May daha ne kadar dayanabilir?
AB Başmüzakerecisi Barnier, son Brexit müzakere turunda da herhangi bir ilerleme kaydedilemeyince Britanya hükümetine ödünler için iki haftalık bir süre tanıdı. Bazı yorumcular, Başbakan May'in boynundaki ilmikten ancak kabinede değişiklik yaparak kurtulabileceğini düşünürken, diğerleri Muhafazakar Parti'nin yaşadığı kargaşayı, başka ülke hükümetlerinin de yaşadığı çalkantılı bir dönem olarak görüyor.
May'in işi zor
Theresa May hükümetinin işi güçleşiyor, diyor La Vanguardia:
“Geçtiğimiz günlerde birçok faktör, Başbakan May'in daha da zayıflamasına yol açtı ve May hükümetinin kargaşa ile birlikte anılmasına neden oldu. İki önemli bakan görevi bıraktı, bir diğeri [Dışişleri Bakanı Boris Johnson] ağır bir hata yaptı ama kimse onun yerine gelmeye cesaret edemiyor. Brexit sürecine ilişkin, 29 Mart 2019'da yapılması planlanan müzakerelerse, Brüksel'den gelen bir kararla engellenmiş durumda. Bu durumda Londra hükümeti ya AB'ye somut bir tazminat tutarı taahhüt edecek ya da Büyük Britanya arzu ettiği ticaret anlaşması için onay alamayacak. Theresa May için gelecek pek parlak değil.”
May'in son şansı, hükümette yeni yapılanma
The Daily Telegraph'a göre başbakanı kurtarabilecek yegane şey, parti içinde verilecek kökten bir karar:
“Muhafazakar Parti'nin nüfuzlu parlamento muhalifleri, kapsamlı bir kabine değişikliği için siyasetin yaz tatilinden bu yana Theresa May'i sıkıştırıyor. Hükümetin kabinede değişikliğe gitmesi, zayıf, uygun olmayan ve başarısız üyelerinden de kurtulma olanağı tanıyacaktır kendisine. Bu sayede yeni bir sayfa açmak mümkün. Parti içinde bir yeniden yapılanmaya gidilmesi ayrıca bir kararın çıkmasını da zorunlu hale getirecektir. Muhafazakar Parti ya May'in yeni ekibini destekleyecek ya da May'den kurtulmak için harekete geçecek. Temiz bir sayfa açmak ancak böyle mümkün. ... Kabinede yapılacak böyle bir değişiklik, May'in kurtuluşu için son şans.”
Çalkantılı dönem sorun yaratmayacak
Britanya iç siyaseti, birçok kişinin kabul ettiğinden daha iyi durumda, diyor David Goodheart Financial Times'taki köşesinde:
“Siyasi sistemin temelde işlediğine kuşku yok. Bunun için, Britanya sisteminin sahip olduğu esnekliğin, nitelikli parlamenter çoğunluk kararları sayesinde İskoçya'daki bağımsızlık hareketini sindirmesine ve nihayetinde püskürtmesine nasıl imkan tanıdığına bakmak yeterli olacaktır. Şimdi bu yaşananları Katalonya'daki kriz ile karşılaştıralım. ... Muhafazakar Parti üyeleri kendi içlerinde bölünmüş olabilir, ancak hükümetler sık sık, sansasyon meraklısı medyanın da baştan çıkarmasıyla çalkantılı dönemlerden geçer. Avrupa'ya şöyle bir bakıldığında, süreklilik arz eden düşük seviyeli bir kriz içinde bulunan birçok hükümet olduğu görülebilir.”
May'in gitmesi bazı sorunları çözebilir
Handelsblatt'ın Britanya muhabiri Carsten Volkery, May, yeni bakanların görevine son vereceğine kendi gitse daha iyi olur, diyor:
“Britanya'yı Brexit müzakereleri boyunca yönetecek kişinin, kararlı -ve karizmatik- bir lider olması lazım. May'den veda hediyesi olarak Avrupa Birliği'nden ayrılma faturasını ödemesi istenebilir. O zaman yerine gelecek ardılı, Avrupalılarla yeni bir ticaret anlaşması için hiç sorunsuzca görüşmelere başlayabilir. May'in gitmesi muhakkak ki bütün sorunları çözmeyecektir. O gitse de Brexit müzakereleri zorlu geçecek ve partideki cepheleşme devam edecektir. Öte yandan yeni bir muhafazakar liderin seçimleri kazanma şansı baki.”
May'i koltuğunda tutan, Corbyn korkusu
Haftalık New Statesman dergisine göre muhafazakar partililer, darbe yiyen başbakanlarına hemen sırt çevirmeyecek:
“May'in siyasi kariyeri bu ay sona erer mi? Başbakan, herkesin unuttuğu bir avantaja sahip. Bu avantajın adı [İşçi Partisi lideri] Jeremy Corbyn. Muhafazakar Parti parlamenterleri, Corbyn'in başbakan olduğu bir hükümetten öylesine korkuyor ki, May'in şu anda belki de kendi tahmin ettiğinden çok daha geniş bir hareket özgürlüğü var. Bir erken seçimin İşçi Partisi'nin zaferiyle sonuçlanacağına yönelik yaygın kanı, muhafazakardan kimsenin bir saray daresine yeltenmeyeceğinin teminatı olarak görülüyor.”
May'in güçsüzlüğü Brexit müzakerelerini engelliyor
Hospodářské noviny'e göre, Brexit müzakerelerinin sürüncemede kalmasının bir nedeni AB'nin, May ve ekibinin güçsüzlüğünün farkında olması:
“Her iki taraf da bu arada, 'no deal'e, yani müzakerelerin başarısız olmasına hazırlanıyor. Başbakan May'in istifası kuşkusuz büyük bir kaosa neden olacaktır. Muhafazakarların ilerde başbakan olacak yeni bir lider seçmeleri gerekiyor. Yani David Cameron'ın istifasından sonra May'i iktidara getiren operasyonun aynısını yapmak lazım. Bütün bunlar Brexit görüşmelerini geciktirecek unsurlar. Olası bir erken seçimde İşçi Partisi lideri Corbyn'in iktidara gelmesi bile mümkün. Corbyn, Brexit konusunda uzun süre sessizliğini korudu; ama şimdi Ortak Pazar'da kalmaktan yana görünüyor.”