  Trump yönetiminde ABD

Donald Trump seçimi kazandıktan sonra Wall Street’te coşku hâkimken, son günlerde hisse senedi fiyatları düşüşe geçmeye başladı: Şubat ortasından bu yana ABD hisse senedi piyasası endeksi S&P 500’de işlem gören şirketler dört trilyon dolar değer kaybetti. Medya, teknoloji devlerinin hâkimiyetindeki ABD ekonomisini vuran sebepleri analiz ediyor.

ABD'de Demokrat Parti üyeleri, Donald Trump'ın azil süreci için ilk adımı attı. Azil talebinin gerekçesi, Trump'ın temmuz ayı sonunda Ukraynalı mevkidaşı Selenskiy'den Demokrat Parti'nin başkan adayı Joe Biden'ın Ukrayna'daki bir doğalgaz tedarikçisinin yönetim kurulundaki oğlunu izlemesini istediği bir telefon görüşmesi. Yorumcular olası bir azil sürecinin başarı şansını değerlendiriyor.

ABD Başkanı Trump, özel yetkili savcı Robert Mueller tarafından hazırlanan raporun kendisini akladığına inanıyor. Mueller, Trump veya seçim kampanyası ekibiyle Rus makamları arasında suç oluşturacak hiçbir işbirliği olmadığını belirtti. Ancak raporda başkanın yargıyı engellediği iddiaları çürütülmüyor. Gazeteciler raporun ABD seçim kampanyası ve Moskova'daki politikaya etkisine değiniyor.

Donald Trump iki yıldır ABD Başkanı olarak Beyaz Saray'da. Bu sürede seçim vaadlerinin pek çoğunu yerine getirdi. Ancak bunun Trump'ı başarılı bir başkan olmasına yetip yetmediği köşe yazarları arasında tartışma konusu.

Hükümet işleri, hükümetin resmen 'kapanması' ('shutdown') nedeniyle büyük oranda yürütülemezken ABD Kongresi'nin iki meclisi de perşembe günü ilk kez yeni vekilleri ağırlayacak. Temsilciler Meclisi'nde çoğunluk artık Demokratlar'ın elindeyken Senato'da Trump'ın Cumhuriyetçiler'i hala sayıca üstünlüğe sahip. Yorumcular Demokratların kazandıkları bu güçle ne yapması gerektiğini tartışıyor.

ABD'de ara seçimlere kısa süre kala Başkan Trump, ülkenin güneyinde 15 bin asker konuşlandırılacağını açıkladı. Bu hamleyle Meksika üzerinden ABD'ye doğru yola koyulmuş binlerce göçmenin gözünü korkutmak niyetinde. Tecrit bir ülkeyi daha güvenli kılmaz diyen yorumcuların yanı sıra Trump'ın sınırı haklı olarak kapattığını düşünenler de var.

ABD topraklarında dünyaya gelen bir çocuk otomatik olarak ABD vatandaşlığı kazanıyor. Başkan Trump ara seçimlere kısa bir süre kala yaptığı açıklamada doğum yeri ilkesi olarak anılan düzenlemeyi kaldıracağını söyledi. Bunun için anayasayı kongrenin üçte ikilik çoğunluğuyla değiştirmesi gerekecek, ki bu da inandırıcı gözükmüyor. Yorumcular Trump'ın niyetini gerçekleştirebileceğinden şüpheli.

Beyaz Saray'dan sızan ifşalar ABD Başkanı Trump'ı bir kez daha baskı altına aldı. Efsane gazeteci Bob Woodward yazdığı bir kitapta, Trump'ın çalışanlarının siyasi zararı önlemek adına talimatlara uymadığını bildiriyor. Ve adı açıklanmayan bir hükümet yetkilisi, New York Times'ta başkanı suçluyor. Ancak Trump'ın kendi saflarından gelen direniş tartışmalara da yol açıyor.

Trump'ın eski avukatı Cohen mahkeme huzurunda ABD başkanına ağır suçlamalar yöneltti. Cohen, 2016 seçim kampanyası sırasında Trump'la yaşadıkları ilişkiyi açıklamaya yeltenen iki kadına susmaları karşılığında para ödendiğini ve böylece seçim kampanyası finansmanını düzenleyen yasaların ihlal edildiğini iddia etti. Bu arada Trump'ın seçim danışmanı Manafort işlediği çeşitli mali suçlar yüzünden suçlu bulundu. Trump daha ne kadar dayanabilecek?

