Golunov vakasında umut, yerini yılgınlığa bıraktı

Buna karşın Echo Moskvy, göstericilere yapılan sert müdahalenin Golunov vakasının Rusya rejiminde bir yumuşamaya işaret etmediğinin kanıtı olarak görüyor:

“Herkes, sivil toplumun devlet üzerinde baskı uyguladığı için masum bir insanın serbest bırakıldığına inanmıştı. Devletin bu hamlesinin perde arkasında, Putin'in 20 Haziranda yapması planlanan ulusa sesleniş konuşmasında 'Neden gazeteci [Golunov] hapiste?' sorusuyla karşılaşmama arzusunun yattığı düşünülüyordu. ... Ancak şimdi internette şöyle yazılar görüyoruz: 'Devlet erki evin resinin kim olduğunu gösterdi', 'Devlet sert bir tutumla saygınlığını geri kazanmaya çalışıyor' ve benzeri. Yazılanlarda gerçek payı da var elbette; örneğin devlet katında devletin bu aptalca davranışı hakkında hiçbir özeleştiri yapılmadı. ... Bu yüzden öfkelenmek mi gerekir? Hayır, ne de olsa insanlar bunlarla ilk kez karşılaşmıyor.”

Rus gazeteci Golunov'un serbet bırakılması, De Volkskrant'a göre hiçbir şeyi değiştirmeyecek:

“Bağımsız medya Putin yönetimi altında daha da kötüye giden yolsuzlukları yıllardır haber yapıyor. Putin'in St. Petersburg'taki judoculuk geçmişinden tanıdığı çeşitli isimler, kârlı kamu ihalelerinin ardı arkasının kesilmemesi nedeniyle milyarder oldu. Muhalefet lideri ve yolsuzlukla mücadelenin bayraktarlarından Aleksey Navalnıy, Başbakan Dmitriy Medvedev'e ait çok sayıda lüks villanın varlığını günışığına çıkardı. Sonuç? YouTube ve Instagram, Navalnıy'ın videosunu kaldırmak zorunda kaldı. Emniyet ve yargı başta olmak üzere her kurum rüşvetçi memurlarla dolu. ... Ara sıra küçük çaplı bir yönetici feda edilse de Putin'in kanatları altına sığınmış kodamanlara kimse dokunamıyor. Rusya'da bağımsız medya var ama ülkenin sağlığına kavuşması isteniyorsa bunların ifşaları sonrasında bir şeyler olması da gerekecek.”

Dagens Nyheter, Golunov'un serbest bırakılmasını takdire şayan buluyor:

“Ne Putin rejimi ne de Kremlin'in kontrolündeki hukuk sistemi normalde geri adım atar. Mahkumiyet oranları tıpkı Stalin dönemindeki gibi yüzde 100'e yakın. Ancak salı günü Golunov hakkında yürütülen ön soruşturma, ansızın durduruldu. ... Bu vaka bize Rusya'da iktidarın da sınırları olduğunu ve ifade özgürlüğü kısıtlamalarına karşı çıkma cesareti olan Rusların olduğunu gösteriyor.”

Düşünce kuruluşu Carnegie Moscow Center'dan Alexander Baunov, toplumun geniş kesimlerinin neden kendini İvan Golunov'la özdeşleştirdiğini Kommersant'taki yazısında açıklıyor:

“Putin rejimine karşı savaşan biri değil Golunov. Çok daha başka, çok daha somut şeylerle ilgileniyor. Başka siyasi rejimlerde de rastlanacak türden somut kötülüklerle mücadele ediyor. Nitekim tam da bu yüzden, Putin taraftarı ya da karşıtı kamplardan birine dahil olmaya gerek kalmadan insanların savunabileceği bir figür oldu. Yaptıkları sadece Putin karşıtlarının hoşuna gitmiyordu, çünkü söz konusu olan bir rejimin devrilmesi değil, Rusya'nın düzelmesiydi. Üstelik cuma gününe kadar İvan basın çevreleri dışında pek tanınan biri değildi. ... Golunov seçkinler kulübünden değil ve tam da bu yüzden bir çok insan onu desteklemeyi düşünebildi.”

