Devlet doğum oranını yükseltebilir mi?
Hırvatistan’da muhafazakâr HDZ ve aşırı sağcı Vatan Hareketi’nden (DP) müteşekkil iktidar koalisyonu, beş ay önce Demografi Bakanlığı’nı kurmuştu. DP’li Bakan Ivan Šipić, doğum oranını yükseltmeye yönelik ilk önerilerini basına takdim etti. Yorumcular, konuyu Rusya’da alınması beklenen daha da katı tebirlerle birlikte değerlendiriyor.
Tümüyle köhnemiş fikirler
Jutarnji list, yeni kurulan Demografi Bakanlığı'nın yaklaşımıyla hemfikir değil:
“Kadınlar evde kalıp çocuk doğursun diye para ödemek, Güney Amerika'ya göç etmiş Hırvatların torunlarını ve torunlarının torunlarını yurda geri çağırmak, Vatan Hareketi'nin Hırvatistan'ın demografik vaziyetini iyileştirmek için seçim kampanyası sırasında ortaya attığı fikirlerdi. Hırvatların akın akın çocuk sahibi olmaya başlaması için hükümetin akıllı ve vatansever davranması gerektiği de sağcıların bildik sloganı. Ancak bu gerçekleşmeyecek ve sebebi de belli: Teknolojik yenilikler, demokratikleşme ve kadınların özgürleşmesi, demografide devasa değişikliklere yol açtı. Buradan da geri dönüş yok.”
Sorunun karmaşıklığını kavradılar
Večernji list, hiç değilse sorunun karmaşıklığı anlaşıldı, diyor:
“Düzenlenen basın toplantısında iyi olan şey, Bakan'ın popülizmi bırakıp bilimsel olarak kanıtlanmış önlemlere vurgu yapmasıydı. Şunu da belirtmek gerekir: Bakan, acil demografik sorunların (yaşlanma, doğal ölüm oranları, dış göç ve farklı kültürlerden gelen misafir işçi göçü vs.) kısa vadede ya da sihirli bir değnekle çözülemeyeceğinin farkında olduğunu açıkça ortaya koydu. Bu da bakanlığın, sorunun karmaşıklığını ve olası çözümlerin uzun zaman alacağını kavradığını gösteriyor.”
Çocuksuzluk muzaffer ülke imajına uymuyor
Sürgündeki siyasetçi Maxim Katz, Echo’da Rusya’da çocuk sahibi olmamayı övmenin yasaklanmak istendiğine dikkat çekiyor:
“Çocuk sahibi olmamanın yasaklanmasını öngören iki yasa değişikliği Duma’ya sunuldu. Bunlardan ilki filmlerde, reklamlarda ve medyada çocuk yapmamanın teşvik edilmesini yasaklıyor. İkincisi ise LGBT propagandası cezasına benzer idari cezalar getiriyor. … Aptalca bir adımla çocuk yapmamayı yasaklayarak ya da kız öğrencileri yüksek öğrenime geçerken ilave puan karşılığında çocuk yapmaya teşvik ederek doğum oranını artıramazsınız. Ama bu durum yakında usul usul çocuk sahibi olmamanın yasaklanması lehinde oy kullanacakların pek de umurunda değil. Bunu neden mi yapıyorlar? Çünkü ülkede Rusya’nın demografik bakımdan kaybettiğine dair bir his hâkim, bu da ‘ayağa kalkan’ ve muzaffer olan ülke imajıyla ters düşüyor.”
Rusya'da "hayır" demek hâlâ mümkün mü ki?
Radio Kommersant FM, yeni düzenlemelerden yola çıkarak Rusya’da yaşayanların kendi düşüncelerine sahip olmalarına hâlâ izin verilip verilmediğini soruyor:
“Ülkenin bugünkü gelişmişlik seviyesinde, bir şeye itiraz etmek ve katılmamak mümkün mü? Düşüncesi bile kötü ama hele bir de alenen yapılabilir mi bu? Azıcık olsun, en basit nedenlerle olsun. Temelleri dinamitlemek için değil, kimi zaman her şey onlar için zaten çoktan düşünülüp kararlaştırılmış gibi görünen sıradan insanların çıkarları yüzünden olsun. Bunun yanıtı belli. Elbette aynı düşüncede olmayabilir, ama önünde sonunda tam aksine ikna edilirsiniz. Böylesi herkes için daha kolaydır.”