Trump hükümeti katı göç politikası yüzünden ateş altında: BM Genel Sekreteri Guterres, kaçak yoldan ülkeye girenlerin çocuklarının ellerinden alınması ve -ebeveynleri hapse girdiği için- geçici kamplara götürülmesi gibi uygulamaları sert biçimde eleştirdi. Demokratlar ve Cumhuriyetçilerin bir kısmı gibi First Lady Melania Trump da uygulamayı eleştirdi. Köşe yazarları da aynı cephede yer alıyor.

Florida eyaletinde bir okuldaki cinnet saldırısından yaklaşık beş hafta sonra ABD, tarihi silah karşıtı gösterilere tanık oldu. Haftasonu çoğunluğu genç, yüzbinlerce insan, ülkenin her yanında "Hayatımız için yürüyüş", "Bir daha asla" sloganlarıyla sokaklara döküldü. Basına göre yeni bir umut işareti.

Washington'a göre AB ve buna ek olarak altı ülke daha, çelik ve alüminyuma uygulanan ek gümrük vergilerinden mayıs ayı başında kadar muaf tutulacak. Öte yandan bir ertelemenin söz konusu olmadığı Pekin, Washington'a üç milyar Dolar tutarında ek gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı. Ancak yorumcular, Avrupa'nın rahatlaması karşısında uyarıda bulunuyor.

Arjantin'deki G20 maliye bakanları toplantısı da ABD'nin cuma gününden itibaren yürürlüğe koyacağı çelik ve alüminyuma getirilen ek gümrük vergilerini durduramadı. AB ve Çin yakında karşı önlemler alabilir. Serbest ticaretin yararlarına inanç, zaten bir efsane mi?

ABD Başkanı Trump, Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'ın görevine son verdi. Trump bu kararını, İran nükleer anlaşmasındakine benzer görüş ayrılıklarıyla gerekçelendirdi. Halihazırda CIA'in başındaki Mike Pompeo, Tillerson'ın görevini devralacak. Bu değişim ABD dış siyasetinde ne anlama geliyor?

Çelik ve alüminyuma ek gümrük vergisi konulacağını açıklamasının ardından ABD Başkanı Trump, Çin'e karşı ithalat vergisi ve yatırımlarda kısıtlama gibi somut ticari önlemler de planlıyor. Trump bu vergilerle ABD'nin Çin'le ticaretten doğan büyük ticaret açığını azaltmak istiyor. Ancak yorumcular bunun ABD ekonomisine fayda sağlamayacağı görüşünde.

Kimileri için kurtarıcı ve büyük reformcu, kimileri içinse kundakçı ve sağı solu belli olmayan bir provokatör. Donald Trump'ın başkanlığı sadece ABD'de cepheleşmelere yol açmadı. Trump 20 Ocakta görevdeki bir yılını tamamlarken basın da bir ara bilanço çıkarıyor.

ABD Başkanı Trump'ın, çarşamba günü onaylanan büyük vergi reformu medyada, öncelikle zengin girişimcilere hizmet ettiği gerekçesiyle eleştiri topuna tutuldu. Gazeteciler toplumun başka kesimlerinin de bir fayda sağlayabileceği konusunda bölünmüş durumda.

Donald Trump, pazartesi günü ilk kez hükümetinin Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi'ni açıkladı. Belgede rakip ve "revizyonist güçler" olarak tanımlanan Rusya ve Çin ile, ABD çıkarlarıyla örtüştüğü sürece işbirliği vurgusu var. Avrupalı yorumcular belgeye kuşkuyla yaklaşıyor.

Rusya'nın ABD seçim mücadelesine müdahalesi iddiası etrafında dönen skandalda özel yetkili savcı Mueller'in hedefinde ilk kez Trump'ın yakın çevresinden kişiler yer aldı. Trump danışmanı Papadopoulos, seçim ekibinin Kremlin'le ilişkisinden haberdar olduğunu itiraf etti ve yetkili kurumlarla işbirliğine hazır olduğunu belirtti. Bu skandal Trump için ne kadar tehlikeli olacak?

