Navalnıy ayağının tozuyla gözaltına alındı
Suikast girişiminin ardından iyileşen Aleksey Navalnıy pazar günü Rusya'ya döndü. Moskova'da daha pasaport kontrolüne girmeden de gözaltına alındı. Kefalet şartları ve bildirim zorunluluğu konularındaki sözde ihlaller ancak ay sonunda yapılacak bir duruşmada görüşülecek. Yorumcular Navalnıy'ın dönüşünü ve Moskova'nın tutumunu ele alıyor.
Akıllı bir yönetim, onu görmezden gelirdi
Liberal yönelimli, Pskov'lu siyasetçi Lev Schlosberg (Yabloko Partisi), Echo Moskvy için yazdığı yazısında Moskova yönetiminin Navalnıy'ı tutuklayarak soğukkanlı davranmadığını ileri sürüyor:
“Rus devlet erki akıllıca davransa, Navalnıy'ın dönüşünü görmezden gelir, hatta boykot ederdi. Bir Rus vatandaşı, Almanya'da gördüğü tıbbi tedavinin ardından ülkeye döndü. Ee, ne olmuş? Bu konuda ilgisiz davranmak, Navalnıy'a savurdukları tüm tehditlerden çok daha etkili bir adım olurdu. Ancak şu sıralar Rusya devlet yönetiminde akılcı kararlar alacak insanlar olmadığını görüyoruz. ... Navalnıy'ın Moskova'da nasıl karşılanacağı, bu sistemde Putin düzeyinde alınan bir karar. Bu kararı uygulayan da iktidar aygıtı bloku. Ülkede iç siyaset için bir blok ise yok.”
Putin'in korkusu büyüyor
Tüm işaretler, Navalnıy'ın Kremlin için artık ciddiye alınması gereken bir tehdide dönüştüğünü gösteriyor, diyor nv.ua için yazan yayıncı İvan Yakovna:
“Aleksey Navalnıy, Putin'in başına bela olmuş durumda. Putin onun ne soyadını ağzına alıyor ne de yaptıkları hakkında tek kelime ediyor. Üstelik onu gizlice öldürtmeye de çalıştı. Tüm bunlar ondan ölesiye korktuğunun işareti. ... Navalnıy'ın Almanya'da kalmasına bir itirazı yoktu. Tarihte siyasi sürgünler, iktidarlar için hiçbir zaman ciddi bir tehlike olmamıştır. Ama aynı siyasi sürgün, zamanında Lenin'in yaptığı gibi günün birinde dönecek olursa gerçek bir tehdide dönüşüyor.”
Sürgünde daha çok şey yapabilirdi
Handelsblatt'a göre Putin'in hayatını zorlaştırmak için en iyi yol Rusya'ya dönmek değildi:
“2021 Rusya'da seçim yılı ve Navalnıy bu anlamda muktedir için ciddiye alınması gereken bir isim. Elbette Rusya'da hücre hapsinde tutulması durumunda da tehlikeli olacaktır. Çünkü yargılanması durumunda Navalnıy'ın parmaklıklar ardında geçirdiği zaman, ondan kurtulmak için başka çare bulamayan rakibi Vladimir Putin'in adına gölge düşürecektir. Ancak yurtdışında kalıp 'Navalny live' adlı Youtube kanalından saldırgan ve olgularla desteklenmiş eleştiriler yöneltirken hayatını özgür olarak sürdürmesi muhalefet için daha da önemli olacaktı. Navalnıy'ın günümüzde internet üzerinden eski ve soğuk vatanında yapabilecekleri, Soljenitsin'in sürgünde yapabildiklerinden kuşkusuz daha fazladır.”
