Norveç solu seçti: Petrole veda mı?
Norveç seçimlerinde Jonas Gahr Støre başkanlığındaki Sosyal Demokratlar ipi göğüsledi. Sekiz yıllık muhafazakar yönetimin ardından -diğer İskandinav ülkelerinde olduğu gibi- Norveç'te de seçim sonuçları merkez sola işaret ediyor. Koalisyon görüşmeleri zorlu geçebilir, nitekim olası ortaklar seçim kampanyasının ana konusu olan devletin petrol üretiminin geleceğinde hemfikir değil.
Güçsüzlüğün üstesinden stratejik adımlarla gelindi
Göteborgs-Posten, sosyal demokratların neden hafife alınmaması gerektiğine işaret ediyor:
“Bugün (solun iktidarda olduğu İzlanda hariç) bütün İskandinav ülkelerinde sosyal demokrat partiler hükümette. Üstelik birkaç onyıl öncesine oranla ciddi anlamda güç kaybetmelerine rağmen. Sosyal demokratlar, siyasi merkezle stratejik ittifaklar kurmakta başarılı oldu. Ve bunu parti sayısının ve çatışmaların arttığı, siyasete parçalı bir görüntünün damgasını vurduğu İskandinav ülkelerinin tamamında başardılar.”
İskandinavya sosyal demokratların elinde
Irish Times da, anlaşılan Avrupa'nın kuzeyinde klasik sosyal konularla puan toplanabildiğine dikkat çekiyor:
“Norveç'te bu hafta yapılan parlamento seçimlerinin sonuçları açık bir siyasi dönüşüme işaret ediyor. ... Sadece İşçi Partisi'nin değil, Sosyalist Sol Parti ve radikal solun da başarılı olması Norveç iç siyasetinde geniş halk kitlelerini maddi olarak etkileyen temel konuların hala önemini koruduğunun göstergesi. Jonas Gahr Støre'nin zaferiyle artık Norveç, İsveç, Danimarka ve Finlandiya'da sosyal demokratlar iktidarda. Böyle bir durum son olarak 2001'de yaşanmıştı.”
İsimleri benzer, kendileri farklı
Neue Zürcher Zeitung'a göre kuzey ülkelerinde sosyal demokrasi çeşitlilik arzediyor:
“Bunu liderlere ve onların siyasi dürtülerine bakınca da görüyoruz hemen. Sosyal demokrasi İsveç'te Stefan Löfven'in kişiliğinde bir sanayi işçisi, Finlandiya'da ise Sanna Marin'le LGBT bir aileden genç bir kadın demek. ... Marin'in hayatına öncelikle damgasını vuran, herkese fırsat eşitliği sunmaya çalışan kuzey ülkelerindeki refah devleti deneyimiydi. ... Aynı şeyi Danimarka'nın Mette Frederiksen'i için de söylemek mümkün. ... Ama Marin'in göç ya da istihdam piyasası ile ilgili siyasi reçeteleri, ideolojik perspektiften İsveç'inkilerden çok uzak. Norveç'in sosyal demokratlarının Jonas Gahr Störe yönetiminde iktidar partisi olarak nasıl bir profil çizeceğini zaman gösterecek.”
Şimdi sırada tatsız tartışmalar var
Keskisuomalainen'e göre, yeni hükümet petrol üretiminin geleceğiyle ilgilenmek zorunda:
“Norveç'te seçim kampanyasının en önemli konuları, iklim ve çevreydi. Küresel sorumluluklar ve iklim politikalarına öncülük yapan Norveç, nüfusuna oranla en çok elektrikli arabanın kullanıldığı ülke olarak iyi bir imaja sahip. Norveç'in petrol kaynaklarını idare eden emeklilik fonu artık taşkömürüne yatırım yapmıyor. Ancak küresel iklim raporlarının merceğinde de petrol bulunuyor. ... Norveç Yeşiller Partisi koalisyon şartı olarak, 2035 yılına kadar petrol üretiminin sona ermesini istiyor. Ama ister sağda, ister solda, isterse merkezde olsun büyük partilerin hiçbiri henüz petrolden vazgeçmeye hazır değil. .... Öte yandan Yeşiller'in bu talebi kendilerini zora sokuyor, çünkü parlamentoda temsil edilen bütün siyasi partiler Paris İklim Sözleşmesini destekliyor.”
Yeşiller'in sondaj yasağı talebi anlaşılan çok radikal
Dziennik Gazeta Pravna, petrol ve doğalgaz konusunda muhtemelen bir uzlaşma sağlanacak, diyor:
“Potansiyel koalisyon ortakları enerji üretiminin geleceği konusundaki görüşlerinde yakınlaşmalı. ... Sosyalist Sol Parti (SV) ısrarla yeni petrol ve doğalgaz sondajlarına yasak getirilmesini istiyor. Merkez Partisi yeni sondajları onaylarken, İşçi Partisi, çevre koruma şartlarını yerine getirmek istese de, madencilik sektöründeki istihdamla ilgili endişelere sahip. Yeni işletmelerle ilgili kavga dikkate alındığında, petrol ve doğalgaz üretiminin 2035 yılına kadar tamamen durdurulmasını isteyen Yeşiller Partisi'nin hükümete girmesi mümkün görünmüyor.”