AB'de hukukun üstünlüğü: Hâlâ iyileştirilmesi gereken alanlar var
Avrupa Komisyonu, 27 üye ülkede hukukun üstünlüğünü beşinci kez gözden geçirdi. Pek çok ülkenin ilerleme kaydettiği tespit edilirken, Macaristan ağır eleştirilere maruz kalmaya devam ediyor. Raporda, Budapeşte'ye hukukun üstünlüğüne ilişkin dört alanın tamamında sekiz tavsiyede bulunuluyor: Yargı sistemi, yolsuzluğa karşı önlemler, kuvvetler ayrılığı ve basın özgürlüğü. Slovakya'ya da basın özgürlüğü konusunda uyarılar var.
Beklentilerde değişen bir şey yok
Szabad Európa, Macaristan'ın geçen yıla kıyasla pek ilerleme kaydetmediğini söylüyor:
“Macaristan örneğinde, Brüksel'in bir yıl önce önemli diye tanımladığı düzeltici tedbirlerin çoğunun Orbán hükümeti tarafından dikkate alınmamasının ardından, bu yılki rapor büyük ölçüde 2023'teki tavsiyeleri tekrarlıyor. Az sayıdaki istisnadan biri ise Avrupa Komisyonu'na göre hükümetin, Komisyon'un 2030 yılına kadar 10,2 milyar avroluk uyum politikası fonunu serbest bırakmasını sağlayan dört koşulu yerine getirdiği yargı reformu bölümü ki bu da Avrupa Parlamentosu üyelerini öfkelendirmişti.”
Budapeşte selamlarını gönderiyor
Denník N Bratislava’yı eleştiriyor:
“Slovakya’nın Macaristan’la birlikte, Avrupa Komisyonu’nun verilerine göre yolsuzlukla mücadele, medyanın bağımsızlığı ve sivil toplumun işleyişi meselelerinde daimi sorunlar yaşayan bir grupta yer aldığı tespiti yeterli. ... Muhalefet partileri, Komisyon’un raporunu hem bir uyarı hem de hükümetin mesela ceza kanununda alınacak tedbirlerin AB ile öncesinde müzakere edildiği iddiasının ne denli yanıltıcı olduğunun teyidi olarak okuyor. ... Macaristan’dan ilham alındığı besbelli. Brüksel de artık bunu böyle görüyor.”
Rapor Romanya konusunda fazla gevşek
G4Media.ro hayal kırıklığına uğramış gözüküyor:
“[Romanya’daki] mahkemelerde büyük yolsuzluk davalarının, skandaldan kaçınmaya çalışılarak ya da zaman aşımına uğradıkları gerekçesiyle birer montaj hattı gibi kapatılması kabul edilemez. Avrupa Adalet Divanı kararlarının Rumen mahkemelerince görmezden gelinmesi kabul edilemez. Hâkimlerin üzerlerindeki baskıların Dragnea dönemindeki gibi hiç engel tanımadan sürdürülmesi kabul edilemez. Partilerin milyonlar tutarındaki vergi paralarını güzel haberler yapsınlar diye her ay basına pompalamaları kabul edilemez. Bütün bu ciddi sorunların Avrupa Komisyonu’nun hukukun üstünlüğü raporunda önemsizleştirilmesi ya da görmezden gelinmesi de kabul edilemez. Ama evet, bu oldu.”
Hükümet sonuçları güzelliyor
Adevărul ise Brüksel'in değerlendirmesini yerinde buluyor:
“Adalet Bakanı Alina Gorghiu, Romanya'da 'çok sayıda önemli ilerleme' kaydedildiğini söylerken, Avrupa Komisyonu'nun raporu geçen yıl ülkemize yöneltilen tavsiyelerin uygulanmasında yalnızca 'bir miktar ilerleme' olduğunu gösteriyor! Son rapor, Romanya'da hukukun üstünlüğünün ve yurttaşları etkileyen önemli olumsuzlukların altını çiziyor. Raporda uygulanmayan reformlar ve tavsiyeler sıralanıyor ki bu durum iktidarı pek de ilgilendirmiyor gibi duruyor.”
Demokratik alanlar git gide daralıyor
La Repubblica, İtalya'daki sorunu şöyle açıklıyor:
“Eleştiriler yargı reformu ile başlayıp, radyo ve televizyon sistemindeki çoğulculuğa atıfta bulunarak artan hakaret davası risklerine ve az ya da çok açıklıktaki gözdağlarına kadar uzanıyor. Haberleşme alanındaki sorunlara, başbakanların doğrudan seçilmesine ilişkin anayasa reformundan kaynaklanan sıkıntılar da ekleniyor. ... Bazı kritik hususlarla sınırlı bir durum yok ortada. Katılım ve çoğulcu tartışma alanlarını daraltan, parlamento ve partilerin, yani basınla birlikte geleneksel olarak liberal demokrasilerin koruyuculuğunu üstlenen aktörlerin siyasi rolünü zayıflatan genel bir süreç bu.”