ABD Başkanı Trump, Obama yönetiminin yürürlüğe soktuğu genç göçmenleri koruma programını sonlandırdı. Trump bu kararı, "America first" (Önce Amerika) ilkesi gereğince, Amerikalı işçilerin öncelikli olmasıyla gerekçelendirdi. Avrupalı köşe yazarları dehşet içinde.

ABD Başkanı Trump Afganistan'daki ABD birliklerinin arttırılmasına yeşil ışık yaktı. Askeri danışmanları, geri çekilmenin ülkede tehlikeli bir güç boşluğu yaratacağı konusunda kendisini ikna etmiş. Trump ise niyetlerinin ulus kurmak değil, terörist öldürmek olduğunu söylüyor. Afganistan için en doğru strateji bu mu?

Trump'ın Charlottesville'deki aşırı sağcı şiddet olayları hakkındaki ifadelerinin ardından, ona karşı olan kamusal hayatın önemli kişilerinin sayısı artış gösterdi. Ünlü Cumhuriyetçiler onu kıyasıya eleştirirken, ekonomi dünyasının patronları danışma kurullarından çekiliyor, ordu temsilcileri, Trump dışında Neonazilerin eylemlerini kınıyor. Medya organları başkana eski desteğin hala yerinde olup olmadığını tartışıyor.

ABD Başkanı Trump'ın Charlottesville'de yaşanan ırkçı şiddeti yeniden küçümsemesi üzerine iş dünyasının patronları danışmanlık kurulundan ayrıldı. Başkan pek çok demokrat ve cumhuriyetçi tarafından eleştirilirken, radikal sağcı liderlerden övgü aldı. Köşe yazarları Trump'ın toplumu böldüğünü ve ülkenin havasını her gün daha fazla zehirlediğini dile getiriyor.

Charlottesville'deki ırkçı olaylardan iki gün sonra ve kamuoyunun giderek artan baskısının ardından ABD Başkanı Trump, failleri adıyla andı ve Ku-Klux-Klan ırkçılığını ve Beyaz Üstünlükçü hareketi "itici" bulduğunu açıkladı. Avrupalı köşe yazarları, başkanın aşırı sağ seçmenle ilişkisini analiz ediyor ve medyanın sağ sözkonusu olduğunda sağır taklidi yapıp yapmadığını irdeliyor.

Emekli General John Kelly, Beyaz Saray'ın yeni özel kalem müdürü oldu. Kelly, net tavırlar isteyen, aklındakini iktidar sahiplerine açıkça söyleyen ve Beyaz Saray'da istikrar sağlayabilecek bir isim. Bazı yorumcular Kelly'nin yeni bir başlangıç yapacağına inanırken, ona kuşkuyla yaklaşanlar da var.

ABD'nin iki hafta önce Rusya'ya karşı uygulamaya başladığı yaptırımlara yanıt olarak Moskova da ABD temsilciliklerinde çalışan 755 kişiyi sınır dışı ediyor. Avrupa medyası karşılıklı cezalandırmaların yan etkilerini tartışıyor.

Oğul Trump, başkanlık seçiminde aday olan Hillary Clinton aleyhinde bilgi toplamak umuduyla Haziran 2016'da Rus bir avukatla buluşmasını belgeleyen mail yazışmalarını açıkladı. Yorumcular Washington'daki kaosun giderek büyüdüğü endişesini taşıyor.

ABD Başkanı Trump Twitter üzerinden, başına CNN logosu montajlanmış bir kişiye saldırdığını gösteren bir videoyu paylaştı. Olay basının tamamını öfkelendirmiyor anlaşılan.

Rusya ABD seçimlerine müdahale etmeye çalıştı mı? ABD Başkanı Donald Trump'ın seçim kampanyası ekibine sızdı mı? Medyada yer aldığına göre bütün bunları bizzat başkanı da hedefine alan özel savcı Mueller açıklığa kavuşturacak. İsnat edilen suç: Yargıya müdahale. Köşe yazarları Trump'ın kapana kısılmasına kendisinin neden olduğunu yazıyor ve ABD'nin siyasi sistemine ilişkin endişelerini dile getiriyorlar.

