Romanya'da yolsuzlukla mücadele kavgası
Romanya Yolsuzlukla Mücadele Kurumu DNA'nın başkanı Laura Codruta Kövesi etrafında dönen kavga sürüyor. Hükümet yanlısı yaklaşık 200 bin kişi DNA'nın 'yargıda suistimallerini' protesto etmek için cumartesi akşamı Bükreş sokaklarındaydı. Anayasa mahkemesi mayıs sonunda adalet bakanının başvurusu üzerine Cumhurbaşkanı Klaus Johannis'i, Kövesi'yi azletmekle görevlendirmişti. Krizde bundan sonra ne olacak?
Johannis'in ne iyi müttefiki yurttaş
Dserkalo Tyschnja'ya göre Johannis'in sosyal demokratların talep ettiği üzere görevden alınmasını ancak sokak engelleyebilir:
“Bu koşullar altında Romanya devlet başkanı, iktidardaki koalisyonun planlarını boşa çıkarmak ve Bükreş ile Brüksel arasında bir çatışmayı önlemek için Avrupa taraftarı güçleri etrafında toplamak zorunda. ... Johannis'in bu konudaki en iyi müttefiki Rumen yurttaşlar olabilir. Temelde Rumen toplumu, hükümetin üst kademelelerinde yolsuzluğa ve yargıçların faaliyetlerini engellemek isteyen rüşvetçi siyasetçilere açılan savaş için birleşmiş durumunda. ... Sosyal demokratların da kendi taraftarlarını harekete geçirme planlarını açıklamasıyla ciddi bir çatışmanın eşiğinde olduğumuzu söyleyebiliriz.”
İktidar partisi cumhurbaşkanının ensesinde
Cumhurbaşkanı Klaus Johannis mahkeme kararı yüzünden sadece yetkilerinin azaltılmasıyla kalmayacak, diyor Radio Europa Liberă:
“Bu kararla Romanya Anayasa Mahkemesi, yürütme içindeki dengeyi hükümet lehine değiştirmiş oluyor. Cumhurbaşkanı da yürütme kolunun bir parçası, ancak yetkisi giderek sembolik hale geliyor. Klaus Johannis bundan sonra adalet bakanlığının altında yer alacak ve hoşuna gitmese de anayasa mahkemesinin kararlarını uygulamak zorunda kalacak. [İktidardaki] Sosyal demokratlar daha şimdiden Johannis'in ensesine binmiş durumda ve bir hata yapmasını bekliyor; böylelikle siyasi liderlerin dile getirdiği gibi görevden alınabilmesi için ellerinde bir gerekçe olacak.”
Cumhurbaşkanı karara saygı göstermeli
Johannis acı ilacı yutmak zorunda, diyor Evenimentul Zilei:
“Doğru ya da yanlış, haklı ya da değil, anayasa mahkemesinin kararına saygı gösterilmesi gerekiyor. Mahkeme kararlarının haklı olmadığı izlenimine ilk kez kapılmıyoruz. Ancak mesele kesinleşmiş bir kararsa, buna saygı göstermemek pratik sebeplerle mümkün değildir. Her karar için geçerli olduğu üzere, üst mahkemenin Codruta Kövesi vakasında verdiği karar da kabullenilmeli. Bunun aksini yapmak, mahkeme kararlarının bağlayıcı olmadığı, kararı bir yargıca verdirsek de, kabulünün bizim yorumumuza bağlı olduğu anlamına gelecektir.”
Romanya cumhurbaşkanı artık güçsüz
Republica.ro sitesi, kararın Romanya'nın siyasi sistemini kalıcı biçimde değiştirdiği görüşünde:
“Tartışmanın konusu artık ne Sayın Kövesi ne de DNA meselesi; hatta yolsuzlukla mücadele bile değil, nasil bir cumhuriyette yaşamak istediğimiz. Mahkemenin kararı, Romanya'nın anayasal rejimini değiştirdi. Siyasi bir kararla, cumhurbaşkanını seçmiş olan altı milyon seçmenin, [kararın arkasında duran] sosyal-liberal hükümete oy veren üç milyon seçmenden daha zayıf olduğu hükmüne varıldı. ... Hükümet, bu keyfi meşruiyet adına seçmenlerine sorma gereği hissetmeden cumhurbaşkanının işlevini önemsizleştirdi ve Romanya'nın bundan sonra daha zayıf bir cumhurbaşkanı olmasına karar verdi.”