Trump'ın politikaları Çin'i güçlendiriyor mu?
Çin, Donald Trump'ın gümrük vergilerine yanıt olarak cuma günü ABD mallarına yüzde 34 ithalat vergisi ve nadir toprak elementlerine de ihracat kısıtlaması getirdi. Hafta açılışında Japonya ve Çin borsalarında yaklaşık yüzde 8'lik düşüşler yaşandı. Dünyanın dört bir yanındaki piyasalara panik havası hâkim olurken, medya Çin'in küresel ticaret savaşında nasıl bir konum alabileceğini irdeliyor.
Pekin karşıtı Pasifik ittifakı çatırdıyor
Financial Times, ABD'nin bölgedeki geleneksel müttefiklerinin artık Washington'a güvenemeyeceğinden yakınıyor:
“Japonya, Güney Kore ve Avustralya gibi ülkeler, Çin'in gücünü ve etkisini sınırlamak için ABD ile işbirliği yapmaya istekliydi, zira ABD'nin acil bir durumda kendilerini savunacağına inanıyorlardı. Ancak Trump'ın karşılıklı çıkarlar yerine öngörülemez ve giderek hasmane bir hal alan eylemleri bu güveni sarsıyor. ABD'nin ittifak sistemi büyük baskı altında - hem de Çin'in lehine. ... ABD Başkanı, on yıllar boyunca inşa edilmiş güvenilir küresel ilişkileri yalnızca birkaç gün içinde yerle bir etti.”
Tayvan güvenilir bir koruyucusunu kaybediyor
The Irish Times, Pekin yönetiminin ABD’nin Tayvan ihtilafına müdahale etmesinden eskisi kadar endişelenmediğini yazıyor:
“ABD yönetimini eleştirenler, Tayvan’ı savunurken izlediği ‘stratejik belirsizlik’ yani Çin adayı işgal ederse ne yapacağını söylemek istememe politikasının, Başkan Trump yönetiminde Pekin’i cesaretlendirebileceği uyarısında bulunuyor. ... Trump’a göre büyük güçler kendi nüfuz alanlarında serbestçe hareket edebilmeli. Onun bu yaklaşımının izlerini Grönland, Panama ve Kanada’ya yönelik planlarında görmek mümkün. Ama bu salt ABD’nin yeni stratejik yöneliminin değil, aynı zamanda da Pekin’e karşı sergilenen zayıflığın da bir emaresi.”
Kaostan doğacak fırsatlar
Avvenire Çin’in kazançlı çıkabileceği öngörüsünde bulunuyor:
“Pekin’in önünde, Avrupa’nınkine benzer bir alternatif açılmış durumda. Ya yeni ‘dünya düzensizliğine’ boyun eğecek ve kurallara uyacak ya da buna mukabil alacağı tedbirlerle karşı çıkacak. Artık hiçbir şey eskisi gibi olamaz, ama Pekin korumacılığa direnme ve Çin’in çıkarlarına mutlaka uyacak türde bir küreselleşmeyi savunma niyetinde. ... Amaç yurt dışından yatırım çekmek (ki bunlar yıllardır azalıyor) ve yabancı şirketlerin kendi hükümetleri üzerindeki korumacılık karşıtı baskılarını desteklemek. Çin, ABD’nin siyasi ve askeri müttefikleri Japonya ve Güney Kore ile dahi serbest ticaret ilişkileri kurabiliyor.”
Yıkım riskli bir kumardır
France Inter, Trump’ın politikaları ABD’yi Çin’in gerisine düşürebilir, diye uyarıyor:
“Yıkımın özü, eski dünyayı dönüştürmek uğruna var olan yapılardan kopmaktan ibaret. ... Donald Trump’ın hayli provokatif bir şekilde yapmaya çalıştığı da bu. Ama ulaşmak istediğinin tam tersini elde etme riski de var: ABD’yi rakipleri karşısında zayıflatmak. ... Bugünkü risk, Çin ve gelişmekte olan ekonomilerin ABD’den uzaklaşıp alternatif sistemler geliştirme baskısına girmesi. Teknoloji alanında bu zaten geldi gelecek. Dünya bu yolla daha iyi ve Amerika da ‘yeniden büyük’ olmaz. Yıkım her zaman işe yaramaz, bir kumardır - üstelik varoluş krizine yol açabilecek bir kumar.”