Sonuç bildirgesinde anlaşmazlık: COP28 başarısız mı olacak?
AB, Dubai'deki iklim zirvesinin sonuç bildirgesine ilişkin güncel taslağı kömür, petrol ve doğalgazın aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasına dair hükümler içermediği gerekçesiyle reddetti. 21 sayfalık belgede bunun yerine yalnızca fosil yakıtların üretim ve tüketiminin azaltılmasından bahsediliyor. Çevre örgütleri ve iklim krizinden bilhassa etkilenen ülkeler hayal kırıklığıyla tepki gösterirken, Avrupa basını da metni eleştiriyor.
Mide bulandırcı bir sinizm
Delo, petrol lobisinin tüm gücüyle bastırdığını söylüyor:
“Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC, üyelerine gönderdiği bir mektupta bunu açıkça ifade ederek, fosil yakıtların terk edilmesi ya da aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasına ilişkin her türlü ifadeyi reddetmeleri çağrısı yaptı. OPEC, 'fosil yakıtlar üzerindeki baskı geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açacak bir noktaya ulaşabilir,' uyarısında bulundu. Ne kadar mide bulandırıcı bir sinizm: Fosil yakıt lobisi, iklim değişikliğinin dünyanın farklı ekosistemleri için dönüm noktası teşkil edebileceği ve dünya genelinde peşi sıra geri dönüşü olmayan felaketleri tetikleyebileceği uyarısında bulunan bilim insanlarının diliyle konuşuyor.”
En önemlisi eksik kalmış
La Stampa’ya göre COP tek kelimeyle fiyaskoydu:
“On gün süren müzakerelerin ardından, ilerlemenin çıtası iyice düşürüldü ve umutlar Basra Körfezi’ne gömüldü. Dün öğleden sonra, sonuç bildirgesinin güncel taslağı yayınlandı. ... Ancak taraflar arasındaki mesafe hâlâ çok fazla. Üstelik belge oybirliğiyle kabul edilecek ve dolayısıyla üzerinde daha çok müzakere edilmesi riski var. İki kelimenin etrafında dönüp duruluyor. Çünkü teknik terimlerle dolu yirmi bir sayfada, son iki haftadır üzerine en çok tartışılan kavram bir anda yok olup gitmiş: phase out. Phase out, aşamalı olarak kullanımdan kaldırma anlamına geliyor ve fosil yakıtlara yani petrol, doğalgaz ve kömüre işaret ediyor.”
Tokat gibi
Bu gelişmeyi öngörmek mümkündü, diyor La Repubblica öfkeyle:
“Dün gece, Dubai Export City koridorlarında [Birleşik Arap Emirlikleri Sanayi Bakanı] Al Jaber’in artık nezaketi bırakacağı söylentileri dolanıyordu. Etkinliğin sona ermesine 24 saat kala attığı ‘tokat’ en başından planlanmış mıydı yoksa Suudilerin Emirlikler’deki kuzenleri üzerinde kurduğu baskı sonucu mu gerçekleşti, hâlâ belli değil. ... Riyad her koşulda başını İran, Irak, Rusya ve Kuveyt’in çektiği petrol üreticileri cephesini birleştirmeye çabalıyor. Elbette salt Arabistan’daki değil, her yerdeki petrol kaynaklarının sömürülmesinden gelen güç ve zenginliğin ısrarla savunulması söz konusu.”
İsteyince oluyor
Új Szó, geçmişte uluslararası işbirliğinde daha başarılı olunan dönemler bulunduğunu hatırlatıyor:
“Ozon tabakası 2018'de kendini yenilemeye başladı ve dünyanın pek çok yerinde 2040 yılına kadar 1980 düzeylerine dönmesi bekleniyor. Bu yalnızca karar vericilerin yaşamı kârın önüne koyup, bilim insanları ile araştırmacıların tavsiye ettiği şekilde hareket etmeleriyle mümkün oldu. ... Dünyanın en önemli iklim zirvesinin her otuz katılımcısından birinin fosil yakıt endüstrisiyle bağlantılı olması normal görülmemeli.”