Hollanda: BBB seçimi nasıl kazandı?
Başbakan Mark Rutte liderliğindeki koalisyon partileri Hollanda eyalet seçimlerinde ezici bir yenilgiye uğrarken, seçime ilk kez katılan Çiftçi Vatandaş Hareketi Partisi BBB en çok oyu alan taraf oldu. Yorumcular, bu sonucun çiftçilerin hükümetin tarım politikasına öfkesinden ve pek çok yurttaşın genel memnuniyetsizliğinden kaynaklandığını düşünüyor.
Sıradan yurttaşın isyanı
Die Welt, seçim zaferini belirleyen tek faktör çiftçilerin öfkesi değildi, diyor:
“17,5 milyon nüfusuyla Aşağı Saksonya büyüklüğünde bir ülke olan Hollanda, ABD'den sonra dünyanın en büyük ikinci tarım ihracatçısı. Aynı zamanda da Avrupa'nın en fazla sera gazı salan ülkelerinden biri. Ancak BBB, hükümetin sıradan yurttaşların refahı ve güvenliği hariç her şeyi umursadığını düşünenlere hitap ettiği şehirlerde de kayda değer bir başarıya imza attı.”
Terk edilmişlik hissi
De Standaard, yeni bir popülist partinin sahneye çıktığına dikkat çekiyor:
“Hollandalılar, ‘farklı’ bir politika vaadiyle gelenlere kapılarını açmayı pek severler. ... Belçika'nın Flaman Bölgesi’nde olduğu gibi Hollanda’da da çiftçiler geniş bir seçmen kitlesi değiller. Ancak Lahey ya da Brüksel’deki ‘tipler’ ‘bizi’ anlamıyor hissini iyi bilirler. Çevrenin ve tarımın çıkarları hesap edilirken hem bizde hem de komşularımızda terk edilmişlik, mağdur edilmişlik hissi oluşuyor. Siyaset bizi tanımıyor, anlamıyor ve istemiyor.”
Hoşnutsuzluğun tercümanı oldular
NRC, köklü bir güvensizlik olduğu analizinde bulunuyor:
“Bu bir hoşnutsuzluğun, yerleşik düzene karşı öfkenin, her şeyin değişmesi gerektiği hissinin yansıması. BBB işte bu hoşnutsuzluğun tercümanı oldu. ... Tarım sektörünün çıkarlarını, ülkedeki siyasi yönetim kültürüne yönelik daha büyük bir memnuniyetsizlikle ilişkilendirme becerisi, BBB’nin yükselişinde büyük pay sahibi oldu. ... Siyasete olan düşük güven, bu memnuniyetsizliğin göstergesi.”
Uyarıyı ciddiye almak gerek
De Telegraaf’a göre Rutte hükümetiyle hesaplaşıldı:
“BBB’nin yükselişi, bu koalisyonun beğenilmediğinin göstergesi. ... BBB, yerleşik çıkarlara ve büyükşehrin kendi kendine yetebilmesi meselesine karşı çıkan bir protesto partisine dönüştü. ... Koalisyon içindeki baskı artık giderek büyüyecek. ... Hareket sahası daralıyor. Asıl mesele, seçmenden gelen bu uyarının bir hükümet krizini tetikleyip tetiklemeyeceği ki buna yönelik spekülasyonlar da var. Dört koalisyon partisinden üçü, bir çatlak çıkarsa hükümet sıralarında artık yer bulamayacaklarını iyi biliyor. Ancak hâlâ bir alternatif var: yurttaştan gelen bu uyarı atışına iyi kulak vermek.”