Brexit: İrlanda sınırını ne yapmalı?
May perşembe günü (bugün) düzenli bir Brexit'in hala mümkün olup olmadığını tartışmak üzere yeniden Juncker ve Tusk ile buluşuyor. Birinci konu 'backstop', yani İrlanda Adası'nda sınırın açık olmasının garantisi. AB daha önce bundan vazgeçmenin imkansız olduğunu açıkça ortaya koymuştu. Pek çok köşe yazarı da sınır sorunu çözümünün Brüksel'de olamayacağını düşünüyor.
Hayırlı Cuma Anlaşması örnek alınmalı
The Irish Times köşe yazarı Diarmaid Ferriter, İrlanda Adası'ndaki sınır sorunu, Londra'ya ve Brüksel'e emanet edilmemeli diyor:
“Britanya'nın bu sorunu tek başına çözmesi için ısrar etmenin bir şey getirmeyeceğini tarihimiz bize gösterdi. Neden mi? Çünkü Britanya İrlanda'nın çıkarlarını gözeten bir çözümden yana olmayacaktır da ondan. .... Çözüm ancak, AB'nin desteğiyle, Londra, Belfast ve Dublin arasında yeni bir işbirliğiyle sağlanabilir ve AB'nin çözüm tasarlanana kadar bir kenarda durduğu Kuzey İrlanda barış sürecine benzer bir süreç olabilir bu. AB bulunacak çözümü siyasi ve ekonomik olarak destekleyebilir.”
Krallık olmanın bedeli var
Siyasi danışman Blaise Bonvin Le Temps'deki yazısında müzakere edilen Brexit anlaşmasındaki backstop'u övmekle beraber, sınır sorununun çözülmesinin başka bir düzlemde gerçekleşmesi gerektiğini söylüyor:
“Brexit'in arzu ettiği şekilde bir ülkenin tekrar kendine yoğunlaştığı an geldiğinde, aynı şekilde tarihine ve yaşadığı trajedilere de yoğunlaşacaktır. Birleşik Krallık da ya Kuzey İrlanda'nın biraz daha ondan uzaklaştığına ya da çözülmeyip buzdolabına kaldırılmış bir sorunun yeniden fokurdamasına şahit olacaktır. .... Krallık olmanın da uzun vadede bedeli vardır. Brexit'in çözümü bu nedenle siyasi ve kültürel bir çözümdür ve öncelikle Britanya'nın ve çok az da İrlanda'nın meselesidir. AB ancak, başka konularda çok iyi yaptığı gibi yönetimle ilgili teknik ek çözümler sunabilir.”
Vergi asalağı ödün vermek zorunda
El Pais'te yazan siyasetbilimci Carlos Closa, sınır sorununda AB Dublin'i desteklemeye devam etmeli, ancak Dublin de bir konuda AB'ye kolaylık sağlamalı, diyor:
“AB (ekonomik olanlar da dahil olmak üzere) Brexit'in sonuçlarının Dublin üzerindeki etkilerini azaltmaya hazır olmalı. Bu arada Kuzey İralanda'nın kısmen de olsa AB'ye dahil olduğunu unutmamalı. Ama İrlanda Cumhuriyeti de diğer ülkelere dayanışma mesajı göndermeye hazır olmalı, çünkü dayanışmacı bir toplulukta vergi asalaklığına yer yoktur. Belki de artık İrlanda'ya tek yönlü yol olduğu sanılan dayanışmanın da sınırları olduğuna dair bir mesaj vermenin zamanı geldi.”
Backstop ülkenin bütünlüğünü tehdit ediyor
Kuzey İrlanda'da Demokratik Birlik Partisi'ndeki (DUP) birlik yanlılarının hükümete dahil oldukları son bir buçuk yılı backstop'a karşı herkesi harekete geçirmek için kullanmaları, The Belfast Telegraph'a göre övgüye değer bir tutum:
“Ilımlı ve iyi niyetli birlik yanlılarının aksine bunlar backstop'un Birleşik Krallık'ın birliği için ciddi bir tehlike olduğunu anladılar ve bu uğurda savaşmak için popülaritelerini riske atmaya razı oldular. Yani tutarlı ve kararlı olduklarını öylesine gösterdiler ki, şimdi Brexit taraftarlarından ve Brüksel'in inadı karşısında hayal kırıklığı yaşayan ılımlı karşıtlardan şu sözleri duyuyoruz: 'İyi ki DUP var.' Böylece sonunda birlikçilerin yeniden buluştuğu duygusu hakim oldu.”