Jeff Bezos: İklim değişikliğine karşı bir milyarder
Amazon'un kurucusu ve 130 milyar dolarla dünyanın en zengin insanı Jeff Bezos, yeni kurduğu Bezos Yeryüzü Fonu'yla (Bezos Earth Fund) iklim korumaya ve 'gezegenin kurtarılmasına' 10 milyar dolar yatırmak istiyor. Bezos Instagram'da fondan ilk ödemelerin bu yaz akmaya başlayacağını duyurdu. Avrupa medyası bu plana büyük oranda kuşkucu yaklaşıyor.
Bir adım ileri, iki adım geri
Gazeta Wyborcza, Bezos'un söz vermekle kalacağından endişeli:
“Bezos'un çevre dostu ilk açıklaması değil bu. Geçtiğimiz eylül, şirketinin 2030 yılına kadar yüzde yüz yenilenebilir enerji kullanacağı, 2040'a kadar da iklim nötr olacağı (yani çevrenin baş edebileceğinden fazla zararlı gaz üretmeyeceği) sözünü vermişti. Amazon'un araç filosuna da daha 100 bin elektrikli araç eklenecek. ... Çevreciler bu büyük lafların peşinden somut adımların gelmediğine işaret etti. Çevrecilere göre Amazon, bunun aksine BP ya da Shell gibi holdingleri destekleme yönünde verdiği kararlarla bir adım ileri, iki adım geri gidiyor.”
Kafa karıştıran insanseverlik
Il Manifesto, Bezos'un bağışına kuşkuyla yaklaşıyor:
“Fonun kurulması bir 'yeşilleme' [yanıltıcı çevreci vaatler ve mesajlar yayma] hamlesini andırıyor. Bu tür uygulamalar öylesine yaygınlaştı ki, Blackrock gibi büyük yatırım fonları ve ilgili yatırımcıların tamamı 'yeşil' kapitalizme geçişe oynuyor. ...Onlarla birlikte milyonlarca tasarruf sahibi ve çalışan da öyle. Oysa bu sadece bir pazarlama stratejisi değil, devasa sermaye birikimlerinin fosil enerjilerden alternatif enerji sanayine kaydırılması. ... Öte yandan Silikon Vadisi milyarderlerinin bu insanseverliği kafa karıştırıyor. Bill Gates'ten Mark Zuckerberg'e kadar bu zengin kesim, vergi kaygılarıyla da bu uygulamaya başvuruyor. ... Bir milyarderin kendini 'bir şeyler geri vermek' zorunda hissetmesi takdire şayan ama belki de bu hissiyatın sebebi, hakkından fazla aldığını düşünmesi olabilir.”
Adil maaş ve yerinde vergi daha önemli
The Guardian, Amazon şirketinin patronunun yanlış önceliklere ağırlık vermesini eleştiriyor:
“Bu insanseverliğin içinde bir çelişki yatıyor. Bir insanın bağışta bulunması güzel bir şey elbette. Ama bu insan bu parayı ne şekilde kazandı? [Toplumdan aldığını] 'Geri verme' anlayışı çok fena; üstelik şu gerçeği de gözler önüne seriyor: Birileri bir şeyleri geri verme ihtiyacı duyuyorsa büyük olasılıkla zaten başta fazla almıştır. ... Jeff Bezos, Amazon'un çalışanlarına daha iyi davranmasını, daha iyi maaşlar ödemesini sağlayabilir ve şirketinin 'vergisel verimlilik' uğruna çok enerji harcayacağı yerde bunca para kazandığı ülkelerde makul düzeyde vergi ödemeye odaklanabilir.”
Biraz da minnettar olun
Amazon, siyasetin ihmal ettiği şeylerden sorumlu tutulmamalı, diyor Der Bund:
“Amerikan siyaseti -ve başka ülkeler de- iklim değişikliğine şimdilik gerektiği gibi tepki vermedi. Amazon ve diğer şirketlerin iklim nötr ticaretini kârlı hala getirecek mekanizmalar hala tesis edilmiş değil. Ne var ki, bu da Bezos'un suçu değil. Bunlar siyasetin ihmalkarlığı. Yaptığı bu bağışla Bezos bilim, teknoloji ve sanayinin iklim koruma için seferber edilmesi için önemli bir maddi katkı sağlamakla kalmıyor, bunun ötesinde şunu da söylemiş oluyor: Gelecek herkesin sorumluluğu, hepimizin yapabileceği bir şey var ve henüz gecikmiş değiliz. Böyle bir mesaj verdiği için bir milyardere bile bir parça da olsa minnettar olmaktan bir zarar gelmez.”