor Público:
“Dünyanın en korkulan derecelendirme ajansının 'krallara layık' kararı, Portekiz'de derin bir oh çekmeyle karşılandı. IMF'nin, Portekiz'in ekonomik performansının 'takdire şayan gelişiminden' söz eden son raporu, tabloyu daha da pembe hale getiriyor. ... Portekiz hükümeti açısından bakıldığında, bu iyi haberin zamanlaması daha iyi olamazdı. Sadece 1 Ekim'de yapılacak yerel seçimler öncesindeki durum açısından ya da [parlamentodaki] sol ortaklarıyla yürütülecek zorlu bütçe görüşmeleri nedeniyle değil, sosyal gerginlikler bir kez daha yükselişe geçtiği için; nitekim hasta bakıcıların grevi bunun en belirgin örneklerinden biri.”
İşin zor kısmı henüz bitmedi
Portekiz tehlikeli bölgeyi terk etmiş değil, diye uyarıyor Neue Zürcher Zeitung:
“Hükümet şu sıralar 2018 devlet bütçesi için bir taslak üzerinde çalışıyor ve tüm destek çağrılarının hakkını verecek yeterli hareket alanına sahip de değil. GSYH'nin neredeyse yüzde 130'u kadar bir kamu borcu risk olarak geriye kalıyor. [Kredi derecelendirme kuruluşu] DBRS'nin ülkenin rating notunu 'batık' düzeyinin hemen üzerinde göstermesi sayesinde Avrupa Merkez Bankası'nın yapabildiği tahvil alımları hiç kuşkusuz bir rahatlama sağladı. Artık Portekiz sadece bu ajansın eline teslim edilmiş değil. Ancak tahvil alımlarının daha ne kadar süreceği belirsiz. Yani sevinmek için henüz erken.”
Derecelendirme ajansları sistemin yüzkarası
Diário de Notícias derecelendirme ajansları ve bunların değerlendirmelerine karşı:
“S&P'nin kararı karşısında yaşanan ulusal hezeyan, son yılların en büyük mali krizinden bir ders çıkarmadığımızın en açık kanıtı. ... Kredi derecelendirme ajansları, şirketler, bankalar ve devletler tarafından finanse edilen, ardından da bunları derecelendiren özel şirketler statüsündedir. Bu derecelendirme, ne olduğunu kimsenin bilmediği ama 'kamu maliyesinin sürdürülebilirliğine' ve 'büyüme potansiyeline' bağlı olduğu ileri sürülen kriterlere bağlı. ... [Rating ajansları] birilerini yere göğe koyamazken, diğerlerini (örneğin Yunanistan ya da Portekiz gibi) yerin dibine sokuyor. Bunlar, dünyanın her yerinde arkasında kurban bırakan akıldışı ve adil olmayan ekonomi paradigmasının herhalde en tiksindirici yüzkarasıdır.”