Bangladeş'te yeni bir başlangıç mı yaşanıyor?
Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina, haftalar süren protestoların ardından istifa ederek ülkeyi terk etti. Nobel ödüllü Muhammed Yunus, geçici olarak hükümetin başına getirildi. Medya, ülkedeki değişimin taşıdığı anlamı Avrupa açısından da irdeliyor.
Şaşırtıcı derecede barışçıl bir değişim
Beklenmedik fırsat sonunda doğdu, diye seviniyor Avvenire:
“Askeri diktatörlükler ile mutlak iktidar sahipleri ve kökenlerinden duydukları -daima arkasında olsalar da kimi zaman ihanete de uğrayan- gurur ile otokrat güçlerden kopamama arasında sıkışmış bir ülke olan Bangladeş’te, üç gün öncesine kadar böylesine radikal bir değişim yaşanabileceğine kimse inanmazdı. ... Kanlı çatışmaların ardından nihayet barışçıl yollarla ve -son anda bir değişiklik olmazsa- ordunun liyakati ile halkın iradesi sayesinde gerçekleşen gerçek bir iktidar devri bu. Nobel Barış Ödülü sahibi bir isimde, en azından şimdilik gereken değişime eşlik ve liderlik edebilecek vasıflar gördüler.”
Neden Avrupa'yı da etkiliyor?
Süddeutsche Zeitung, Bangladeş'te yaşananların Batı'yı da ilgilendirmesi gerektiğini savunuyor:
“Bangladeş'teki fabrikalarda düşük ücretlere çalışan milyonlarca işçi, dünyanın kuzeyindeki zenginler için ucuza giysi üretiyor. ... Pandemi sonrası tekstil sektöründeki gerileme, artan işsizliğin [1971'de Pakistan'a karşı verilen bağımsızlık savaşının] özgürlük savaşçılarının torunlarına yarar sağlayan kamu sektörü istihdamına yönelik öfkeyi artırmasıyla, mevcut protestoların itici güçlerinden biri haline geldi. Küreselleşmiş bir toplumda her şey birbiriyle bağlantılıdır: Avrupa'da satılan ‘fast fashion’ ürünleri, Bangladeş'teki işgücü piyasası ve kaçak bir başbakan.”
İktidar boşluğu tehlike yaratıyor
The Economist’e göre Bangladeş’in geleceğinin demokraside olup olmayacağı hâlâ şüpheli:
“Çünkü Hasina’nın ani gidişiyle doğan boşluğu kimin dolduracağı da belirsizliğini koruyor. Partisi Awami League (AL) kredisini tüketmiş durumda. Bangladesh Nationalist Party (BNP) lideri Khaleda Zia 78 yaşında ve hasta. ... Eski Başbakan’ın otoriter iktidarı süresince yeni ve daha liberal güçlerin ortaya çıkması önlenmişti. Bu boşluğu, son yıllarda güç kazanan İslamcı partiler doldurmaya çalışabilir. Zorluğu büyüten bir diğer unsur da Bangladeş’in halihazırda Çin, Hindistan ve Batı arasında jeopolitik bir harp meydanına dönmüş olması.”
Demokrasi ancak genç insanlarla işler
De Volkskrant, haftalardır sokaklara dökülen öğrencilerin artık görmezden gelinmemesini istiyor:
“Hükümetin gençlik protestolarıyla devrildiği ülkelerdeki son deneyimler dikkate alındığında, Bangladeş'te demokrasinin yeniden tesis edilmesine ilişkin endişeler haklı. ... Dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar, gençlerin seslerini duyurmaları ve eski, yozlaşmış ve kapsayıcı olmayan siyasi sistemlerden kurtulmak için harekete geçmeleri umut verici. Ancak şimdi onların da demokrasiye geçiş sürecine dahil edilmeleri gerek.”