Eski FBI başkanı Comey ABD başkanına ağır suçlamalar yöneltti. Comey senatoda verdiği ifadede, Trump'ın Rusya bağlantıları nedeniyle görevden uzaklaştırılan güvenlik danışmanı Flynn'e karşı yürütülen soruşturmanın kapatılması dileğini pek çok kez dile getirdiğini söyledi. Comey'in ifadesi Trump'ın felaketi mi olacak?

ABD Başkanı Trump'ın ABD'nin Paris İklim Anlaşması'ndan çekildiğini açıklamasından sadece bir kaç gün sonra New York'ta ilk BM Okyanus Konferansı başladı. Avrupa basını bu konferansın başarılı olma şansını yorumlarken, bir taraftan da Paris Anlaşması'nda da belirleyici olan zaafları ele alıyor.

ABD Başkanı Trump, Ortadoğu gezisinin sonunda yaptığı İsrail ve Filistin bölgesi ziyaretinde, çatışmanın tarafları arasında kurulacak bir barış için çaba göstereceğini açıkladı. Avrupalı köşe yazarları bu esnada somut öneriler getirmemesi ve tartışmalı konulara değinmemesinden şikayetçi.

Seçim kampanyasına Rusya'nın karıştığı iddialarının ardından ABD Başkanı Donald Trump'a yapılan baskılar artarak devam ediyor. Adalet Bakanlığı soruşturma görevini partilerüstü kabul edilen eski FBI Başkanı Robert Mueller'e verdi. Kimi köşe yazarı bu gelişmenin kurumların hala denetlenebildiğini gösterdiğini söylerken, diğerleri skandalın Trump'ı tökezletmesinin iyiye işaret olmadığını ifade ediyor.

Bu cumartesi Donald Trump, başkanlık mevkiindeki 100. gününü dolduruyor. Daha önce, yapmak istediklerini bu güne kadar tamamlayacağını söylemiş olan ABD başkanı, bu haftaysa 100. günü "gülünç" ve "suni olarak saptanmış" bir eşik olarak nitelendirdi. Basın ilk 100 günü nasıl değerlendiriyor?

ABD ordusunun Suriye Hava Kuvvetleri üssüne geçen hafta yaptığı saldırı tartışılmaya devam ediyor. Esad rejimi tarafından İdlib eyaletinde gerçekleştirildiği öne sürülen zehirli gaz saldırısının ardından ABD kuvvetleri Suriye'de bir askeri üssü bombalamıştı. Yorumcular sürpriz saldırının Trump'ın çok düşünmeden yaptığı bir eylem mi, yoksa stratejik bir plan mı olduğunu tartışıyor.

ABD başkanı Trump, Suriye'nin İdlib vilayetinde salı günü zehirli gazla yapıldığı tahmin edilen saldırının ardından Suriye politikasında değişim sinyali verdi. Washington henüz birkaç gün önce ilk önceliğinin Esad'ın devrilmesi olmadığını söylemişti. Trump şimdi Esad ve Suriye'ye yaklaşımının değiştiğini söylüyor. Köşe yazarları bu sözlere kuşkuyla yaklaşırken, geriye dönüp Obama'nın Suriye politikasını da hatırlıyorlar.

ABD Başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, ilk kez bir araya geldi. Trump meslektaşını Florida'daki özel konutunda ağırladı. İki gün sürecek görüşmedeki en önemli konunun, Kuzey Kore'nin nükleer programı olduğu tahmin ediliyor. Basın, ABD-Çin ilişkilerinin gelecekte nasıl gelişebileceğini masaya yatırıyor.

Donald Trump çıkardığı bir kararnameyle ABD iklim politikasını aksi yöne çevirmek niyetinde. Obama'nın, kömürle çalışan termik santrallerin CO2 salımını kısıtlamak üzere çıkardığı 2015 tarihli Clean Power planının düzenlemelerini kademeli olarak kaldırmak istiyor. ABD'nin uluslararası iklim koruma hedeflerine sırt çevirmesinin sonuçları ne olacak?

Cumhuriyetçiler Obama'nın sağlık reformunu (Obamacare) iptal edecek yasa tasarısını son anda geri çekti. Partinin sağ kanadı yasaya itiraz ederek partinin en önemli seçim vaadini gerçekleştirmesine engel oldu. Köşe yazarları bu ezici yenilgiye şaşırmadıklarını dile getiriyor.

