Belarus: Bakan Makey'in ölümü ne anlama geliyor?
Resmi haber ajansı Belta’ya göre, Belarus Dışişleri Bakanı Uladzimir Makey cumartesi günü “aniden öldü”. Makey, 2012’den bu yana Lukaşenka yönetiminde görev yapıyordu. Avrupa basını, olayın olası siyasi sonuçlarına ışık tutuyor ve koşulların muğlaklığı ortadayken, Makey’in ölümünün kimin çıkarına olabileceğini tartışıyor.
Minsk gözde "liberal" figürünü kaybetti
wPolityce.pl, bu ölümün siyasi etkileri olacağı analizinde bulunuyor:
“Bir süredir Belarus’tan, kimi değişimler yaşanabileceği, hatta Lukaşenka’nın istifa edebileceği ve Minsk’in Avrupa’yla ilişkilerini yola koymaya yönelik bazı girişimleri olabileceğine dair haberler geliyordu. Makey bu yeni oluşumda önemli bir rol üstleneceğinden ve iktidar aygıtının sözümona liberal kanadı da gözde bir figürünü kaybettiğinden, bu şaşırtıcı ölüm siyasi bir anlam kazanıyor. Kendisi, AGİT dışişleri bakanları buluşmasının hemen arifesinde öldü. ... Sergey Lavrov’un bu buluşmaya davet edilmemesi ve dolayısıyla Belaruslu bakanın oradaki varlığının, bilhassa Rus diplomasisi davet edilmemeye çok sert tepki verdiğinden siyasi bir mesaja dönüşecek olması da dikkatlerden kaçmamalı.”
Belarus Lukaşenka'nın çizgisinde kalacaktır
Ekonomist ve sosyolog Vladislav Inozemtsev, Facebook’ta Belarus’un siyasi rotasının değişip değişmeyeceği sorusuna yanıt arıyor:
“Kesinlikle değişmeyecektir - Moskova’da olduğu gibi Minsk’te de tüm önemli kararlar yalnızca ve yalnızca devlet başkanı tarafından verilir. Lukaşenka, Belarus ordusunun Rus maceracılığına dahil olmasını kabul edecek mi? Hayır, 2022 baharında ikna edilemediyse, şimdi de olmayacaktır. Kremlin, kalan son müttefiki olan ülkede bir iktidar değişikliğini göze alabilecek mi? Böyle çaresizce bir adım atılacağına inanmıyorum - en başta da diktatörlük koşullarında iktidar devrinin mümkün olup olmayacağını kimse kestiremediği için. Üstelik bugünkü rejim ve onun Moskova'daki hamileri karşısında Belarusluların tutumu gayet iyi bilinirken!”
Ya boyun eğecek ya da ölecek
Spotmedia’ya göre Putin, Minsk’e bundan daha açık bir mesaj gönderemezdi:
“Belarus Devlet Başkanı artık Kremlin liderinin hedefinde ve yalnızca iki seçeneğe sahip: Boyun eğecek ya da ölecek. ... Lukaşenka [geçtiğimiz aylarda] Kiev yönetimi aleyhine konuşuyordu. Ukraynalıların Nazi olduğunu ve ülkesi için tehdit teşkil ettiğini söylüyordu, ancak ordusuna Ukrayna’ya saldırı emri vermesi yönündeki Putin’den gelen baskılara direnmeyi bildi. ... Fakat Rusya’nın Ukraynalılar karşısında aldığı yenilgiler, asker ve teçhizat sıkıntısına yol açtı ve Putin için bot giymiş ve tüfek kuşanmış yüzbinlerce [Belaruslu] asker vazgeçilemeyecek bir kaynak artık.”
Batı'yla arasındaki son köprü de yıkıldı
LB.ua’ya göre, Belarus’la müzakere etmek artık neredeyse imkânsız hale gelecek:
“Kısa süre önce, kimi muhaliflerin Belarus hapishanelerinden bırakılması karşılığında Belarus’un potas ürünlerine uygulanan yaptırımları hafifletmesi için Batı’yla müzakereleri yürüten isim Makey’di. ... Aslında önemli olan Makey’in ölmesi değil, Belarus’taki iktidarın Kremlin’in ellerine geçmesi. Eski Belarus Dışişleri Bakanı, Lukaşenka’nın heveslerinin yalnızca bir icracısıydı. Artık onun da neredeyse hiç manevra alanı kalmadı. ... Belarus’la herhangi bir konuda uzlaşılabileceği yanılsamasına veda etmenin vakti geldi.”