Seçim Kuzey İrlanda'da barış getirmiyor mu?
Kuzey İrlanda yerel parlamentosu için yapılan seçimlerden protestan birlik partisi DUP, katolik milliyetçi Sinn Fein'i burun farkıyla geride bırakarak yeniden en güçlü parti olarak çıktı. İki parti arasındaki koalisyon ocak ayında DUP parti başkanıyla ilgili yolsuzluk skandalı yüzünden sona ermişti. Ancak Hayırlı Cuma Antlaşması uyarınca barış sürecini desteklemek adına bu partilerden birinin hükümeti kurması gerekiyor. Kuzey İrlanda'nın mezhepçi cepheleri yeni bir kutuplaşma yolunda mı?
Köken odaklı siyaset yine iktidarda
Yaşadığı bir skandalla sarsılan DUP'un neredeyse hiç oy kaybetmemesi ve Sinn Fein'in oylarını arttırmasını ele alan The Irish Times, bu durum Protestanlar ve Katolikler arasındaki kutuplaşmanın ne kadar sert olduğunu gösteriyor, diyor:
“Kuzey İrlanda'daki seçim hiç bir şey değiştirmedi. Sadece bize bir kez daha gösterdi ki, kurumlar ve siyasi kültür, mezhep aidiyetliklerine göre kafa sayma alışkanlığından vazgeçmemiş. Mesele sadece seçmenin sadakatı ve kökene vurgu yapan partilere artarak yönelmesi değil. Cemaatlerin içindeki özel dinamik de, içeride birinin bu durumdan sorumlu tutulmasını engelliyor. Ne pahasına olursa olsun Sinn Fein'i mağlup etmek birlikçilerin ve seçmenlerinin ana hedefi. Anlaşılan o ki, kendi cephelerine hakim olacak durumda değiller.”
Mezhepçi cepheler dağılıyor
taz ise seçimin sonuçlarını olumlu değerlendiriyor:
“İlk kez ... Katolik-milliyetçiler ve Protestan-birlikçiler arasında sınırların aşıldığına dair işaretler var. Yakın zamana kadar Kuzey İrlanda'da siyaseti belirleyen Sosyal Demokrat ve İşçi Partisi (SDLP) ve Ulster Birlik Partisi (UUP) belli seçim çevrelerinde yerel parlamentodaki ılımlı fraksiyonları güçlendirmek için ikinci oyu o bölgedeki ikinci partiye verme çağrısı yapmışlardı. Kısmen gerçekleşti bu. Çağrıya az sayıda seçmen kulak verdi, ama kimi seçim bölgelerinde Protestan DUP'un sandalye kaybetmesi sağlandı. Olumlu bir başka konu da DUP'un veto için gerekli 30 sandalyeye ulaşamamış olması. Kuzey İrlanda artık teorik olarak 21. yüzyıla adım atabilir ve DUP'un şimdiye kadar engellediği hemcinslerle evliliği ve kürtajı yasalaştırabilir. ”
İrlanda'nın birleşmesi de artık bir alternatif
Britanya yanlısı birlikçilerin iç sorunları ve Brexit, pek çok Kuzey İrlandalı'nın yüzünü Londra'dan Dublin'e dönmesine neden olabilir, diyor The Times:
“Birlikçilik yaklaşımı yeni bir krize girebilir. Cephenin gücü ve dayanışma duygusu kırılmaya başladı. İrlandalı milliyetçilerse arkalarına yaslanmış olan biteni izliyor. Kuzey İrlanda seçmeni kafasını hendekten çıkarmış yeni alternatifler arıyor. Britanya hükümeti onlara yüzeysel vaadlerde bulunuyor, ama AB'den, ortak pazardan ve belkide Gümrük Birliği'nden ayrılmanın İrlanda Cumhuriyeti açısından serbest mal ve hizmet dolaşımını engellemeyeceği garantisini veremiyor. Bu durumda en yakın olasılık İrlandalılara ya da Kuzey İrlandalılara Britanya limanlarında giriş yasağı konulması, ki böyle bir uygulama birlik duygusunu arttıracaktır. ”