Belgrad'da sular durulmuyor
Sırbistan'da Cumhurbaşkanı Vučić'in yeni Korona kısıtlamalarını açıklamasıyla başlayan gösteriler hız kesmeden devam ediyor. İki gece boyunca süren taşkınlıkların ardından perşembe günü binlerce barışçıl insan parlamentonun önünde toplandı. Köşe yazarları göstericilerin taleplerini analiz ediyor ve bir anda kendini gösteren bu hoşnutsuzluğun ortak bir dili olmamasını eleştiriyor.
Vatandaş birkaç yürüyüşle yetinecek gibi değil
Delo'ya göre gerilim kolayca giderilecek gibi değil:
“Hükümet ilk kez göstericilere sert karşı çıktı. Tepeden tırnağa silahlanmış polisler gösterilere katılmayanları da tartakladı. Şimdi ortamı yatıştırmaya çalışacak olan Vučić'in elinden de fazla bir şey geldiği yok. İnsanların kendiliğinden bir araya toplanması bugünden yarına bitecek gibi görünmüyor. İnsanlar Koronavirüs'e rağmen gösterilerle, online dilekçelerle ya da sessizce itaat etmekle yetinmeyecekler. Sırbistan'ı hareketli günler bekliyor.”
Vatandaşa göre tek çare protesto
Rumen siyaset analisti Sorin Ioniță Libertatea gazetesinin blogundaki yazısında insanların şaşkın olduğunu dile getiriyor:
“Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksander Vučić riyakarca sükunete davet ediyor ve aşırılıklardan kaçınılmasını istiyor halktan. Siyasi kariyerini milliyetçi ve Avrupa karşıtı bir söylem üzerine kuran, radikal sağdan ve sol Narodnik hareketinden oy alabilmek için komplo teorilerine batmış biri olarak bunları isteyebiliyor! ... Halk ise, dünya listelerinde ilk sırada yer alan [tenisçi] Novak Đoković kendini komik duruma düşürerek süslü ulusal bayrağın önünde Covid-19 kolektif bulaş buluşması düzenlemesi karşısında şaşkın. Vatandaş bundan sonra ne yapılacağı konusunda küçücük de olsa bir uzlaşma umudu görmediği için şiddet de içeren bir protestodan başka bir çaresi kalmadığını düşünüyor.”
Vučić'in her muhalifi sempatik değil
Göstericilerin gerekçeleri pek de net ortaya çıkmıyor, diyor Azzonali:
“ Salı günkü gösterilerin tek nedeni Koronavirüs kısıtlamaları değil, bir taraftan da rejimin sorumsuz politikalarıydı. Öğleden sonra Belgrad parlamentosunun önünde toplanıp Vučić'in halka pandeminin gerçek boyutlarını söylemesini isteyenler daha çok gençler ve ailelerdi. Ama akşama doğru futbol holiganları ve rejimin radikal sağ muhalifleri de ortaya çıktı. ... [Muhaliflerin] çoğu özgür bir Sırbistan istiyor gerçi, ama bundan anladıkları, Moskova'yla daha sıkı ilişkiler kuran ve Kosova'yı geri alan bir devlet.”
Yanlış bir gerekçe
Duma, Sırpların sağlık konusunda kendi çıkarlarına karşı sokağa çıkmasına anlam veremiyor:
“Sırbistan'da protestolar demokratik bir hak olarak sempatiyle karşılansa da destek ve duyarlılık bulamıyor. Protestoların gerekçesi düpedüz yanlış ve toplumu zehirliyor. Konu, Koronavirüs'ün yayılmasına karşı alınan önlemlerin artırılması bağlamında yeniden sokağa çıkma yasaklarının konması. Bu durumda Sırp halkı kendi sağlık haklarına karşı gösteri yaptıkları izlenimi yaratıyor. Özgürce hasta olmalarına hükümet izin vermiyor diye mi öfkeliler acaba?”
Halk haklı olarak özür bekliyor
Népszava, göstericilerin memnuniyetsizliği son derece anlaşılır, diyor:
“Göstericiler Vučić'in Belgrad'da hafta sonu ilan ettiği sokağa çıkma yasağı nedeniyle sokaklara döküldü. Aslına bakılacak olursa Vučić bu önlemi almakta haklı, çünkü Sırbistan'da pandemi ürkütücü boyutlara ulaşmaya başladı. ... Ancak ikinci dalganın başlamasının sorumluluğu tek bir kişide: Vučić. ... Mayıs ayı başında 21 Haziran'da erken seçim yapılacağı duyurulmuş, o andan itibaren de tüm kısıtlamalar birden kaldırılmıştı. ... Anlaşılan siyasi çıkar, halk sağlığından daha önemliydi. Hasta sayısı hızla yükselişe geçti. Elbette göstericiler de sorumlu tutulabilir ama onların öfkesi anlaşılır. Vučić'ten ısrarlı şekilde sadece tek bir söz duymak istediler: Özür dilerim!”
AB, Vučić'e muhtaç olduğunu düşünüyor
AB'nin Vučić karşıtlarının yanında yer alacağını düşünenler önemli ölçüde yanılıyor, diyor Jutarnji list:
“Haklı gerekçelerle olsun olmasın AB, Sırbistan ile Kosova arasındaki sorunu çözmek için Vučić'e ihtiyacı olduğuna inanmış durumda; Sırbistan'da onun dışında kimsenin bu sorunu ne şimdi ne de yakın gelecekte çözebileceğine inanmıyor. Anlaşılan bu iş için de güçlü bir Vučić gerekiyor olmalı ki Sırbistan'ın totaliter bir yapıya kaymasına bile göz yumuluyor. AB içindeki bazı çevreler de Vučić'i eleştiriyor elbette, ama bunlar daha ziyade muhalif kamptan, yani ılımlı sol ya da liberallerden yükselen sesler. Vučić hem Avrupa Birliği'nin hem de en büyük siyasal grup olarak Avrupa Halk Partisi EPP'nin desteğini almış durumda.”