Trump'ın eylemlerinin ardındaki niyet ne?
Donald Trump, ilan ettiği son gümrük vergilerini ABD’nin ekonomisini canlandırmaya ve refahını artırmaya yönelik daha geniş bir tedbir paketinin parçası olarak takdim etti. Bu adımın arkasındaki ideolojik çerçeveyi anlamaya çalışan Avrupa basını, kimi çelişkilere dikkat çekiyor.
İrade güçlü ama pusula yok
Expressen'e göre durum hayli çelişkili:
“MAGA hareketinin hayali, yalnızca ABD menşeli ürünlerin satın alınması. Ancak ülkenin kendi kendine yeterliliği arttıkça, gümrük gelirleri de azalır - Donald Trump'ın vergilerle hedeflediği ise ABD'yi inanılmaz derecede zengin yapmak. Bu satırlar yazılırken, borsalarda düşüş devam ediyordu. Dışişleri Bakanı Marco Rubio’ya göre endişeye mahal yok - her şey yeni bir gerçekliğe yönelik doğal uyum sürecinden ibaret. Peki ama hangi gerçeklik? ABD'nin rotası ne? Donald J. Trump’ın bu konuda bir fikri var mı? Başkan çelik bir irade sergilese de pusulasız şekilde ilerliyor.”
Akla mantığa sığmayan bir hesap
Anayasa hukukçusu Javier Pérez Royo, eldiario.es'de Trump'ın planını masaya yatırıyor:
“Okuduğum ifadeler, bu saçmalıkların ciddi zihinsel eksiklikler taşıyan birinin kaleminden çıktığı izlenimini uyandırıyor. Ama bunlar, ABD Başkanı tarafından dile getiriliyor. ... Donald Trump’ın sözleri, gelir vergisinin gümrük vergisiyle değiştirilebileceği mesajı veriyor. Trump'ın uydurduğu bir şey bu. ... 2023 yılında ABD 2,96 trilyon dolar vergi geliri elde etmiş ve aynı yıl 3,3 trilyon dolarlık mal ithal etmişti. Bu durumda, tüm ithalat kalemlerine yaklaşık yüzde 100 oranında gümrük vergisi uygulanması gerekiyor. Tam bir delilik.”
Gümrük vergileri oligarkların çıkarına değil
La Stampa’nın analizi şöyle:
“Gümrük vergileri etkisiz görünse de mevzunun etik bir boyutu da var. Ucuz ithalat hayat pahalılığını azaltır, ama kimi işlerin ve toplulukların değersiz olduğu mesajını da verir. ... Bu açıdan bakınca, gümrük vergileri değerini yitirenlere bu değeri geri verir. ... Solcuların desteklemesi gereken bu fikir günümüzde Amerikan sağının elinde bir araca döndü. Trump’ın gümrük vergileri çok yüksek olduklarından ve her zamanki gibi deregülasyon ve zenginlere yönelik vergi indirimleriyle birlikte geldiklerinden, felaket etkiler doğuracaklar. ... Ama öte yandan yaygın bir ihtiyaca da yanıt veriyorlar. ‘Oligarklar’ karşısında fırtına koparan ABD’li Demokratlar yanılıyor. Ekonomi dünyasının elitleri gümrük vergilerine karşı. Trump ve çevresi için vergiler oligarkların değil, kendi ideolojilerinin çıkarına karşılık geliyor.”
Salt keyfiyetten
Siyaset bilimci Abbas Galliamov, Facebook’ta Trump’a nazaran Putin’in çok daha ideolojik davrandığını söylüyor:
“Putin hiç değilse emperyal planlarını meşrulaştırmaya çalışıyor. Bizzat yazdığı makaleler ve verdiği önemli mülakatlar var. ... Trump’ın ise bu yönde sarf ettiği hiçbir çaba yok. Kendisi ve ekibi iki aydır Grönland’ı terörize ederken ‘bu adaya güvenlik yüzünden ihtiyacımız var’ gibi muğlak bir fikir dışında ne öne sürdüler? ... Diyelim ki Trump böyle biri, peki ekibindeki diğerleri neden iddialarına ciddi bir temel kazandırma uğraşına girmiyor? ... Trump Putin usulü bir emperyalist değil, aksine keyfiyetle hareket eden sıradan bir yöneticiye benziyor.”