Atina piyasalara dönme cesareti gösterdi
Üçüncü yardım paketinin sonlanmasından yaklaşık bir yıl önce Yunanistan yeniden piyasalara döndü. Üç yıllık bir aranın ardından salı günü yeniden devlet tahvili çıkaran Atina, üç milyar Avro gelir sağladı. Ancak pek çok gazeteci Yunanistan'ın mali bağımsızlığına kavuşması için önünde uzun bir yol olduğunu düşünüyor.
Normalleşmeye doğru önemli bir adım
Yunanistan'ın piyasalara geri dönmesi Financial Times'a göre sevindirici haber:
“Tahvil çıkarılması, yatırımcıların, çok acı da olsa Yunanistan'ın reformlara devam edeceğine güvendiğini gösteriyor. Öte yandan tüm siyasi zorluklara rağmen alacaklıların da borçların silinmesine razı olacağı belli oldu, ki borçların silinmesi devletin mali durumunu makul bir zemine oturtacaktır. ... Yunanistan'ın sermaye piyasasına dönmesi mucize bir çözüm değil, ama normalleşme işareti olarak yine de sevindirici. Atılan bunca yanlış adımdan sonra şimdiki gelişme, acil olarak gerekli olan güvenin sağlanması anlamına gelebilir.”
2014'e dönüldü
Neue Zürcher Zeitung'a göre sevinç gösterileri yapmak için çok da fazla bir neden yok:
“Yunanistan gerçekte Nisan 2014'te bulunduğu noktaya geri döndü. Atina o dönemde şimdiye oranla daha kötü koşullarda piyasaya girmeye cesaret etmişti. Avrupa Merkez Bankası'nın Parasal Genişleme Programı (QE) da yoktu ve Avro bölgesinde faiz oranları bugünkünden yüksekti. Yunanistan'da yatırımcıları tedirgin eden radikal bir muhalefetin yolu açılmıştı. Oysa bugün siyasi bir riskten söz edemeyiz. Anketlerin tartışılmaz biçimde önde gösterdiği muhafazakar Nea Dimokratia (Yeni Demokrasi Partisi) piyasa dostu ve programa itaat edecek bir parti. Tahvil emisyonu o dönemde de bir başarı kabul ediliyordu. ... Ama bu başarı sürdürülebilir olmadı, arkası gelmedi. Bu yüzden Yunanistan'ı birazcık tanıyan her borsacı bu kez farklı olma ihtimaline kuşkuyla yaklaşacaktır.”
Ekonomik istikrar pamuk ipliğine bağlı
Der Standard gazetesi de kuşkucu ve normalleşmeye giden yolların dikenli olduğu uyarısını yapıyor:
“Yatırımcıların güven duyması Yunanistan ve Avro Bölgesi için olumlu bir sinyal. Ülkenin bir yıldan biraz fazla bir sürede Avro Bölgesi ve IMF'nin yardımı olmadan zoru başarması lazım. Ama aşırı bir coşku gerektirecek bir durum da yok. Borçların önemli bir kısmı, uzun zamandır kaygı verici boyutlara varmış olan rant gelirleriyle ödendi. Şimdi küçük bir ekonomik ya da siyasi sarsıntı bile ülkenin kırılgan finansal yapısının çökmesine neden olabilir.”
Buraya taşlı yollardan gelindi
To Vima gazetesinin çevrimiçi sürümünde Atina'nın piyasalara geri dönüşünden önceki zor sürece işaret ediliyor:
“Hükümet gelişmeleri kutluyor olabilir ama biz onun siyasetteki tuhaflıklarını hala hatırlıyoruz. ... Bu lanetli piyasalardan borç para alabilmenin ne kadar faydalı olduğunu anlayabilmek için, yeni tasarruf memorandumları yapılması, şirket ve yurttaşların ağır yük altına girmesi gerekmişti. Çipras'ın ve diğer yöneticilerin yeniden, hem de uluslararası piyasalarda hiç sıradan olmayan koşullarda borç alabilmeleri için hükümet etme sanatını öğrenmeleri üç yılımıza maloldu.”
Çipras başardı
İnternet portalı Protagon bir taraftan Yunanistan'ın düşük faizli para bulamamasına üzülürken, diğer taraftan bu adımın yine de atılmış olmasından mutlu:
“2015'teki [referandum ve sermaye hareketlerinin kontrolüne ilişkin] 'yol kazası'na neden olmasaydık, biz de çoktan Portekiz gibi düşük faizli borç buluyor olacaktık. Portekiz'in beş yıl için geçerli güncel faiz oranı yüzde 1,25. Bu bizim için de geçerli olabilirdi. ... Ama asıl önemlisi, bu hükümetin başarılarını dile getirmek olmalı. Nitekim Troyka'ya verdiği mutlak ödünler, sevgili liderlerimizin geçtiğimiz yıllarda itinayla yarattıkları popülizm canavarını yok etmeyi başardı. Belki de bugüne kadarkiler arasındaki en büyük reform bu.”
Henüz normalleşme değil
Kathimerini'ye göre Yunanistan'ın piyasalara geri dönmesi her şeyin bittiği anlamına gelmiyor henüz:
“Herkes normalleşmeden yana, ülkenin de hızla buna ihtiyacı var. Ama bir kez tahvil basılması ve sonunda kurtarma programının uygulanmasının denetimi yeterli değil. Ülkenin yeniden normalleşmesi için daha güçlü ve daha iyi çalışan kurumlar gerekiyor. Yunanistan'ın içinde ve dışında yatırım yapmanın önkoşulu, işleyen bir yargı, güvenlik ve herkes için geçerli kurallar. Bir ülkeyi belirsizlikten kurtaran, kurumlarıdır. .... Ama anlaşılan şu andaki hükümet bunu anlamaktan uzak.”
Dikkat, bumerang!
Anayasa hukukçusu Kostas Botopoulos, Ta Nea'daki yazısında Yunan devlet hisselerinin satışının risklerine dikkat çekiyor:
“Ekonomistlerin büyük çoğunluğu böyle bir adım için vaktin henüz erken olduğunu ileri sürerken siyasetçilerin bir test yapılmasını önermesi rastlantı değil. ... Devlet hisselerinin pazar trendi, Yunanistan'ın, yardım programlarıyla kredi almak için ödediğinden çok daha yüksek olacağından, bu test sürümünün bir bumerang etkisi yapmamasına dikkat etmek gerekir. Hevesimizi kursağımızda bırakacak bir şey, kreditörlerimizin şimdi çıkıp şunu demesi olacaktır: Madem bütçe fazlası veriyor ve piyasalara dönüyorsunuz, bizim yardımımıza da gereksiniminiz yok demektir.”
Atina bu güveni boşa çıkarmamalı
Piyasalara geri dönüş, Yunanistan hükümetinin bir halkla ilişkiler hamlesinden ibaret diyor Naftemporiki:
“Hükümet yetkilileri son günlerde yüksek beklentiler yarattı. ... Yunanistan'ın önümüzdeki hafta piyasalara geri dönüp dönmemesi aslında pek de büyük bir anlama sahip değil. Bunun için tek bir önemli ekonomik neden yok ve tek gerekçe ya iletişim düzeyinde ya da iç politikayla ilişkili. Mevcut hükümetin, Antonis Samaras yönetimindeki önceki hükümetten daha uygun bir faiz oranına ulaşıp ulaşamayacağı, fiilen kimseyi ilgilendirmiyor. Peki asıl önemli olan ne bu durumda? Ülkenin milyarlarca Avro tutarında ödünler vererek elde ettiği inandırıcılığı ve güveni muhafaza etmek.”