Rusya emeklilik yaşını ve KDV'yi arttırıyor
Rus hükümeti Dünya Kupası'nın açılış günü emeklilik yaşının kademeli olarak, erkeklerde 60'tan 65'e, kadınlar içinse 55'ten 63'e çıkarılacağını açıkladı. Aynı pakette katma değer vergisinin de yüzde 18'den yüzde 20'ye çıkarılacağı yer aldı. Kimi gözlemciler reform vaktinin çoktan geldiğini düşünürken, diğerleri Rusya'da hiçbir şeyin değişmeyeceği görüşünce.
Sovyetlerden kalma çağdışı bir sistem
Izvestia, emeklilik yaşını yükseltme zamanının çoktan geldiğini düşünüyor:
“Emeklilik sistemiyle ilgili ilk sorunlar, geçtiğimiz yüzyılın 80'li yıllarında, SSCB döneminde baş göstermişti. ... Ancak o yıllarda -öncelikle siyasi nedenlerle- hiçbir şey yapmama kararı alınmıştı. Ne de olsa yüksek petrol fiyatları sayesinde emekli maaşları, devlet kasasından rahatlıkla ödenebiliyordu. Oysa toplumun yaşlanması daha o yıllarda başlamış bir süreçti. Yılar içinde bu sorunlar birikti ve ancak şimdi, yeni Rusya'yla ciddi bir adım atma cesareti bulunabildi. ... Bu adımın öncelikli amacı, emeklilik sisteminde istikrar sağlamaktır. ... Emeklilik yaşının yükseltilmesi, emeklilik maaşlarının büyük ölçüde hali hazırda çalışanlar tarafından ödeneceği anlamına geliyor.”
Refom neden işe yaramayacak?
Vedomosti, planlanan emeklilik reformunun pek çok handikapı var, diyor:
“Birincisi şu: Yeni emeklilerin yasanın öngördüğü gün sayısını tamamlayamama riski var. Çünkü emeklilik yaşına yaklaşanların çalışma hayatları, son derece yaygın olan kaçak çalıştırma dönemine ve maaşların zarfla verdiği yıllara denk geliyor. Bu insanların bir alternatifi de temel gelir, ancak burada da maaşlar çok düşük ve emeklilik çok geç yaşta başlıyor. ... İkincisi, emeklilik sistemine geç girilmesi, ilave çalışma sürelerine yol açıyor. Oysa Ruslar için emeklilik yaşına yaklaşmadan bile, mesela 45 yaşından itibaren iş bulmak çok zor. ... Üçüncüsü, bu sorunu yaşayanların çareyi malulen emeklilikte arayacak olmaları. Engelli kabul edilmek için yapılan başvurular, emeklilik sistemindeki her değişiklikte olduğu gibi artmaya başladı.”
Oyunlar güzel, karınlar aç
Novaya Gazeta, seçilen tarihin rastlantısal olmadığı görüşünde:
“Dünya Kupası'nın başlaması, iç siyaset için son derece önemli. Görünen o ki, destek görmeyen reformlar, yurttaşların devlete ödeyecekleri yeni kesintiler, tam da Rus kamuoyunun milli takım becerilerini ateşli şekilde tartışmaya başladığı bir anda gerçekleştiriliyor. Hükümet emeklilik yaşının ve katma değer vergisinin yükseltilmesi konusundaki planlarını, futbol şenliğinin tam başlangıcında duyurdu. Hesap doğru: İzleyecek bir müsabakası olan adamın önünden ekmeğini almak daha kolaydır.”
Putin seçmenini kandırdı
Sosyal psikolog Aleksey Roschtschin, alınan önlemin zamanlamasını martta yapılan seçim açısından manidar buluyor:
“Putin devlet başkanlığı seçiminden hemen önce çıkıp dürüstçe 'Sevgili yurttaşlarım, maalesef göreve geldiğimde ilk yapacağım şey, emeklilik yaşını yükseltmek olacak' deseydi, seçim katılımının böylesine yüksek olduğu bir seçimde bu kadar çok oy alır mıydı? ... Güvenmeye hazır seçmenlerini, art niyet ve beceriyle kandırdı Putin. Oysa ki emeklilik yaşının yükseltilmesi, hiç de hoş karşılanmayan bir başlık; nitekim Romir Enstitüsü'nün yaptığı bir ankete katılanların yüzde 92'si buna karşı çıkmış. Putin'in oy oranından (yüzde 83) bile yüksek, olağanüstü bir oran bu.”