Facebook'un gücü karşısında ne yapılabilir?
Teknoloji devi Facebook açısından vaziyet pek iç açıcı değil. Bir arıza yüzünden pazartesi akşamı holdingin birçok hizmetine saatlerce erişilemedi. Etkilenen uygulamalar arasında Instagram ve Whatsapp da vardı. Bu arada şirketin eski çalışanlarından Frances Haugen, salı günü ABD Kongresi'ne verdiği ifadede Facebook'a karşı ağır ithamlarda bulundu. Olay Avrupa medyasının sosyal ağların düzenlenmesini tartışmasına vesile oldu.
Diğer sektörler gibi düzenleme gelmeli
Irish Examiner'e göre holdingin elinde çok fazla güç var:
“Mümkün olan tüm seçeneklerin en kötüsü, herhangi bir şekilde hesap verme zorunluluğu olmadan, aç gözlü bir şirketin önemli altyapılar inşa etmesine ve bunları işletmesine göz yummak olsa gerek. Facebook yönetimi sosyal medyayı otomobillerle kıyaslamak isterse [Instagram CEO'su Adam Mosserie'ye göre tıpkı otomobiller gibi tehlikesiz değillermiş ama faydaları daha büyükmüş] o zaman bu tehlikeli teknoloji de otomotiv sanayinin bağlı olduğu katı düzenleme ve bağımsız denetimlere tabi tutulmalı. Aksi halde kamuoyu olarak bizim görevimiz, bu hatalı sosyal deneye sırtını dönmek için vaktin hala çok geç olmadığını Facebook'a hatırlatmak.”
Sosyal medya için gazetecilik standartları
Geleneksel medya araçları için geçerli kuralların aynısı sosyal ağlar için de söz konusu olmalı, diyor 24 Chasa:
“Bu ağlar bilgileri kontrol etmeli ve içeriklerinin doğruluğundan da sorumlu tutulmalı. İlgili taraflar kendilerini gerçek olmayan ya da kara çalmaya yönelik paylaşımlara karşı mahkemede savunma hakkına sahip olmalı. Sosyal medya platformları, kısa süre öncesine kadar insanların akıllarına eseni yazabildikleri, kendilerinin herhangi bir şekilde içeriklere müdahale etmediği birer alan olduklarını ileri sürüyordu. Ancak bunun bir doğruluk payı yok, zira yapay zekanın paylaşımları düzenlediği ve hangilerinin popüler olup hangilerinin olmayacağına karar verdiği artık biliniyor.”
Ahlaksız bir ağ
The Independent, sızdırıcı Frances Haugen'in ABD Senatosu'nda verdiği ifadenin, Facebook kullanıcılarının gözlerini açacak bir hesaplaşma olmasını umuyor:
“Facebook'un toplumumuz, demokrasimiz, çocuklarımız ve sağlımız üzerindeki zararlı etkilerini uzunca bir süredir hissetmekteyiz. Şimdiyse içeriden bir ses, emsalsiz bir adım atıp elindeki binlerce belge yardımıyla Facebook'un 'ahlaki iflasını' herkese göstermiş oldu. Karşımızda son derece yıkıcı bir tablo var: Facebook, ürünlerinin ne kadar zararlı olduğunun farkında ve bu durumu değiştirmek için gerekli adımları atmıyor. Bu yeni iddialar, Facebook yönetim kademelerinin, her zamanki gibi azami kârı toplumun esenliğinin üzerine koyduğunu bir kez daha gösteriyor.”
Petrol ve sigaradan farksız
El Periódico de Catalunya devlet eliyle düzenleme istiyor:
“Facebook, demokrasiye ve gençlerin psikolojik sağlığına verdiği zararın bilincindeydi - ve bunu bile bile gizlemeyi seçti. Yani burada artık bir şirketin meşru ticari çıkarlarının ötesinde, kamusal bir sorundan söz ediyoruz. Bu bağlamda teknoloji şirketlerinin, fosil yakıt sanayinin iklim değişikliği ya da tütün endüstrisinin sigara içmenin sağlık üzerinde sonuçları hakkındaki tutumunu tekrarlıyor mu olduğunun sorulması gerekiyor. ... Ekonominin dayattığı akıl yürütme, şirketin çıkarlarını belli bir yöne sevk ediyorsa yetkili kurumlar, ifade özgürlüğünün önünü kapamamak şartıyla düzenlemeler getirmeli ve gençliğin korunmasına yönelik önlemler almalıdır.”
Rezaletin böylesi
Neue Zürcher Zeitung'a göre bu arıza olabilecek en kötü zamanda yaşandı:
“Ne de olsa sızdırıcı ve eski çalışan Frances Haugen hafta sonu çıktığı bir televizyon programında şirket aleyhinde ağır iddialarda bulunmuştu. Haugen'e göre Facebook, büyüme ve kâr gibi hedefleri, kullanıcıların ve toplumun güvenliğinin üzerine koymuştu. ... Facebook bünyesindeki hizmetlere saatler boyunca erişilememesi, birçok kullanıcının Facebook'a olan bağımlılığını göstermekle kalmadı, şirketin adının böylesine gözler önünde olduğu bir zamanda kötü bir zamanlama anlamına da geldi. Bundan daha büyük rezalet olamazdı. Erişim kesintisi, dijital altyapının hala hatalara ne kadar ... açık olduğunu ve dijital yapı üzerine inşa edilmiş ekonomi ve iş dünyasının ne kadar kolay alt üst olabileceğini de gösterdi.”
Rusya'nın kendi ağına ihtiyacı var
Facebook'ta yaşanan kesintinin ardından Rusya'nın kendine ait 'Runet' ağını savunanlar güç kazandı, diyor Kommersant:
“Amerikalı sosyal ağların çöküşü, [internette] ebedi ulusal güvenlik savını bir kez daha gündeme taşıdı. Nitekim 1,5 milyar Facebook kullanıcısının kişisel veri içeriklerinin gerçekten de sızdırılıp sızdırılmadığına ilişkin tartışma, Rusya'daki haberler arasında birinci sıraya oturdu. Dolayısıyla internet denetleme kurumunun, ABD'li şirketlere, Rus yasalarına riayet etmeleri ve Rus yurttaşların verilerini Rusya'da saklamaları yönünde yeni bir çağrı yapması bekleniyor. Az çok bağımsız bir Runet'in elzem olduğu su götürmez. Tıpkı her internet altyapısının, önünde sonunda bir kez iflas edeceği gerçeği gibi. Şimdi önemli olan soru: Ondan sonra ne olacak?”