Başbakan istifa etti: Sırbistan'da neler oluyor?
Sırbistan Başbakanı Miloš Vučević, aylardır bitmek bilmeyen gösterilerin baskısıyla salı günü görevinden istifa etti. Başbakan, devletin zirvesindeki Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić’e çok yakın bir isim olarak biliniyor. Avrupa basını, kasım ayında Novi Sad’da yenilenen bir tren istasyonunun çatısının çökmesi sonucu 15 kişinin ölmesiyle başlayan protestoları mercek altına alıyor.
Başbakan'ın kurban edilmesi protestoları daha da körükler
Večernji list kendinden emin:
“Başbakan’ın istifa şovu, Sırbistan’da geniş destek toplayan öğrenci protestolarıyla rejimi sarsılan Sırbistan Cumhurbaşkanı’nı kurtarmaya yönelik en son girişim. ... Devletteki en güçlü pozisyon olan başbakanlık koltuğunda otursa da Vučević siyaseten tamamen önemsiz bir isimdi, liderlik ettiği hükümet kadar önemsiz. ... Dolayısıyla bu şov halkı yatıştırmak bir yana, daha fazla insanı sokaklara dökecektir.”
Batı Vučić'i destekliyor
Vreme, protestoların yurt dışı güdümlü olduğu iddialarını gülünç buluyor:
“Bir vakitler öyleydiyse bile o günler çoktan geride kaldı. Bugün Vučić Washington, Berlin ve Paris’in desteğini arkasında hissediyor. Kosova’dan feragat ediyor, Ukrayna’ya mühimmat gönderiyor, lityum çıkarıyor, kârlı ihaleler dağıtıyor, vergi mükelleflerinin milyarlar tutarında parasını savaş uçaklarına harcıyor ve bunun için ‘istikrar faktörü’ olarak övülüyor. Demokrasi, kurumlar, özgürlük - Vučić’le varılan anlaşmalar bozulmasın diye bunlar Sırbistan’da gözden çıkarılıyor. … Vučić karşıtlarını Rusofiller ve Avrupalılar, Kosova fanatikleri ve NATO savunucuları, gelenekçiler ve liberaller olarak ayırmak hiç bu kadar manasız kaçmamıştı. Hepsi aynı gemideler ve birbirlerine aitler.”
Hoşnutsuzlukta yeni bir boyut
Rzeczpospolita, gidişatın eskisinden çok daha farklı olduğunu gözlemliyor:
“Hükümet şimdiye değin öne çıkan isimleri tutuklayarak ama aynı zamanda da propagandayla ve göstericileri karalayarak protestoları kontrol altına almayı başarmıştı. Ama bu kez durum farklı; hem toplumsal hoşnutsuzluğun vardığı boyut dolayısıyla hem de hükümetin kibri.”
Restleşme sürecek
Tages-Anzeiger, Sırbistan'da çalkantılı günlerin devam edeceğini düşünüyor:
“Vučić sık sık, kısmen de şiddetli protestolarla karşı karşıya kaldı. Ancak her seferinde hem kendini hem de iktidarını korumayı başardı. ... Kurnaz bir stratejist olan Vučić, bir yandan partisinin görevlilerini adeta satranç taşları gibi yerleştirip hareket ettirirken, diğer yandan Sırp yargısının baskısına maruz kalan öğrencileri ve diğer göstericileri affetmeye hazır olduğunu gösterdi. Peki bu insanlar üzerindeki öfkeyi yatıştırır mı? Pek mümkün değil. İstifalar için artık çok geç ve öfke dinmeyecektir. ... Salı günü protestoların yakında sona ereceğine dair emareler yoktu. ... Sırbistan'da restleşme daha sürecek.”
Hedefte Cumhurbaşkanı var
Frankfurter Allgemeine Zeitung’a göre de Başbakan’ın istifasıyla göstericiler yatışacak gibi değil:
“Çünkü sorumluların adının konmasından çok daha fazlasını [istiyorlar]. Onların gayesi köklü bir değişim yaşanması; çünkü bu ölümcül facia ve Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić hükümetinin faciaya verdiği tepki, yolsuzluk ve kontrolsüz gücün sonuçlarının sembolü haline geldi. Buna yönelik hoşnutsuzluk, Sırbistan’da son yıllarda türlü nedenlerle gerçekleşen protesto dalgalarının müşterek paydası. Bütün bu protestolar bu harekette birleşmiş durumda. Cumhurbaşkanı Vučić Sırbistan siyasetini giderek kendi kişiliğine odakladığından, nihayetinde bu hareketin hedefinde de kendisi var.”