Donald Trump azledilir mi?
Seçim kampanyasına Rusya'nın karıştığı iddialarının ardından ABD Başkanı Donald Trump'a yapılan baskılar artarak devam ediyor. Adalet Bakanlığı soruşturma görevini partilerüstü kabul edilen eski FBI Başkanı Robert Mueller'e verdi. Kimi köşe yazarı bu gelişmenin kurumların hala denetlenebildiğini gösterdiğini söylerken, diğerleri skandalın Trump'ı tökezletmesinin iyiye işaret olmadığını ifade ediyor.
ABD demokrasisinde yaşam belirtileri
Trump'ın iradesi dışında kendi hükümeti tarafından başlatılan soruşturma ABD'nin siyasi kurumlarında karşılıklı denetimin hala işlediğini gösteriyor, diyor The Guardian:
“Robert Mueller'in soruşturmayı yürütecek kişi olarak seçilmesi, Adalet Bakanı Yardımcısı Rod Rosenstein ve ekibinin itibarını kurtardı. Çünkü Beyaz Saray Trump döneminin 'şimdiye kadarki en korkunç' haftasında soruşturma için özel birinin görevlendirilmesinin gerekmediğinde ısrar etmişti. Alınan karar -Trump pek çok kez kale alamamasına rağmen- anayasal ilkelerin ve ahlaki standartların ABD hükümeti için hala önemli olduğunu gösterdi. ... Bu durum hükümetin mutlaka başkanın azledileceği ya da istifa edeceği bir yola girdiğini göstermiyor gerçi, ama her iki seçenek de ihtimal dahilinde. ”
Trump'ı şehit mertebesine yükseltmeyelim
Trump'ın Rusya bağlantıları nedeniyle Beyaz Saray'dan kovulması, zafere ulaşıldığı anlamına gelmez, diyor taz:
“Çünkü birinci neden, Trump'ı inanarak seçenler için olan biten, siyasi elitin dışarıdan birine karşı yürüttüğü umutsuz bir mücadeleden ibaret olması. Trump kendini twitter üzerinden cadı avına maruz kalmış bir kurban olarak sunuyor ve taraftarları da buna inanıyor. Rusya'nın ABD seçimine müdahale ettiği savı Trump taraftarları için Hillary Clinton'un demokratlarının çaresiz çırpınışları anlamına geliyor. Ve de ikincisi, böyle düşünmekte çok haklılar. En azından Clinton Kasım'daki seçimleri Rus müdahalesi yüzünden kaybetmediği için haklılar. ... En iyisi Trump'ın siyasi düşüncelerinin (şu ana kadar saçmaladıklarını bu şekilde ifade decek olursak tabii) uzun vadede kamuoyunda kendiliğinden değerini yitirmesi. Şehit mertebesine ulaşmış bir Trump başkan Trump'tan sadece biraz daha tehlikesiz çünkü.”
Moskova için iyi haber
Donald Trump'ın azledilmesi ihtimali üzerine başlayan kavgada, Putin bunu keyifle izleyen adam, diyor Neue Zürcher Zeitung:
“Moskova, müdahaleleriyle Amerikan demokrasisini istikrarsızlaştırma hedefine fazlasıyla ulaştı. Mevcut durumda Washington iç siyasete ilişkin meselelerle, Rus siber saldırılarına karşı yaptırım uygulayamayacak ya da Rusya'nın başına başka türlü iş açamayacak kadar altüst olmuş durumda. Washington'daki fitne ve fesat ortamı, propaganda için de birebir. ... Bir özel soruşturmacının kararı, Rusya için iyi bir haber: Soruşturmacı, Rusya'nın ABD seçim yarışına müdahalesinin Amerika'da daha uzun süre fitne ve fesada yol açmasını garantiliyor. Öte yandan soruşturma raporu, Başkan Trump'tan farklı olarak Moskova'yı ürkütmüyor: Rusya'nın ABD seçim mücadelesine karıştığı günümüzde herkes tarafından biliniyor.”
Rusya'nın düşman olduğu imgesi hala geçerli
Moskova'daki Amerikan Üniversitesi Rektörü Edward Lozansky Izvestia'daki yazısında yaşananları bir cadı avına benzetmiş:
“Lawrow'un Beyaz Saray ziyareti ve FBI Başkanı James Comey'in görevden alınması ABD Kongresi'ndeki cadı avına ve Trump'ın Rusya bağlantılarının peşine düşen medyaya yeni bir ivme kazandırdı. Amerika'da Rusya'nın dost değil düşman olmasından fayda sağlayan pek çok grup var. Bu yüzden SSCB yıkılmadan ve yıkıldıktan sonra ve özellikle de 11 Eylül saldırısının ardından Moskova'nın gönderdiği barışma sinyalleri görmezden gelindi. Terörizme karşı ortak ve başarılı bir mücadelenin, devletlerarası ikili ilişkilerin kaçınılmaz şartı olduğunu Donald Trump sezgileriyle anlamış durumda. Bu ilişkiler de gezegenimizdeki yaşamın küresel felaketlerle sürekli tehlikede olmaması için gerekli. Ama Trump'ın uzlaşmaz düşmanlarının gücünü de unutmamamız lazım.”
