Suriye: Ülke yoluna nasıl devam edecek?
Ebu Muhammed El Colani liderliğindeki İslamcı HTŞ’nin Suriye’de iktidarı ele geçirmesinin ardından, örgütün bundan böyle izleyeceği politikaya dair büyük bir belirsizlik söz konusu. Avrupa basını, Esad diktatörlüğü devrildikten sonra Suriye’de nasıl bir sistemin tesis edilebileceğini tartışıyor.
Radikaller pragmatik davranıyor
Transtelex'e göre iktidarı ele geçirenlerden ne beklemek gerektiği hâlâ belirsiz:
“Esad'ın devrilmesi Suriye'de peşinen demokratik bir dönemin başladığı anlamına gelmiyor. ... Suriye muhalefeti şu anda pragmatik bir politika izliyor - HTŞ'nin militanlarına sarık takmamalarını emretmesi ve El Colani'nin röportajlarını askeri üniforma içinde vermesi bunun bariz bir işareti. [HTŞ] liderliği dini baltaları gömme sözü verirken, gelecekte nasıl bir Suriye tasavvur ettikleri sorusunu cevaplamaktan kaçınıyor. Ancak örgüt, İdlib'de pek çok kişinin Taliban rejimiyle kıyasladığı, şeriat hukukuna dayalı hayli katı bir politika benimsiyor.”
Demokrasi kültürü yok
T24, Suriye'deki durumun belirsizliğine dikkat çekiyor:
“Unutmayalım ki bu gruplar bulundukları pozisyonu savaşarak elde ettiler ve o pozisyonu koruyabilmek için gerekli görürlerse yine savaşırlar çünkü en iyi bildikleri şey de bu. Demokratik kurumları ve gelenekleri hiç gelişmemiş, 61 yıldır BAAS rejiminde, bunun da son 53 yılını Esad ailesinin diktatörlüğünde geçirmiş bir ülkeden söz ediyoruz.”
Kadınlar ve azınlıklar tehlikede
Aftonbladet’in ülkenin yeni yöneticilerine yönelik şüpheleri var:
“Esad’ın düşmesini kutlamak için neden çok. ... Ama yakın geçmişe bakınca Taliban, IŞİD, El Kaide ve Nusra Cephesi gibi [İslamcı] gruplar tarafından kurulan toplulukların korkunçluğunu görüyoruz. Bundan etkilenenler de ilk sırada kadınlar ve azınlıklar olmuştu. Hakları büyük siyasi tabloda salt tali bir rol oynamış ve kendilerine yönelik saldırılar genelde ‘iç mesele’ olarak görülmüştü. Tarih tekerrür mü edecek acaba?”
Özellikle iki tehlike söz konusu
Karar, ülkenin geleceğine ilişkin cevaplanmamış pek çok soru olduğuna dikkat çekiyor:
“Esad rejimi devrildiğinde, Türkiye ve Ürdün’deki göçmenlerin dönmesiyle Suriye’nin yeniden inşa edilmesi de umulur. Şimdi iki tehlike var: Afganistan’da Rus işgali bittikten sonra birbirlerinin kanını emen mücahit örgütleri gibi muhalifler birbirine düşer mi?! HTŞ Talibanlaşır mı?! İkisi de yeni bir felaket olur. Dünyadaki iki soru bu. Suriye’den uzak duracağını söyleyen Trump döneminde PYD-ABD ilişkilerinin nasıl olacağı, başlı başına bir problem.”