Bir Lenin değil
Rzeczpospolita'ya göre Ruslar, henüz Navalnıy için mücadele etmiyor:
“Navalnıy geçtiğimiz günlerde, zırhlı bir trenle İsviçre'den yola çıkıp Almanya üzerinden Petrograd'a [St. Petersburg] dönen ve ardından Bolşevik Rusya'nın liderliğine yükselen Lenin'e benzetildi. Ancak bu benzetmenin sorunlu yanı, Lenin'in Nisan 1917'de, yani Çar 2. Nikolay'ın mart ayında tahttan feragat etmesinden sonra ülkeye dönmüş olması. İşçilerin büyük protesto gösterileri ve grevler zaten çoktan başlamıştı. Oysa Putin'in görevi bırakmak gibi bir niyeti yok ve bu durum 2024'e kadar da değişmeyecek. Üstelik Kremlin'in önünde, tutuklu muhalefet lideri adına protestolar yapan binlerce gösterici de toplanmış değil. İşçiler grevde değil, Batı'ya petrol ve doğalgaz akmaya devam ediyor. Navalnıy birkaç yıl çalışma kampına gönderildiğinde bu durum değişecek mi acaba?”
Ölüm döşeğindeki Rusya hayata döndürülüyor
Rus siyasi yaşamının gözle görülür biçimde canlandığını söyleyen siyaset bilimci Sergey Medvedev, newsru.com'un alıntıladığı Facebook paylaşımında şöyle diyor:
“Navalnıy inanılmaz soğukkanlı. Zehirlenmesini azmettirenler zamana hükmettiklerini düşünüyordu. Rusya'nın tarihini durdurmuş, bize (kendisi olsun olmasın) ebedi Putin'i hediye etmiş ve Navalnıy'ı Nirvana'ya gönderebileceklerini sanmışlardı - öbür dünyaya değilse bile, en azından Hodorkovski gibi ebedi sürgüne. Ama Navalnıy saati yeniden çalıştırıyor. Rusya'yı dondurucudan, uyuşup kaldığı yeni yıl uykusundan, bitmeyen Putincilikten koparıp canlandırıyor. Döndüğü bilgisini, hatta aldığı uçak biletini bile bir sansasyona dönüştürüyor. Kremlin'i, Kremlin'deki şahinleri ve hepimizi tavır takınmaya zorluyor.”
Navalnıy rest çekiyor
Navalnıy nihayetinde Putin'i devirebilir mi? Frankfurter Rundschau'nun görüşü şöyle:
“Pek mümkün görünmüyor, çünkü güç dengeleri çok bariz. Ama imkansız da değil, çünkü Putin rejimi ders almıyor ve kendi kuyusunu kazıyor. ... Gizli istihbaratçı Putin ülkenin çoğunluğunun henüz kendini desteklediğini biliyor. Ama nüfusun yüzde 51'ini oluşturan 18-24 yaş aralığındakiler rejime giderek kuşkuyla yaklaşıyor. Navalnıy da buna oynuyor işte. Ölümden döndükten sonra kaybedecek hiçbir şeyi olmadığı izlenimini veriyor. Bu yüzden Navalnıy'ın Rus havayolları şirketi 'Pobeda'yla Rusya'ya dönmek istemesi tesadüf değil. Bu bir deklarasyon adeta: Çünkü Rusça'da 'pobeda' zafer demek.”
Tutuklama ya da anlamsızlık
Der Tagesspiegel'e göre, Rusya'da savcılık bağışlarda yolsuzluğu soruşturduğu için, Navalnıy muhtemelen önce gözaltına alınacak:
“Bunu Navalnıy da biliyor ama, başka seçeneği olmadığının da farkında. Rusya'da bundan sonra da siyasi bir rol oynamak niyetindeyse geri dönmek zorunda. Sürgünde yaşamaya devam etseydi bu rolü yitirecek, bir zaman sonra ABD'de yaşayan eski dünya satranç şampiyonu Kasparov ve İsviçre'deki Mihail Hodorkovski gibi olacaktı: Vladimir Putin bu ikisinin nüfuzlarını başarılı bir şekilde yok etmişti.”