Rusya sandık başına gidiyor: Peki buna seçim denebilir mi?

Postimees, Rusya'daki seçimlerin artık otokrasinin ayıplarını örtmek için bir incir yaprağı vazifesi dahi göremediğini düşünüyor:

“Bilinen bir deyimdir: 'Bir şey ördek gibi yürüyor, ördek gibi vakvaklıyor ve ördek gibi görünüyorsa, ördektir'. Durum yine de her zaman böyle olmayabilir. ... Demokratik olmayan rejimler, eşit muamele görmek için genelde ayıplarını demokrasinin incir yaprağıyla örterler. Dünya bazen -ve maalesef sıkça- bu göz alıcı yaprakların tuzağına düşer. Ancak Moskova'da çar çıplak ve dünya üzerinde kimse Rusya'daki başkanlık seçimlerini ciddiye almıyor. ... Seçimler bir vakit otokrasi için bir incir yaprağıydı, fakat artık bu incir yaprağı çürümüş durumda.”

Blog yazarı Denis Kasanski gazeta.ua'da Rusya'nın, devlet başkanlığı seçimlerini Ukrayna'da işgal ettiği bölgelerde de gerçekleştirmesini eleştiriyor:

“Rus medyası işgal altındaki Sjevyerodonetsk şehrinde sözde Rusya devlet başkanlığı 'seçiminin' nasıl yapıldığını gösterdi. Görüntülerde silahlı ve maskeli işgalcilerin emekli insanların evlerine gittikleri ve onlara Vladimir Putin'e oy vermelerini tavsiye ettikleri görülüyor. Propagandacılar bu videoları ciddi ciddi seçimin meşruiyetinin ve Ukrayna'nın işgal altındaki topraklarında Putin'e verilen güçlü desteğin kanıtı olarak gösteriyorlar. Gerçekte bu sadece 'silah zoruyla seçim' ifadesinin vücut bulmuş hali.”

Timothy Garton Ash, Eesti Päevaleht'te şu yorumda bulunuyor:

“Rus seçmenlerin bu hafta sonu gerçek bir seçeneği yok, çünkü Putin en güçlü rakibi Alexei Navalnıy'ı öldürttü ve gerçek bir rekabet görüntüsü verebilecek diğer tüm adayları saf dışı bıraktı. ... Ancak geçtiğimiz son birkaç hafta bize başka bir Rusya'nın hâlâ var olduğunu gösterdi. ... On binlerce yurttaş Navalnıy'ı son kez onurlandırmak için daha sonra cezalandırılma riskini göze aldı. ... Cenazesinde 'Navalnıy! Navalnıy!', 'Savaşı durdurun!' ve 'Ukraynalılar iyi insanlardır!' sloganları atıldı. Batı bu öteki Rusya'yı desteklemek için daha fazlasını yapmalı. ... Ukrayna'nın savaşı kazanmasına yardım etmek, uzun vadede daha iyi bir Rusya'nın hayat bulabilme şansını arttırmak için yapabileceğimiz en iyi şey olur.”

Navalnıy'ın dul eşi Julia, Batı'ya Rusya'nın bir demokrasi değil bir "gangster" rejimi olduğu gerekçesiyle Putin'in sonucu belli seçimini tanımama çağrısı yaptı. Şu anda Ukrayna'da çalışan Rus cerrah Andrey Volna, Facebook'taki gönderisinde bu öneriyi destekliyor:

“Bu gösterinin yegâne iyi siyasi neticesi, bu 'etkinliğin' bir seçim olarak tanınmaması ve ardından Putin'in meşruiyetinin reddedilmesi olabilir. Başka deyişle, 'kolektif Batı' tarafından tanınmaması, 'çarın gerçek olmadığının' Rus toplumunun hâlâ bir şeylere bağlı olabilecek kesimlerince kademeli olarak anlaşılmasına yol açacaktır - en azından gelecekte. Bu uzun bir süreç. Ama ne yazık ki elimizdeki tek zaman dilimi bu.”

Bilim gazetecisi Asya Kazanzeva, Facebook’ta Vladislav Davankov’u en makul aday olarak işaret ediyor:

“Öncelikle, seçime girecek birinin olabileceği kadar savaş karşıtı. Wikipedia’da yazdığına göre, daha savaş başlamadan bunun Rusya’nın hayrına olmadığını söylemişti ve şimdi de kampanya web sitesinde barış ve müzakereden yana olduğunu belirtiyor (Rusya’nın şartlarıyla tabii, ama onun pozisyonundaki biri başka ne diyebilir ki?). İkincisi, yine kampanya web sitesinde Rusya’dan ayrılan ama geri dönmek isteyenler (örneğin ben) hakkında kovuşturma başlatılmaması gerektiğini öne sürüyor. ... Üçüncüsü, [muhalif siyasetçi] Nadezhdin’in adaylığına imza vermişti. Dördüncüsü, kendisi 40 yaşında. ... Yani Sovyetler Birliği’nde yetişmemiş.”

Kimya profesörü Boris Schuikov, Facebook’ta Putin’e de seçime giren diğer üç başkan adayına da oy vermeme çağrısında bulunuyor:

“Sorun şu ki, liderin değişmesi mümkün değil; çünkü salt seçim komisyonu değil yargı, ‘muhalefetiyle’ birlikte komple parlamento, yaygın medya, bölgeler ve hükümet de doğrudan sisteme bağlı. Sistem değişikliği için ilkesel olarak kuvvetler ayrılığı ve karşılıklı denetim şart. ... Bunun alternatifi, sistemin -er ya da geç- iç ve dış çelişkilerin ağırlığı altında çökmesi. Dolayısıyla, katiyen mevcut sistemi destekleyen bir isme oy vermemek gerekir.”

Keskisuomalainen, muhaliflere yönelik baskının seçimden sonra daha da artmasından endişeli:

“Seçimlerde gözlemci bulundurulmasına izin verilmediğinden iktidar aygıtı bu meselede şüphesiz manipülasyonlar yapabilecek olsa da, Kremlin seçime katılım oranının düşük çıkmasından korkuyor. ... Yetkililer, elektronik oylamanın uygulanmaya başlamasıyla pek çok bölgede oy verme işleminin rahat gerçekleşeceği kanısında. Fakat pek çokları da bunun insanları kontrol etmeyi sağlayacağını ve seçim gizliliğini ihlal edeceğini düşünüyor. Putin’in, kendi isim listesinde de yer alan Nadezhdin destekçileri gibi iktidarına tehdit teşkil edenleri nasıl cezalandıracağını seçim bitince göreceğiz.”

Hvg, Putin’in popülaritesini ayakta tutanın savaşlar olduğu gözleminde bulunuyor:

“Stalin Rusya’da giderek popüler hâle geldi; çünkü Sovyetler Birliği, onun yönetiminde Nazi Almanyası’na karşı kazanılan zaferde büyük rol oynamış, dünya imparatorluğuna dönüşmüş ve Doğu ve Orta Avrupa ülkelerinde kontrolü ele geçirmişti. Putin’in aldığı destek de büyük ölçüde başarıyla yürütülen savaşlara dayanıyor. Devlet Başkanı ya da Başbakan Putin’in popülaritesi ülkesindeki ekonomik sorunlar yüzünden ne zaman düşmeye başlasa, savaş çıkıyor -2008’de Gürcistan, 2014 ve 2022’de de Ukrayna’da- ve Rus seçmenin büyük bir kesimi, imparatorluk nostaljisinin peşinden giderek Kremlin’deki hükümdarı affediveriyor.”