Slovakya'da seçim: Avrupa'da yeni bir sağa kayış mı?
Cumartesi günü Slovakya'da parlamento seçimi yapılacak. Gazeteci Ján Kuciak cinayeti ile ilgili skandal, iktidardaki Smer'e epey zarar verirken, aralarında anketlerde birinci çıkan muhafazakar, tepki partisi Ol'ano'nun da (Sıradan İnsanlar) bulunduğu aşırı sağcı partiler ve popülistlere yaradı. Avrupa basını beklenen oy dağılımının olası sonuçlarını anlamaya çalışıyor.
Yağmurdan kaçarken doluya yakalanmayın
Çek yazar Luboš Palata Sme için kaleme aldığı yorumda, Slovakların cumartesi günü yapılacak seçimlerde Çeklerin yaptığı hataları tekrar etmemeleri için uyarıda bulunuyor:
“Yedi yıl önce biz Çekler rüşvetçi 'geleneksel' partilerden kurtulmak istedik. Andrej Babiš'i tercih ederek olağanüstü büyük çıkar çatışmaları olan bir milyarderi seçtik. Demokrasiyi anlamayan, hatta ondan nefret eden bir adamı seçtik. Bu adam partisini şirketlerinden biri gibi yönetip finanse ediyor. Parti üyeleri olsa olsa onun işçileri. Babiš, Çekya'da yaşadığımız krizin çözümü gibi görünüyordu, ama yağmurdan kaçarken doluya tutulduk. ... Tabii ki Slovakya'nın köklü bir değişime ihtiyacı var. Ancak salt bir şeyi değiştirmek iyileştirme anlamına gelmez.”
Onurlu duruş ve dayanışma gerekiyor
Liberal muhalefet topluca seçimi kazanacak olursa hükümet programları çok basit olabilir, diyor Sme:
“Mesele aşırı karmaşık ya da imkansıza yakın bir çözüm bulmak değil. Mesele, Fico iktidarının ardından gelen bir topyekun yenilenmenin yanı sıra demokratik gelişim, herkes için hukuk, özgürlük, onur ve dayanışmanın teminat altına alınması. Mesele, azınlıkların haklarının korunması ve kuvvetler ayrılığı; milyarderler ve bunların yıllardır iktidardaki Smer partisiyle kurduğu ilişkileri değil, yurttaşını destekleyen bir devlet. Ancak böyle bir kabine fark yaratacak bir dönüşümü hayata geçirebilir. İçinde bulunduğumuz felaket karşısında, bunlar sıradan ya da az kabul edilemez. Fico ve yandaşlarına ya da komşu ülkelerdeki Orbán, Kaczyński ve Babiš'e baktığımızda bunun Slovakya için şaşılacak bir zafer olacağını kestirebiliriz.”
Aşırı sağcılar SMER'in tek şansı olabilir
Pazar günkü seçimlerin ardından sosyal demokratlar ile aşırı sağcılar arasındaki bir işbirliğinin kurulması artık ihtimal dışı değil, diyor yayıncı Yuri Panchenko, Ukrayinska Pravda sayfalarında:
“Aşırı sağcı parti L'SNS milletvekilleri, sosyal politika alanında değişiklik yapabilmek için iktidardaki SMER ile birlikte hareket etmek istiyor. ... L'SNS lideri Marian Kotleba'yı da açıkça bir faşist olarak nitelendirmeye hakkımız var. ... Mevcut durumda bu aşırı sağcı partiyle koalisyon kurulması, SMER'in iktidarda kalmasını sağlayacak tek şans olabilir. ... Kotleba'nın partisi ile koalisyona girmek, tam anlamıyla bir felaket olacaktır. Bu parti, açık açık yabancı düşmanı sloganlar kullanıyor.”
Vişegrad ittifakında çatlak riski
Slovakya'daki bu seçim, dört Vişegrad ülkesinin birliğini tehdit ediyor, diyor WPolityce.pl:
“Güney komşumuzdaki seçimlerden çıkacak sonuç Polonya açısından şu yüzden önemli: Bilhassa Batı'dakiler olmak üzere kimi siyasi yorumculara göre Slovakya, Vişegrad Grubu'nun en zayıf halkası. Slovakya'daki kimi siyasi partiler, Vişegrad dörtlüsüyle, bilhassa da Varşova ve Budapeşte'deki mevcut iktidarla arasına mesafe koyuyor. Seçimin sonucu, Orta Avrupa'da kurduğumuz mevcut ittifakın birliğini tehlikeye atıyor. Umarız böyle bir şey gerçekleşmez. Son cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından Üç Deniz İnisiyatifi'nin lokomotifi olmaktan çıkan Hırvatistan örneği, bizim için bir uyarı olmalı.”