  Yunanistan'da borç krizi

Avro İstikrar Mekanizması ESM'nin Yunanistan kredi programı bu hafta itibariyle sona erdi. Böylece Yunanistan sekiz yılın ardından piyasalarda ilk kez kendi finansmanını sağlamak zorunda. Ekonomik göstergeler son zamanda iyileşme gösterse de, ülkede hala beş kişiden biri işsiz, kamu borçlarıysa yüzde 180 düzeyinde. Ülke kendi imkanlarıyla ayağa kalkabilecek mi?

Üçüncü yardım paketinin sonlanmasından yaklaşık bir yıl önce Yunanistan yeniden piyasalara döndü. Üç yıllık bir aranın ardından salı günü yeniden devlet tahvili çıkaran Atina, üç milyar Avro gelir sağladı. Ancak pek çok gazeteci Yunanistan'ın mali bağımsızlığına kavuşması için önünde uzun bir yol olduğunu düşünüyor.

Yaz sıcaklarında Yunanistan'da çöp dağları büyüdükçe büyüyor. Çöpçüler bir haftadır grevde. Talepleri ise, süreli sözleşmeli binlerce çalışana belediyelerde kadro verilmesi. İç politikadaysa çöp hizmetlerinin, halihazırda bazı kentlerde olduğu gibi özelleştirilmesi tartışılıyor. Bazı köşe yazarları bunun hiç de öyle kötü olmayacağı görüşünde.

Avrupa'nın maliye bakanları, Yunanistan'a 8,5 milyar Avroluk bir destek sağlanması konusunda anlaşmaya vardı. Ancak üzerinde anlaşılamayan bir başka konu vardı: IMF'nın talebinden farklı olarak, ülkenin kredi yükünün hafifletmesi yönündeki olası bir karar 2018'e sarkacak. Avrupalı yorumculara göre müzakerelerin sonucu, mutlu bir son olmaktan uzak.

Atina, finansörleri ile oturduğu müzakere masasından, ek mali destek karşılığında yeni bir tasarruf paketiyle kalktı. 3,6 milyar Avronun üzerindeki tasarruf paketi, emekli maaşlarından neredeyse yüzde 18'lik bir kesinti ve vergi muafiyeti sınırının düşürülmesini öngörüyor. Yunanistan'ın temmuzda yedi milyar Avronun üzerinde kredi geri ödemesi var. Bu müzakere mantıklı bir ödün mü, yıkıcı bir anlaşma mı?

Yunan Parlamentosu perşembe akşamı yeni tasarruf paketini onayladı. Paket, Atina'nın alacaklılarla vardığı son mutabakata dayanıyor ve yeni bir destek kredisi dilimi karşılığında, emeklileri ve orta gelir grubunu etkileyecek 4,9 milyar avro tutarında tasarruf önlemleri öngörüyor. Avrupa medyasına göre sayısız tasarruf notası hedefine ulaşamadı.

Avro bölgesi maliye bakanlarının 15 Haziran buluşmasında Yunanistan'a verilecek yeni kredilerle ilgili kararlar mutlaka netleşmeli, diyen Avrupalı yorumcuların gelecek konusundaki umutsuzluklarının nedeni kredi kurumlarının uzlaşamamış olması.

Atina ve uluslararası kreditörlerin Malta görüşmesi, borç batağındaki ülkeye yeni yardımların önündeki bir engelin daha aşılmasını sağladı. Yunanistan 2019'dan itibaren gayrısafi yurtiçi hasılasının yüzde ikisini tasarruf edecek. Şimdi Yunanistan kemerleri biraz daha sıkacak, diye çıkışıyor bazı yorumcular. Diğerleri bu anlaşmanın, krizle boğuşan ülkenin istikrarına katkı sağlayacağı görüşünde.

Alacaklıların temsilcileri, üçüncü tasarruf memorandumunda belirlenmiş reformları denetlemek üzere Yunanistan'a gidiyor. Atina, Avro grubuyla bu konuda mutabakata varmıştı. Şimdiyse borç konusunun çözülmesi için birlikte yeni bir adım atılmak isteniyor. Atina yönetimi aynı zamanda yeni yardım kredilerinin koşulu olarak başka reformlara da onay verdi. Yorumcular Yunanistan'ın durumunun iyileşeceğine inanmıyor ve krizin tarihini mercek altına alıyor.

Yunanistan'a verilecek mali yardım tartışması yeni bir ateşli döneme girdi. Avro Grubu 20 Şubatta bir sonraki kredi diliminin ödenmesinin onayını verecek. Ancak alacaklılar, bilhassa Alman Maliye Bakanı Schäuble'nin talep ettiği borç kesintisi ve daha katı tasarruf önlemleri konularında mutabakata varabilmiş değil. Kimi yorumcular Schäuble'ye çıkışırken, diğerleri AB'nin, seçim yılı olan 2017'de topu çevirmesini eleştiriyor.

Yeni yıl Yunanistan'da yaşayan insanları için yeni vergi artışlarını beraberinde getiriyor. Kahve, sigara ve akaryakıt, zam gelen ürünlerin bir kısmı. Bu vergi artışlarıyla devlet yaklaşık 2,45 milyar Avroluk bir gelir elde etmeyi umuyor. Yunan gazeteciler halkın alacaklıların boyunduruğuna girdiği görüşünde ve ekonomik iyileşme konusunda pek umutları yok.

Yunanistan parlamentosu bu perşembe yoksul emeklilere verilecek yılbaşı ikramiyesini oylayacak. Başbakanı Alexis Çipras ayda 850 avronun altında geliri olan yaklaşık 1,6 milyon yaşlıya bir emeklilik maaşı ikramiye vermek istiyor. Bunun için faiz dışı bütçe fazlasından 617 milyon avro kullanacak. Toplumun en zayıflarına önemli bir destek mi, bir sonraki seçime yapılan yatırım mı?

Avro maliye bakanları pazartesi günü Yunanistan'a borçlarını ödemesi için zaman verilmesi yönünde adım attı. Yunanistan aynı zamanda yeni tasarruf önlemlerini müzakereye davet edildi. Yorumcular bu kararın ülkeye sadece görünürde yaracağını görüşünde.

Euro Bölgesi'nin 5 Aralık zirvesi öncesinde Yunanistan'ın borçlarında indirim tartışması yeniden alevlendi. AB Ekonomi ve Mali İşler Komiseri Pierre Moscovici yapılan reformlarla bağlantılı olarak Atina'ya borç indirimini gündeme getirmişti. Maliye Bakanı Schäuble ise, bir bankalar konferansında ülkeyi reformlar için gerekli çabayı göstermemekle suçlamıştı. Yunanlıların sorunu az mı, fazla mı reform?