AUKUS: Pasifik'te askeri çatışma tehlikesi mi var?
AUKUS Paktı’nın liderleri, pazartesi günü San Diego’da gerçekleşen buluşmada karara vardı: Avustralya Donanması, nükleer denizaltılarla donatılacak. İttifak, Amerika Birleşik Devletleri, Büyük Britanya ve Avustralya tarafından Hint-Pasifik’in güvenliğini güçlendirmek üzere 2021’de kurulmuştu. Çin, bunun Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nın ihlali anlamına geldiğini belirterek sert tepki gösterdi. Yorumcular da tehlikenin farkında.
Silahlanma yarışı riski var
Köşe yazarı Pierre Haski, France Inter’de anlaşmanın Hint-Pasifik’te zaten büyümekte olan güvensizliği daha da artıracağı eleştirisinde bulunuyor:
“AUKUS, Tayvan'da ya da Güney Çin Denizi’nde Çin ile açık bir çatışma yaşanması halinde askeri desteğin organize edilmesinden başka bir gaye taşımıyor. Bu yaklaşım, teoride korkutucu olsa da kendi kendini gerçekleştiren bir kehanete dönüşebilir. Bütün bölgeyi her iki tarafta şimdiden tüm hızıyla süren bir silahlanma yarışına sürükleyebilir ve rekabetin, öncelikle askeri alana yayılmasına yol açabilir. Hint-Pasifik bölgesi, dünyadaki yeniliklerin ve ekonomik çıktıların ana sahnesi konumunda; ancak bu rekabet, güçlü bir stratejik rekabetin gölgesinde gerçekleşiyor.”
Paralel bir küreselleşme yaşanıyor
El Periódico de Catalunya pek etkilenmiş değil:
“‘Anglosfer’ adı verilen grup, kendilerine özgü ve Avrupa’dan kopuk bir Çin politikası sürdürmek istiyor. ... Çin yönetiminin hoşnutsuzluğu öngörülebilir bir şeydi: Yeni paktı, Pasifik coğrafyasını daha da militarize etmekle, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nı ihlal etmekle ve gerginliğin tırmanması risklerini artırmakla suçluyorlar. Küreselleşmenin ciddi bir tehdit altında olduğu izlenimi de doğuyor. Yalnızca ticaret için güven ortamı gerektirdiğinden değil, yeni ve çifte bir küreselleşmenin yaşandığını bize sezdiren bir neokorumacılığın belirmesi yüzünden de: Bir yanda Batı, diğer yanda Küresel Güney’deki büyük genişleme gücüyle Çin-Rusya ekseni.”
İttifak diş göstermek istiyor
Kleine Zeitung, Avustralya’nın AUKUS Paktı’ndaki rolüne ışık tutuyor:
“Aslında Avustralya, ABD ve Büyük Britanya’yla yaptığı nükleer denizaltı anlaşması ve AUKUS savunma anlaşması sayesinde, bir anda jeopolitik bakımdan önemli bir aktör haline geldi. Elbette ülke bu anlaşmayı öncelikle İngilizler ve Amerikalılar için stratejik bakımdan önemli bir yer haline getiren coğrafi konumuna borçlu. Hint-Pasifik’te hâkimiyet Çin’e bırakılmak istenmiyorsa, bölgede demokratik ve kültürel değerlerin paylaşıldığı bir dayanağa ihtiyaç var. İşte o dayanak da Avustralya’nın ta kendisi.”