Avrupa Adalet Divanı: Macaristan aleyhine yeni karar
2017 yılında Macaristan'da yürürlüğe giren Yüksek Öğrenim Yasası, Avrupa Adalet Divanı hükmüne göre AB temel haklarının yanı sıra akademik özgürlüğe de aykırı. Yasa, yurtdışı merkezli yüksek okullara bazı şartlar getirmiş, fiilen sadece ABD'li milyarder George Soros'un kurduğu Orta Avrupa Üniversitesi (CEU) bu şartlara uymamıştı. CEU bunun üzerine Viyana'ya taşınmıştı. Yorumcular arasında hükmün yaptırım gücünden emin olmayanlar da var.
Artık kimse olanları görmezden gelemeyecek
Mahkemenin kararı birçok açıdan yol gösterici, diyor Orta Avrupa Üniversitesi Rektörü Michael Ignatieff, Financial Times'a yazdığı yazıda:
“Hüküm maalesef geç geldi, zira üniversite eğitim faaliyetlerinin büyük bir kısmını Viyana'ya taşımak zorunda kalmıştı. Ancak hüküm yine de emsal teşkil edecek bir karar, zira Avrupa'da başka hükümetleri, özgür kurumlara benzer saldırılarda bulunmaktan alıkoyacaktır. AB içinde, Korona yardımlarının üye ülkelere hukuk devleti ilkesine bağlılık koşuluyla verilmesine ilişkin ateşli tartışmada bu hüküm önemli bir dönüm noktası anlamına geliyor. ... AB'li hükümetler, Macaristan'ın hukuk devletiyle ilişkisi belirsizmiş gibi davranmayı sürdüremez. AB'nin en üst mahkemesi, temel hakların ihlal edildiğini tespit etti.”
AB kendi çöküşünü finanse ediyor
Der Standard'ın Macaristan muhabiri Gregor Mayer, Avrupa Adalet Divanı kararının bu sene Macaristan aleyhindeki dördüncü karar olduğunu yazıyor:
“Orbán bu durumdan hiç etkilenmiyor. Ne kadar doğru olurlarsa olsun, bu kararlar genellikle geç kalıyor. ... Orbán, hukuk devleti ilkesine riayet etmeyerek AB içinde bir hizip yaratıyor, değerlerinin altını oyuyor. Bu tutumunu taklit edeceklerle beraber sonunda AB'yi parçalaması bile mümkün. Ancak cömert teşvik fonlarıyla Orbán'ın bu sistemini finanse eden bizzat AB'nin kendisi. Brüksel'den gelen para Orbán'ın, zengin müteahhitlerini kamu ihaleleriyle semirtmesine imkan tanıyor. Aynı oligarklar ona medya ve seçmen onayı sunuyor. Bu kapalı devre sistem, Orbán'ın seçimle gitmesini neredeyse imkansız hale getiriyor. AB'nin Orbán'ın para musluğunu kısma zamanı geldi. Aksi halde koca birlik kendi çöküşünü finanse etmiş olacak.”