Tuvaleti sıcak olmayan devlete devlet demem
Radio Kommersant FM'e göre, köyden kente göçü önlemek için, hatta siyasi sistemin istikrarı için kanalizasyon olmazsa olmaz bir koşul:
“Şehirlerdeki gibi tuvaletlerin olmaması köyden kente göçün en önemli nedenidir. Öncelikle 21. yüzyılda en azından en ilkel konfora sahip olmak isteyen gençler gidiyor kente. Durum iyileşiyor iyileşmesine, ama gerektiği kadar hızlı değil. ... Sibirya'nın kimi bölgelerinde ve doğudaki geniş kırsalda gerçek bir olağanüstü hal yaşanıyor. Her yıl bir milyona yakın insanın göçle burayı terk ettiği söyleniyor. Bu da karşımıza hep aynı soruyu çıkarıyor: Ülke nereye gidiyor? Hayat medeni tuvaletler olmadan mı sürecek; sloganımız 'füze yapıyoruz' olmaya devam mı edecek? Kanalizasyon ve sıcak tuvaletler olmadan istikrarlı bir siyasi sistem kurmak çok zor.”
Bahçede tuvalet bir parça özgürlüktür de
Vedemosti'ye göre açık alanda bir tuvalet kulübesi de bağımsızlığın simgesi olabilir:
“Müstakil evlerde standartlara uygun bir tuvalet yapmak, ülkenin en kuzey kesimleri hariç her yerde mümkün. Ama özellikle köylerde ve küçük kentlerde merkezi kanalizasyon sisteminin olmaması, çoğu zaman buralarda yaşayanların bilinçli kararı; çünkü kanalizasyona bağlanmak, bu hizmet için aylık bir ücret ödenmesi mecburiyeti anlamına gelecek. Ayrıca sıcak bir 'kent tuvaleti' herkes için bu kadar da önemli değil. Bahçedeki küçük kulübeye gitme alışkanlığı daha büyük. Çünkü bu, devletten bir tür bağımsız olmak demek; üstelik de bedava.”