Bu kiralar nasıl düşecek?
Konut sıkıntısı, düşük faizler ve emlak spekülasyonları Avrupa'nın gerek metropollerinde gerekse yoğun nüfuslu yerleşim merkezlerinde kiraların uzun süredir ciddi şekilde atmasına neden oldu. Bu gelişmelere karşı pek çok kentte insanlar sokağa çıkıyor. Portekiz'de ve Berlin'de kiraların daha da artması yasalarla engellenmeye çalışılıyor. Köşe yazarlarına göre öncelikli sorun, konut arzının yetersiz olması.
Bina dikmeyene ceza
İrlanda'nın başkenti Dublin'de kiralar hiç olmadığı kadar yüksek. Bunu değiştirmek için mesken alanlarının genişletilmesine yönelik radikal çözümlere ihtiyaç var, diyor blog yazarı David McWilliams:
“Arazi bir kaynaktır, ya kullanılır ya da biriktirilir. Bu kaynağı yoğun biçimde kullanmalıyız. Bu da arazisini boş tutanların cezalandırılması anlamına gelir. Buna ek olarak inşaatları hızlandırıp kolaylaştıracak özel kalkınma bölgeleri ivedilikle yaratılmalı. ... Her ikisi de arz tarafına odaklanmış, arz eksikliği nedeniyle de son derece acil önlemler. Kiracılar için daha fazla konut inşa edersek, yıpranmış ve eski dairelerin kiraları düşecektir. Böylece kiralık konut piyasasında pahalı ile ucuz segmentler arasındaki doğru fark yeniden tesis edilecektir.”
Kiraya vermek yeterince cazip değil
Dinheiro Vivo, konut krizini bir de geçmişte saptanmış düşük kiralarla boğuşmak zorunda olan ev sahipleri açısından değerlendiriyor:
“Kabahati turizmde ve yazlıklarda, emlak spekülasyonlarında ve açgözlü ev sahiplerinde bulmaya devam ettiğimiz sürece Portekiz'de yaşanan konut krizi de devam edecektir. Orta gelir düzeyine sahip ailelerin neden kent merkezinden ev kiralayamadıklarını hepimiz biliyoruz: Dağılmaya yüz tutmuş ve koşullanmış piyasa yeterince cazip olmadığı için ortada bir arz yok. Kiralanabilir ev sayısı az olduğu ve rekabeti ciddi anlamda kısıtladığı için fiyat farkları da oluşmuyor. Ev sahipleri açısından bir evi kiraya vermektense boş bırakmak kârlı olduğu sürece, bu durum devam edecektir.”
Berlin için uygun çözüm, kira tavanı
Berlin eyalet hükümetinin Berlin'deki yaklaşık 1,5 milyon evin kira seviyelerini beş yıllığına dondurmak istemesi Zeit Online'a göre yerinde bir karar:
“Berlin'de insanlar uzun zamandır kira artışlarına ayak uyduramayacak kadar az para kazanıyor. Kira giderlerinin gösterdiği artış ile gelir artışlarını karşılaştırdığımızda aradaki uçurum giderek büyüyor. Maaşlar düşerken kira giderleri artıyor. ... Almanya'nın başkentinde sosyal barışı tehlikeye atmadan bu şekilde devam etmek mümkün değil. ... Bu trendi durdurmak isteyenler kararlı davranmak zorunda. Kira tavanı, Berlin için doğru zamanda doğru çözümü sağlayacaktır.”
Portekiz kira programı yalandan ibaret
Portekiz'de 1 Temmuzda kiraların ödenebilir düzeyde kalmasını sağlayacak bir devlet programı yürürlüğe kondu. Programa katılan mal sahipleri, evlerini piyasanın yüzde 20 altında kiraya verirlerse, karşılığında vergi indirimi alacak. Observador'a göre bu büyük bir hile:
“Sözde 'ödenebilir' rakamlar inanılmaz. Halkın çoğunluğu 600-700 Avro kira ödeyecek durumda değil, kaldı ki Lizbon ve Porto için saptanan 1000 Avro ve üzerine çıkabilsin. ... Programa katılanlar çok yakında herkesin kandırıldığı yeni bir tiyatronun figüranları olduklarını görecekler. Bu rakamlara ev yok ve vaat edilen vergi avantajları da insanların içine düştükleri zor durumu telafi etmekten uzak.”