Çekya'nın yeni cumhurbaşkanı belli oluyor
Çekya’da cuma ve cumartesi günleri gerçekleştirilecek cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu öncesinde, favori adaylar eski Başbakan Andrej Babiš, eski General Petr Pavel ve ekonomi profesörü Danuše Nerudová son düzlüğe girdi. Yorumcular, devletin en üst kademesine aday olan isimlerin kalitesine ve halk tarafından seçilmesine ilişkin farklı görüşlere sahip.
En azından temel gereklilikler karşılanmalı
Gazeteci Ondřej Houska, Hospodářské noviny’de seçimlerin üç favorisine ilişkin değerlendirmelerde bulunuyor:
“Bir cumhurbaşkanından, Anayasa’ya riayet ederek devletin açık bir şekilde Batı yanlısı yönelimine vurgu yapmasını beklerim. ... Kuşkusuz hem Petr Pavel hem de Danuše Nerudová bu iki ana kriteri karşılıyor. ... Peki ya Andrej Babiš? Batı ya da Ukrayna’daki savaş konusunda söyledikleri pek de net değil. Ancak cumhurbaşkanı olarak da başbakanken takındığı tavrı koruyacağını düşünüyorum - meselelere ve gerçekte ne olduğuna dair derinlemesine bilgi sahibi olmadan, züccaciye dükkanına giren fil misali. ... Öte yandan, Macaristan’daki Viktor Orbán’ın aksine Çekya’yı Batı demokrasileri topluluğundan koparmak istemeyecektir.”
Cumhurbaşkanını halkın seçmesi her derde deva değil
Pravda memnuniyetsizliğini dile getiriyor:
“Çekya'nın muhtemel yeni cumhurbaşkanı [emekli] General Petr Pavel'in NATO'da başarılı bir kariyere sahip olduğunu bilsek de, siyasi becerileri ve görüşleri hakkında hiçbir fikre sahip değiliz. Televizyonda yayınlanan tartışma programlarında beklenen tutumları takınması ve halkla temaslarında hoş bir intiba bırakması yeterli değil. ... Slovakya gibi Çekya'da da cumhurbaşkanı halk tarafından seçiliyor, zira daha önceleri parlamentoda cumhurbaşkanının seçilmesini imkânsız kılan kulis oyunları çevriliyordu. Ancak cumhurbaşkanını halkın seçmesi de gerçek bir başarı anlamına gelmiyor. Milletvekillerinin halkın oy vereceği adayları önerdiği, her iki yöntemin bileşiminden oluşacak bir sistemin daha iyi olup olmayacağı üzerine düşünmek gerekebilir.”
Nahoş bir yaklaşım
Respekt, seçimlere çok az bir süre kalmışken Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Paris’te Andrej Babiš ile buluşmasını eleştiriyor:
“Babiš’i kabul eden Macron, Çekya’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerine müdahalede bulunmuş oldu. Bilindiği kadarıyla, ikinci tura kalması olası diğer adaylar Petr Pavel ve Danuše Nerudová ile görüşme niyeti yok. Bunun yerine, Fransa’da kara para aklama ve vergi kaçırma şüphesiyle hakkında soruşturma başlatılan bir siyasetçiye, Ukrayna’ya sunulacak destek konusunda zikzaklar çizen ve kendi ülkesinde büyük bir çıkar çatışması meselesiyle karşı karşıya olan bir adama yanaşmak istiyor. Herkes istediğiyle buluşur, ancak Fransa Cumhurbaşkanı bunun için Çek seçmenlerin Prag Kalesi’ne kimin çıkacağına ilişkin nihai kararlarını vermesini bekleyebilirdi.”