Afrika zirvesi: Rusya'nın nüfuzu ne kadar büyük?
St. Petersburg’da iki gün süren Rusya-Afrika zirvesinde Putin, Afrika ülkelerine ücretsiz tahıl göndermeyi teklif etti. Öncesinde Rusya, Ukrayna’nın tahıl ihracatına ilişkin anlaşmayı uzatmayarak dünya piyasasında fiyatların artmasına sebep olmuştu. Zirveye katılan ülkeler, Moskova’nın teklifine temkinli yaklaştı ve Ukrayna’daki savaşa ilişkin eleştirilerini ifade etti. Avrupa basını, zirvenin bilançosunu çıkarıyor.
Sahte tekliflerin pek etkisi olmuyor
Kleine Zeitung, Kremlin’in zirvenin sonuçlarından pek memnun kalmamış olabileceği kanısında:
“Özel bir heyecan yoktu, herkes zirvenin bitmesini bekliyordu. Afrika Birliği, Rusya’nın tahıl sevkıyatına ilişkin önerilerini yetersiz buldu ve Ukrayna’da ateşkes çağrısı yaptı. Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, sadaka almaya gelmediğini ve Ukrayna’nın Karadeniz üzerinden gerçekleştirdiği tahıl ihracatının yeniden başlamasını istediğini vurguladı. Küresel gıda güvenliğinin tehdit altına girmesinin müsebbibi, sahte tekliflerle tarafları kandırma peşinde. Putin, Afrika’daki nüfuzunu artırma ve pazarı kontrolü altına alma niyetinde. Ancak bu yayılmacı arzuları muhtemelen duvara toslayacak. Kremlin müttefiklerinin sayısı giderek azalıyor ve bu zirve de hiçbir şeyi değiştirmedi.”
Afrika kimsenin oyuncağı olmak istemiyor
Neue Zürcher Zeitung, Putin'in vaatlerinin pek karşılık bulmamasının Batı için iyi bir haber olduğu kanaatinde:
“Elbette bu kibirlenmek için bir gerekçe değil. Zira Rusya'nın son yıllarda kıtada nüfuz kazandığı yerlerden geriye yakın zamanda bir yıkım kalabilir. 2021 yılı sonlarında Wagner birliklerinin ülkeye gelmesinden bu yana sivil halkın durumunun dramatik bir şekilde kötüleştiği Mali'ye bakın. Üstelik, Rusya'nın bir öneminin olmadığı yerlerde Rusya için olduğu kadar Batı için de geçerliliğini koruyan şöyle bir gerçek var: Afrika hükümetlerinin çoğu, şu ya da bu jeopolitik gücün oyuncağı olmak istemiyor. Batı'nın da Afrikalılarla ittifak kurmak için gelecekte çok daha fazla çaba sarf etmesi gerekecek.”
İnsani bir gayesi yok
Handelsblatt’a göre Kremlin’in şefi, tahıl bağışlayarak Ukrayna’yı küresel pazarın daha da dışına itmeye çalışıyor:
“Sinizmini aşmak ne mümkün! Putin’in sözümona hediyeleri, geniş bir bölgede açlığa karşı pek işe yaramayacaklarını düşününce daha da saçma bir hal alıyor. Somali, Etiyopya ve Kenya’nın kimi bölgelerinde, 13 milyondan fazla insan akut açlık riski altında. Ancak Putin’in belli ki Etiyopya ve Kenya’yı fazla umursadığı yok. Gerçekten açlığı önlemek gibi bir derdi olsaydı, Ukrayna’nın ihracatını sürdürmesine izin verirdi.”
Moskova puan kazanabilir
Hükümet yanlısı Magyar Nemzet, tarihteki anıların Rusya’nın Afrika’daki genişlemesine ket vurmadığını gözlemliyor:
“Batı’nın yaptırımları, Rusya’yı destek ve gelir aramak için mümkün olan her yöne doğru genişlemeye itiyor. Buna en elverişli ortamlardan biri de hafızası en güçlü olanların dahi Sovyet tanklarının ülkelerini nasıl viraneye çevirdiğini hatırlamadığı, ancak pek çoklarının Batı sömürgeciliğinin sebep olduğu acıları hâlâ hissettiği Afrika. Bu da Moskova’ya bölgede bir avantaj sağlıyor.”
Rusya ve Fransa doğrudan rekabet içinde
France Inter, Paris'i küçük düşürmenin Moskova'nın stratejisinin bir parçası olduğunu söylüyor:
“Rusya'nın Afrika'daki hamleleri, Batı'yı ve bilhassa da eski sömürgeci güç Fransa'yı hayli rahatsız ediyor. Fransa, Rusya'nın Afrika'daki öncelikli hedefi haline gelmiş durumda. Fransa, geleneksel olarak temsil edildiği her yerde ya Rusya'yla rekabete girmek zorunda kalıyor ya da Rusya tarafından püskürtülüyor. Afrika'da Paris'i küçük düşürmek, Moskova'da birkaç yıldır oynanan popüler bir oyun.”