Koronanın yeni merkezi, Brezilya
Brezilyanın aşırı sağcı devlet başkanı Bolsonaro, Covid-19'u pek çok kez "küçük bir grip", pandemiyi ise "medyanın mizanseni" olarak tanımlamıştı. 25 bin ölü ve kayıtlı 500 bin vakayla Brezilya, pandeminin yeni merkezi haline geldi. Yorumcular Bolsonaro'nun popülist politikalarının krizi nasıl körüklediğini açıklıyor.
Brezilya'nın yaşadığı en ağır kriz
Portekiz Katolik Üniversitesi Siyasi Araştırmalar Merkezinden Bernardo Ivo Cruz, Diário de Notícias için kaleme aldığı yazısında endişelerini dile getiriyor:
“Brezilya'nın şu anda yaşadığı kriz bundan öncekilerden çok daha ağır ve yoğun belki. Bu kriz, ekonomik, toplumsal ve siyasi koşulların ve sağlık sektörünün yaşadığı dehşet veren bir kötüye gidişi, devlet başkanının kurumsal meşruiyetinin giderek azalmasıyla birleştiriyor. Bir taraftan da siyasi, ekonomik, sosyal ve askeri kurumların huzursuzluğu her geçen gün daha da su yüzüne çıkıyor. Brezilya demokrasisinin tarihine krizler ve ülkenin direnme gücü damgasını vurmuştur. Ülkenin anayasal sistemi her zaman kurumsal çözümler bulmuştur bu krizlere; Brezilya'yı Latin Amerika'nın en istikrarlı ülkelerinden biri yapan da bu özelliğidir. Bu bağlamda güncel krizin bir istisna olmamasını umalım.”
Bu felaket Bolsonaro'nun işine yarayabilir
Korku iklimi, daha fazla popülizmin yeşereceği en verimli topraklardır, diyor Financial Times:
“Bolsonaro, taraftarlarını kısıtlamalara uymamaya cesaretlendirirken, kendi hükümetinden yetkililerin otoritesini de sarsıyor. O halde pandemiyi kontrolden çıkaran kaotik siyasetin sorumlusu bizzat Bolsonaro'dur. ... Bolsonaro klasik popülizmin öngördüğü şekilde siyasi kutuplaşma ortamından nemalanıyor. Brezilya zaten komplo teorilerinin havada uçuştuğu kutuplaşmış bir ülke. Bolsonaro hükümeti şimdi Covid-19'un daha çok ölüme, daha çok işsizliğe yol açması için ne gerekiyorsa yapıyor. Ancak işin kötüsü, sağlık sisteminin ve ekonominin çökmesinin, aklı reddeden bir korku siyaseti için daha elverişli bir ortam yaratması.”
Brezilya'nın durumu, ABD'den de beter
Gazeta Wyborcza, Brezilya güncel vaka ve ölüm sayılarıyla maalesef ABD'yi bile geride bıraktı, diyor:
“Brezilya'da Koronavirüsten ölenlerin sayısı 23 bin 473, vaka sayısı ise 375 bin. Bu sayılar, ABD'nin pandemiden en çok etkilenen bölgelerinden bile daha çok insanın her gün Brezilya'da hastalandığını ve öldüğünü gösteriyor bize. ABD Başkanı Donald Trump, son zamanlarda Brezilya'da bulunanların ülkeye giriş yapmasını yasaklamak zorunda kaldı. ABD başkanını kendine idol seçen ve onu Brezilya'nın en iyi dostu ve müttefiki olarak gören Bolsonaro'ya ağır bir darbe bu.”
Ordunun gücü artıyor
Brezilya demokrasinin içi her geçen gün daha da boşaltılıyor, diyor El País:
“Bolsonaro görevden alınmamak için makam, mevki dağıtarak kendisine parlamento desteği sağlıyor. Bir taraftan da hükümetinin içinde askerin ağırlığını artırıyor. Halihazırda 22 bakanlığın 10'unu asker yönetiyor ve bunların arasında sağlık bakanlığı da var. Daha da endişe veren bir gelişme, cumhurbaşkanının parlamentonun ve yüksek mahkemenin kapatılmasını isteyen yandaşlarını suskun kalarak onaylaması ya da kendisine en yakın bakanlardan gelen üstü kapalı tehditler. Savunma bakanı geçtiğimiz hafta tam üç kez ordunun anayasayı desteklediğini açıkladı. Oysa sağlam bir demokraside buna hiç ihtiyaç yoktur.”