Kremlin ile Trump'ın ekibi arasındaki olası ilişkilere dair spekülasyonlar bir kez daha alevleniyor: Adalet Bakanı Jeff Sessions da, seçim kampanyası sırasında Rusya büyükelçisiyle görüşmeler yürüttüğünü Kongre'den gizledi. Muhabirler tüm bunları Moskova'nın elinin doğrudan Washington'a uzandığının bir kanıtı olarak değerlendiyor ve bu ilişkiler yumağının Avrupa üzerinde de etkileri olacağına işaret ediyor.

ABD Başkanı Trump, ülkesinin savunma giderlerini toplam 54 milyar dolar -ve böylece yüzde 10 oranında- arttırmak niyetinde. Bu miktar çevre projelerinde ve yurtdışı destek programlarında yapılan kesintilerden sağlanacak. Trump'ın planlarını finanse edebileceği konusunda kuşku duyan köşe yazarları, ABD'de siyaset ve ordu arasındaki güçlü bağların kaynağına iniyor.

Donald Trump ve eleştirel medya arasındaki savaş zirveye ulaştı: ABD hükümeti geçtiğimiz cuma günü CNN, New York Times ve diğer bazı medya kuruluşlarını basın toplantısına almadı. Trump daha önce gazetecileri halk düşmanı ilan etmiş, haber kaynağını gizli tutma ilkesini eleştirmişti. Gazeteciler bu saldırılar karşısında nasıl bir tavır takınmalı?

Washington'un yeni planları milyonlarca insanın sınır dışı edilmesine yol açabilir. Başkan Trump'ın bu konudaki kararnamesi, ABD'de suç işlemiş olan ya da tehlikeli kişi olarak sınıflandırılmış yasal oturma izni bulunmayan tüm göçmenleri ilgilendiriyor. Yorumcular Trump'ın yenilgilerinin intikamını aldığı görüşünde ve nüfusun en zayıf kesiminin günah keçisi yapılmasını eleştiriyor.

Kararname üstüne kararname, medyaya saldırı, dış politikada çelişkili tutum ve ifadelerin yanı sıra ekip içinde ilk istifa: Yeni ABD başkanının görevdeki ilk ayının bilançosu böyle özetlenebilir. Avrupa basını, Trump yönetimindeki ilk haftaları anlamaya çalışıyor.

Trump'ın Rusya'yla olası ilişkisi etrafında dönen skandal büyüyor. Göreve gelmeden önce Rus büyükelçisiyle yaptırımların kaldırılması konusunda görüştüğü ve bu konuda yalan söylediği için Güvenlik Danışmanı Michael Flynn istifa etmek zorunda kaldı. Medya organları ayrıca Trump'ın seçim ekibinin Rus istihbaret teşkilatıyla düzenli iletişim halinde olduğunu bildiriyor. Bu iddiaların Trump'ın başkanlığı üzerindeki etkisi ne olacak?

Trump'ın göreve gelmesinden üç hafta sonra Herman Van Rompuy, Avrupalı siyasetçileri, korkaklıkları nedeniyle Trump ile 'ideolojik işbirliği' yapmak konusunda uyardı. Avrupa Konseyi eski başkanı, Belçika'da yayınlanan Knack dergisiyle yaptığı söyleşide, Trump'ın yaptıklarını önemsemeyenleri suçlu ilan etti. Avrupa'da yayınlanan köşe yazılarına baktığımızda, siyaset dünyasının ve toplumun Trump'a yanıt vermek için yarıştıklarını görüyoruz.

Yeni Amerikan hükümeti Meksika ve Çin'in ardından Almanya'ya da saldırdı: Trump'ın baş ekonomi danışmanı Peter Navarro Salı günü Financial Times'a verdiği demeçte, Almanya'yı düşük değer biçilen avroyu kullanarak ABD'yi ve avro ortaklarını istismar etmekle suçladı ve avronun 'gizli Alman markı' olduğunu söyledi. Bu suçlamaların ardında ne var?