Cumhuriyetçiler başını kuma gömdü
Neredeyse tek bir Cumhuriyetçi'nin bile Trump'a diklenecek cesareti olmaması parti için yüzkarası, diyor Financial Times:
“Seçilmiş tek bir Cumhuriyetçi bile onu kızdırmayı göze almak istemiyor. Trump'ın karşısına çıkanlar televizyonlarda linç edilme riskini göz almak zorunda, ki bu da siyasi kariyerlerinin sonu anlamına gelir. ... Cumhuriyetçiler on yıllardır ulusal güvenliğin ve Amerikan iktidarının gücünün koruyucusu olmuşlardı. Şimdi Trump bu ilkeleri gözlerinin önünde buruşturup çöpe atıyor. Liberallerin ne düşündüğü ise hiç önemli değil. Bütün bunlar bağımsızlar için, medya için ve ABD'nin diplomatları için de geçerli. Trump'a sorumluluklarını hatırlatacak güce sahip tek grup Cumhuriyetçiler. Ama onlar da görmezden geliyor. Kongredeki 290 Cumhuriyetçiden sadece bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıda parlamenter Trump hakkında tahkikat yapacak bir komisyon kurulmasını talep etti.”
Demokratlar Trump'ın azledileceğine söz vermeli
Washington Georgetown Üniversitesi'nde hukuk profesörü olan Philip Carter da Slate gazetesindeki yazısında Trump'ın anayasa ihlallerine karşı parlamenterlerin artık bir şey yapma zamanının geldiğini söylüyor:
“Kongre artık harekete geçmeli, temsilciler ülkelerini partilerine yeğlemeli. En ideali, Temsilciler Meclisi Başkanı Paul Ryan ve çoğunluk lideri Mitch McConnell'in üst düzey demokratlarla birlikte soruşturma açması. Ama bu mümkün olmadığı için, Demokratlar 2018'de Temsilciler Meclisi'nde çoğunlukta olmaları halinde soruşturma açmak istediklerini dile getirmeliler. Soruşturma adil ve şeffaf olmalı ve titizlikle yürütülmeli. Bu asgari talepler yerine getirilmezse ABD bundan büyük zarar görecek ve bu Donald Trump'ın şimdiye kadar verdiği zarardan çok daha büyük olacak.”
Trump'a isyan bumerang gibi dönüp bizi vurabilir
Avvenire gazetesi ise konuyu çok farklı yorumluyor ve FBI tartışmasının ve sırların ifşasının ardında kanlı bir güç savaşı olduğu ikazında bulunuyor:
“Demokrasiyi sevdiğini söyleyen herkes, Trump'ın yediği her darbede sevineceklerine ve harekete geçeceklerine endişelenseler daha iyi olur. ... Hukukçular, istihbarat örgütleri ve hükümet üyeleri Amerikalıların seçtiği başkanın verdiği talimatlara isyan ediyor. İtalya'da ya da Fransa'da istihbarat şefi ve polis, televizyonda ya da gazetelerde başkanın seçilmesini düşman bir güce borçlu olduğunu söyleselerdi yer yerinden oynardı. Nasıl oluyor da ABD'de bütün bunların siyasi ve kurumsal bir güç işareti olduğu düşünülebiliyor? ... Bütün bunlara değdiğinden emin miyiz? Trump'un görevden azledilmesinin bedeli ağır olabilir mi? Sonunda iyi niyetli Demokratlar Çin'e, Rusya'ya ve İran'a tam da istediklerini vermiş olmazlar mı?”
Son nokta Trump'tan arınma olmalı
Tagesspiegel Trump'ı görevden men etmek için henüz çok erken olduğundan endişeli ve bunun nedenlerini şöyle açıklıyor:
“Bu siyasi palyaçonun göreve geldiği dört ay bile olmadı. Şimdi giderse çok kısa bir kabus yaşanmış olacak ve çabucak unutulacak. 'Check and balances' tutmuş, sivil toplumun çeşitli alanları stres yükü testini geçmiş olacak. Genel memnuniyet kendinden memnun olmaya dönüşecek. Trump'ın demokratik bir seçimle iktidara geldiği unutulacak. Popülist sloganların cazibesi karşısında pek çok Amerikalının acıklı dirençsizliği unutulacak. Hiç kimse toplumun belli kesimlerinin 'Trump'tan arınma' zorunluluğuna kafa yormayacak.”