ABD yeni gümrük vergilerini askıya aldı - ama Çin hariç
ABD Başkanı Trump, tartışmalı gümrük vergisi paketinin büyük bir bölümünü 90 günlüğüne askıya aldığını duyurdu. Hazine Bakanı Scott Bessent, önümüzdeki hafta 70’ten fazla ülkeyle gümrük vergisi anlaşmaları üzerine görüşüleceğini söyledi. ABD’den yapılacak ithalata yüzde 84’lük gümrük vergisi getiren Çin içinse gümrük vergileri tekrar artırılarak yüzde 125’e çıkarıldı. Peki atılan bu geri adımın ve Pekin’e karşı sergilenen katılığın nedeni ne?
Felaket yaklaşıyor
Washington ile Pekin arasındaki ticaret savaşı büyüyebilir, diye uyarıyor Le Soir:
“Çinli yetkililer, ‘bize meydan okunursa geri adım atmayız’ dediler. ... Kimse şaşırmadı: Devlet Başkanı Şi Cinping -Beyaz Saray’ın cahil ev sahibinin çok asil sözleriyle ifade edecek olursak- ‘Donald Trump’ın kıçını öpenlerden’ değil. Çünkü Trump’ın ilişkiden anladığı yalnızca itaatkâr bir ortakla girdiği güç ilişkisidir. Geriye şu soru kalıyor: İki tektonik plakanın çarpışması deprem ya da tsunamiden başka bir şey yaratır mı?”
Birileri Trump'ı ikna etmiş
La Stampa köşe yazarı Alan Friedman şöyle diyor:
“Milyarder sponsorlarından/dostlarından bir ya da birkaçı Donald Trump’ın aklını başına getirmiş olabilir. ... Birisi ona hakikati söylemiş. JP Morgan’dan Jamie Dimon ya da BlackRock’tan Larry Fink gibi Wall Street tanrılarından biri veya belki de Elon Musk, Jeff Bezos ve [fon yöneticisi] Bill Ackman birleşik güçleri Trump’ı bu çılgınlığa son vermeye ikna etmiş. Ya da hiç değilse 90 günlüğüne askıya almaya. İtibarını kurtarmak için. Ayrıca büyük bir mali krizden kaçınmak için. ABD Başkanı, makroekonomiyi anlayacak kadar ince düşünmüyor. ... Donald Trump’ın gümrük vergisi takıntısının ekonomiyle bir alakası katiyen olmadı.”
Beyaz Saray'da ilk çatlak sesler
Trouw, Elon Musk’ın gümrük vergileri paketinin mimarı Peter Navarro’ya alenen “bir çuval tuğladan daha aptal” demesini manidar buluyor:
“Bu tartışmayla Beyaz Saray’da ekonomi politikası konusunda büyük görüş ayrılıkları olduğu iyice anlaşıldı. ... Trump’ın çarşamba günü çark ederek pek çok ülkeye uygulanacak bir dizi gümrük vergisini büyük ölçüde düşürmesi, yalnızca büyük paraların baskısından anladığını göstermekle kalmadı. Aynı zamanda, Trump’ın Beyaz Saray’daki gümrük şahinlerinin şimdilik avuçlarını yaladığını da kanıtladı.”
Hasar çoktan meydana geldi
NRC'nin yorumu şöyle:
“Piyasa ilk savaştan galip çıktı. ... Ancak, iplerinden kurtulan Trump'ın (şimdilik) politikasını düzeltmek zorunda kalması piyasanın yalnızca sınırlı bir kesimini rahatlattı. Çarşamba günü yaptığı geri dönüşten sonra dahi, uzun vadeli ABD devlet tahvillerinin faiz oranları neredeyse hiç düşmedi. Trump ve çevresi, bundan sonraki müzakerelerde kendisini usta bir 'anlaşma yapıcı' şeklinde sunacak. Ancak resesyonla bu kadar pervasızca flört ettiği, küresel ticaret akışını durma noktasına getirdiği ve ABD'nin kredi itibarını tehlikeye attığı için, dünyanın geri kalanı onu ve ülkesini öncelikle güvenilmez bir ticaret ortağı ve bir haftalık kaosun ardından önemli bir ekonomik stres faktörü şeklinde görmeyi sürdürecek.”
İçeriden alınan bilgilerle milyarlar mı kazanıyorlar?
Sosyolog Igor Eidman, Trump’ın gümrük vergisi hamlelerinin arkasında kendi özel çıkarları olduğu şüphesini Facebook'ta dile getiriyor:
“Yeni gümrük vergilerinin yürürlüğe girmesinin ardından, hisse fiyatları ve kripto paralar dibi boyladı. Hemen ardından Trump acımasız vergi tedbirlerini yumuşattı ve hisseler yeniden yükselişe geçti. Meksika ve Kanada’dan yapılan ihracata gümrük vergisi getirince, bunları iptal edince ve sonra yine yenilerini getirince de aynısı olmuştu. Borsa ne zaman çökecek ve ne zaman yükselecek, bunu yalnızca Trump, ailesi ve arkadaşları biliyor. … İçeriden aldıkları bilgilerle para kazandıklarına artık şüphe yok. ... Trump’ın ABD ekonomisinde yarattığı sarsıntıların asıl gayesi bu olabilir mi?”