Estonya yakında GSYH'nin yüzde beşini savunmaya mı ayıracak?
Estonya Başbakanı Kristen Michal, ABD Başkanı Trump’ın bütün NATO ülkelerinden istediği üzere ülkesinin savunma harcamalarını GSYH’nin yüzde 5’ine çıkarma niyetinde. 2026 itibarıyla oranı yüzde 3,7’ye yükseltmeyi planlayan Estonya, bu konuda öncü ülkelerden biri oldu. Yorumcular, yüzde 5 hedefinin makul olup olmadığını ve buna nasıl ulaşılabileceğini tartışıyor.
Kaçınılmaz bir gereklilik
Ekonomist Heido Vitsur, Eesti Päevaleht'te savunma harcamalarının artırılmasının hem gerekli hem de faydalı olduğuna dikkat çekiyor:
“Mevcut jeopolitik durumda, savunma harcamalarımızı hiç şüphesiz GSYH'nin yüzde beşine çıkarmamız gerekiyor. Bu, savunmamız için ABD'den gerekli desteği alabilmenin temel şartı. ... Buradaki kilit nokta, yerli bir savunma sanayiinin varlığı ya da yokluğu. ... Bir ülkenin savunma sanayii rekabetçi olursa, savunma harcamalarındaki artış daha iyi küresel satış fırsatları, artan gelirler ve nihayetinde daha yüksek ekonomik büyüme anlamına gelir.”
AB'nin büyük güçleri de aynısını yapmalı
Õhtuleht köşe yazarı Mart Soidro, diğer Avrupa ülkelerini işaret ediyor:
“Savunma harcamalarının artırılması gerektiğini inkâr etmiyorum, ancak bu sürecin uygulanış şekli hayli sorunlu. ... Estonya'nın savunma harcamalarını yılda 500-600 milyon avro artırması bekleniyor, ancak Avrupa'nın büyük güçleri bunu GSYH'nin yüzde ikisi kadar bile gerçekleştiremiyorsa, bizim çabalarımız yetersiz kalacaktır. Böylesine zayıf rezervlerle Rusya'nın cesaretini kırmamız mümkün değil. Şu ana kadar NATO ülkelerinin yalnızca üçte ikisi savunma harcamalarını GSYH'nin yüzde ikisi seviyesine çıkarmayı başarabildi. Yine de Rusya bize saldırırsa, en azından elimizden gelenin en iyisini yaptığımızı söyleyerek teselli bulabiliriz.”
Bu ABD için bile çok fazla
Corriere della Sera, ABD Başkanı Trump'a atıfta bulunarak şöyle yazıyor:
“Belki de en büyük endişemiz, savunma harcamalarını artırmayan ülkelerden ABD’nin askeri korumasını çekme tehdididir. Dahası Trump, 32 NATO müttefikinin tamamı için geçerli olması gereken bir eşik belirledi: GSYH’nin yüzde beşi. Ancak, İtalyan hükümeti de dahil olmak üzere Eski Kıta’daki pek çok hükümet bu hedefin kendileri için erişilemez olduğunu açıkça dile getirdi. Henüz bu konuda ortak bir deklarasyon yayınlanmamış olsa da, yüzde beş hedefi ABD için bile sürdürülebilir değil.”