Doğalgaz: Kişinev, Moskova'ya isyan bayrağı mı açıyor?
Bugüne dek Rusya'dan gelen doğalgazdan bağımlı Moldova Cumhuriyeti, gaz sevkiyatı için getirilen koşullar konusunda Moskova'yla anlaşamadı ve Polonya'dan 'test amacıyla' ilk doğalgaz alımını yaptı. Gaz ülkeye, Ukrayna üzerinden aktarılacak. Yorumcular bu gerginliğin beklenmedik sonuçlara yol açabileceğini düşünüyor.
Doğalgaz silahı masaya kondu
Rzeczpospolita, Rusya'nın yaptığı siyasi şantajı kınıyor:
“1 Ekim günü itibariyle Moldova'daki doğalgaz fiyatları beş kattan fazla arttı. Gaz sevkiyatı artık, gönderilen miktarın üçte bir oranında düşürülmesini öngören geçici bir anlaşmaya göre yapılıyor. ... Ruslar bu yolla Moldova Cumhuriyeti'ni, kendi siyasi koşullarını -özellikle de Moldova'nın, komşusu Ukrayna ve Rus ayrılıkçıların kontrolündeki Transdinyester Bölgesi ile ilişkiler konusunda- onaylamaya zorlamak istiyor. Moldova tarafının, Rusya'nın kendisine dış politikasını dayatmasını reddetmesiyle doğalgaz silahı da müzakere masasına konmuş oldu.”
Fare bile dağa kafa tutarsa
Snob'dan Konstantin Eggert'e göre yaşanan gerginlik, Kremlin açısından olacakların bir işareti:
“Putin'in yerinde olsam, çok temkinli olurdum, çünkü normal koşullar altında Kişinev'de kimse Moskova'yla açık açık takışmayı göze alamaz. Moldova, Avrupa'nın en yoksul ülkelerinden biri. Hem Rusya'dan gelecek enerjiye son derece bağımlı hem de Rusya'da çalışan yurttaşlarının ülkeye gönderecekleri paralara. Ancak yeni bir gaz tedariki anlaşmasına ilişkin güncel müzakereler, çıkmaz sokağa girdi. Gazprom -yani aslında Kremlin- tarafından belirlenen koşullar, Kişinev yönetimince bir susturma çabası olarak görülüyor. ... Elinde avucunda pek bir şey olmayan Moldova bile Kremlin'e kafa tutmaya hazırsa eğer, [Kremlin] gerçekten şapkasını önüne koyup düşünmeli.”
Mesele sadece jeopolitika değil
Ukrayinska Pravda, Moldova'dan doğalgaz almanın Kiev yönetimi için iki sebepten dolayı mantıklı olduğunu ileri sürüyor:
“Sebeplerden ilki siyasi nitelikte. Rusya açısından jeopolitik olarak cazip bir ülkede ne zaman Avrupa taraftarı bir parti iktidara gelse ülke Gazprom tarafından uygulanan bir şantaja maruz kalıyor. Ukrayna bunu birden fazla kez yakinen yaşamış bir ülke. Bu nedenle Moldova'ya yapılan yardım mantıklı ve anlaşılır. ... İkinci sebep ise pragmatik: Ukrayna'daki bazı bölgeler doğalgazını komşusundan alıyor. Burada kastedilen, Moldova sınırı yakınlarındaki Mohıliv-Podilskıy; Vinnitsa Oblastı sınırları içindeki bu kent mavi yakıtını Moldova'nın doğalgaz boru hattı yoluyla alıyor.”