Novaya Gazeta'ya göre, bu vakada çark edilmesini medyaya da borçluyuz:

“Golunov'u destekleyen aynı manşetle çıkan üç ekonomi gazetesi Vedemosti, Kommersant ve RBK'nin bu senkronize tavrı çok önemliydi. Bu tavır çok güçlü bir darbe oldu. Gazetelerin bu eylemi Petersburg Ekonomi Forumu'nun bitişiyle eşzamanlıydı. Rusya'nın liderleri evlerine dönerken ülke ekonomisinin gelişmesiyle ilgili başarılarının haberlerini okumak istiyordu gazetelerde. Ama onun yerine Rusya'nın istikrar döneminde nasıl bir hukuk ve toplum düzeni kurduklarını okudular; yani kimileri için hukuksuzluk, kimileri içinse cezasızlık anlamına gelen düzeni. Ertesi gün yaşanan olaylara baktığımızda görüyoruz ki, basının başlattığı dalga ayyuka çıktı ve o anda biri emretti: Konuyu kapatın.”

Vedomosti, gazetecilerin Rusya'da ne kadar büyük tehlikeler altında çalıştığını anlatıyor:

“Golunov vakasında, araştırmacı gazeteciliğe konu olan kişilerin, tek bir gazeteciyi suspus etmeyi istemesi, tüm hukuk sistemine olan güveni sarsarak, zaten halihazırda can çekişen basın için daha da büyük bir darbe oldu. Anlaşılan o ki, gazeteciler için 'kamu çıkarlarıyla' uyumsuzluğun yarattığı risk, herhangi bir memur ya da girişimcinin nasırına basmak kadar tehlikeli değil. İlkinde sadece işinden ya da mesleğinden olmak sözkonusuyken, ikincisinde üzerinize uyuşturucu yerleştirilebilir. Buysa pekala hayati tehlike anlamına gelebilir.”

Rusya hükümeti kamuoyunu kontrol edebilmek için giderek daha sert önlemlere başvuruyor, diyor Kaleva:

“Rusya'da iktidarın özgür basına karşı aldığı önlemler, acımasız bir mantığa sahip. Bağımsız kamuoyu araştırma enstitüsü Levada'nın geçtiğimiz hafta yayınladığı anket sonuçlarının da gösterdiği üzere, Ruslar haksızlıkları protesto etmek üzere sokağa çıkmaya, daha önce hiç olmadığı kadar hazırlar. ... En nihayetinde ifade özgürlüğünün kısıtlanması, iktidardakilerin kendi yurttaşlarından korktuğunun bir göstergesi. Bu yüzden onları, sorunun karar alan mercilerde değil, başka yerde olduğunu içeren haberlerle meşgul etmek gerekiyor. İnternette bunun aksi herhangi bir bilgi, yöneticiler için giderek artan bir tehlike.”

El País'nin gözlemi, gazetecinin tutuklanması nedeniyle yapılan protestoların daha da yayılabileceği yönünde:

“Medya sektöründe tehlike çanları çalmaya başladı ve Rus gazeteciler meslekdaşlarını ve kendilerini savunmak için sokağa çıkıyor. ... Etki altındaki ya da kuralsız bir adli davanın zaferine bugün göz yumdukları takdirde, yarın sıranın kendilerine gelebileceğinin herkes farkında. Dayanışma ve adalet duygusu da burada birleşiyor. Uluslararası kuruluşlar, Golunov'a destek olmak suretiyle bu davanın simgesel boyutunu daha da güçlendiriyor. Bardağı taşıran son damla oldu bu. Karşılarına sürekli engeller ve cezalar çıkaran bir sistemin sıkboğaz ettiği, aşağıladığı ve özgüvenini sarstığı Rus gazetecilerin sabır taşı artık çatladı.”