Sandu, Transdinyester'deki Rus birliklerine karşı
Moldova Cumhuriyeti'nin çiçeği burnunda başkanı Maia Sandu, ayrılıkçı Transdinyester bölgesindeki Rus barış birlikleri yerine sivil AGİT gözlemcileri getirilmesini istiyor. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana ülkede olan Rus birlikleri, birçok görevin yanı sıra devasa bir mühimmat deposunu da koruyor. Moskova'daki dışişleri bakanlığı bu girişimi tepkiyle karşıladı. Gazeteciler bölgedeki çıkar ilişkilerini ele alıyor.
Transdinyester Kremlin'e pahalıya patlayacak
Radio Kommersant FM, Moskova'nın tavrını eleştiriyor:
“Kremlin soğuk tepki verdi. Çünkü birliklerin buradaki varlıkları, Transdinyester Moldova Cumhuriyeti'nin Rusya nüfuzu altında kalmasını sağlıyor. Rusya'nın burada resmi bir etkisi olduğu görüşü tartışmalı olsa da kesin olan, bu birliklerin maliyetlerini sırtlanmak zorunda olduğu. İkinci sorun da daha hafif sayılmaz: Konu doğalgaz. Transdinyester doğalgazı Rusya'dan alıyor, karşılığında para ödemiyor ve hesabı Kişinev yönetiminin üstlensin diyor. Sonunda altı milyar dolarlık bir borç birikti. Yani Transdinyester'in bağımsızlığı işine geldiği gibi: 'İş para ödemeye gelince Moldovalıyız; para alacağımız zamansa gururlu bir [Transdinyester] cumhuriyet[i].”
Moskova zorlanmadan harekete geçmeyecek
Sandu'nun talepleri yerinde ve doğru, diyor gazeteci Pavlo Kasarin, nv.ua'daki yazısında:
“Moskova'nın ödün vermesini beklemek naif olacaktır. Ne de olsa eski Sovyet topraklarına dağılmış Rus askerlerinin amacı barış getirmek değil. ... Moldova ile Transdinyester arasındaki geçiş noktalarında konuşlandırılmış Rus askerleri, Ukrayna sınırındaki Cobasna köyünde yer alan askeri mühimmat deposunu da koruyor. Köydeki depoda, SSCB'nin 14. ordusunun Transdinyester'deki mirası, 20 bin tondan fazla mühimmat bulunuyor. ... Ama Moskova, bu sorunu çözmek konusunda aceleci davranmıyor. Mühimmat Transdinyester'de depolandığı sürece, Kremlin'in Rus askerlerini bölgede tutmaya devam etmesi için geçerli bir gerekçesi olacak.”
Yeni devlet başkanı için sınav
Gazeteci Armand Gosu, Kremlin'in bu talebe neden böylesine karşı çıktığını Revista 22'deki yazısında açıklıyor:
“Maia Sandu aslında yeni bir şey söylemedi. Tek yaptığı başkalarına kıyasla üzerine basa basa söylemiş olması. Ülkenin bugüne dek liderliğini yapmış kişiden daha inandırıcı olduğu için de başka hükümetler tarafından çok daha ciddiye alınıyor. Peki ama Rus mevki sahiplerinin, Sandu'ya karşı başlattıkları bu kampanya nereden geliyor? ... Moskova, hassas konularda kamuoyuna seslenen siyasi liderlerle birlikte çalışmaya ne alışık ne de bunu nasıl yapacağını biliyor. Kremlin bu tepki dalgasıyla müstakbel başkanı test etmek ve onun gözünü korkutmak istiyor. Bunu da ayrılıkçı bölgenin statüsü için yürütülecek müzakerelerde kullanmak niyetinde.”