ABD Başkanı Trump, ABD Yüksek Mahkemesine yeni yargıç olarak Neil Gorsuch'u aday gösterdi. Gorsuch, bir yıl önce hayatını kaybeden Antonin Scalia'nın yerini alacak. Cumhuriyetçiler senatoda Demokratların adayını bloke ettikleri için bu koltuk uzun süre boş kalmıştı. Basın, Demokratların bu nedenle işi kolaylaştırmayacağını söylese de, Gorsuch'un saygın bir aday olduğunu teslim ediyor.

Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, yeni ABD yönetimini bir tehlike olarak algıladığını söyleyerek AB ülkelerini ortak davranmaya çağırdı. Tusk devlet ve hükümet başkanlarına yazdığı mektupta ABD'yi güvensizlik potansiyeli açısından Rusya, Ortadoğu ülkeleri ve Çin'le aynı kategoriye soktu. Yorumcular AB üyelerinin birlikte hareket edebileceğinden şüpheli.

ABD'li kimi teknoloji holdingleri, Başkan Trump'ın birçok Müslüman ülke yurttaşının ülkeye girişini yasaklayan kararnamesini dava edenlere katıldı. ABD Başkanı cumartesi günü İran, Irak, Libya, Somali, Sudan ve Suriye vatandaşlarına 90 gün boyunca ülkeye giriş yasağı koymuştu. Basın neden özellikle bu ülkelere yasak konduğunu sorguluyor.

ABD Başkanı Donald Trump ile Britanya Başbakanı Theresa May, Washington'da ülkelerinin ortak yönlerine vurgu yaptı. Trump Brexit'in "muhteşem" olacağını ilan etti. May ikili ticaret anlaşmasının önemini öne çıkardı. Kimi yorumcular, Britanyalı idarecinin bu ziyaretinin bilhassa AB'ye uyarı mesajı verme amacı taşıdığı görüşünde.

ABD Başkanı Trump Meksika'yla ipleri germeye başladı. Çarşamba günü ABD'nin güney komşusuyla sınırının daha da sağlamlaştırılması talimatını verdi. Trump'ın bir tweet'i üzerine Meksikalı meslektaşı Peña Nieto kendisiyle yapacağı bir görüşmeyi iptal etti. Trump bunun üzerine ABD'ye ithal edilen Meksika mallarına %20'lik gümrük cezası koyma tehdidini savurdu. Bu saldırgan tutum karşısında dünya nasıl bir tavır takınmalı?

Başkan Trump yemin töreni konuşmasında ABD'yi yabancı ekonomilerin etkisinden koruyacağını yineledi ve ilk icraatlarından biri olarak Trans-Pasifik İşbirliği Antlaşması TPP'den çıkma kararını imzaladı. Gazeteciler korumacılığın Büyük Buhran zamanlarında bile işe yaramadığını hatırlatıp küresel ekonominin sonuna üzülüyor.

Donald Trump ve halkla ilişkiler ekibi, ABD başkanının yemin töreni hakkında yapılan haberleri keskin bir dille eleştirdi. Trump, medyayı, ABD Senatosu önünde biriken insan sayısı konusunda yalan söylemekle itham etti, bir danışmanıysa Beyaz Saray'ın konuyla ilgili sunduğu 'alternatif olgular'dan söz etti. Birçok gözlemciye göre bu adım, Trump ile medya arasındaki çatışmaların yeni bir zirvesi.

Donald Trump'un göreve başlamasından bir gün sonra bütün dünyada yüzbinler sokağa döküldü ve Trump'ın başkanlığını protesto etmek, kadın hakları, hoşgörü ve barışçıl bir ortak yaşam için yürüdü. Washington'da yaklaşık yarım milyon insanın katıldığı gösteriler ABD tarihindeki en büyük protesto hareketlerinden biri. Bu direnişin etkisi ne olabilir?

Trump görev başındaki ilk haftasında ticaret anlaşması TTP'yi feshetti ve Obamacare'in kaldırılması işlemlerini başlattı. Yeni ABD başkanı, yemin töreni konuşmasında ABD yurttaşlarını yeni bir ulusal gurur hissetmeye çağırdı. Kimi gazeteciler Trump'ın seçim kampanyası taahhütlerine uyduğu için inandırıcı bulurken diğerleri demokrasi ve insan hakları konusundaki eksikleri eleştiriyor.