İspanya demokrasisi 50 yaşında
İspanya, General Francisco Franco’nun Kasım 1975’te ölmesiyle diktatörlükten demokrasiye geçişi “Özgür İspanya - 50 yıl” sloganıyla kutluyor. Başbakan Pedro Sánchez, çarşamba günü birkaç ay sürecek etkinlik programının açılışını yaptı. Köşe yazılarından da anlaşıldığı üzere programın içeriği daha çok tartışılacak gözüküyor.
Geçmişi anarken yeniden bölünmeyip birleşmeliyiz
El País ülkenin birlik olmasını ümit ediyor:
“Diktatörün ölümünün üzerinden 50 yıl geçtikten sonra dahi ortak bir anma töreninin düzenlenememesi, günümüz toplumlarını tehdit eden otoriterliğe dönüş tehlikesine karşı sergilenen körlüğü gözler önüne seriyor. … Bilhassa da bu tür despotik rejimleri meşrulaştırma cüretinin gösterildiği günümüzde, İspanyol toplumunun [diktatörlüğün sebep olduğu] feci eşitsizlikler için ödediği ağır bedeli hatırlamak hiç olmadığı kadar elzem. Demokrasimiz bunun sonucunda doğan derin adaletsizliği adım adım tersine çevirmek için yarım yüzyıl uğraş verdi. Bunu başardığımız için artık öfkeye kapılmadan geçmişi anıp yüzümüzü geleceğe dönebiliriz. ... Başarı hepimizin, ama bunu birlikte kutlayamıyor olmamız üzücü.”
Vaktiyle kurulan hayallerin soluk bir sureti
El Periódico geçen yarım yüzyıla biraz karamsar yaklaşıyor:
“Franco yatağında öleli yarım yüzyıl oldu ve ülkemiz bu süre zarfında kökten değişti. Öte yandan pek çokları, bugünün demokrasisinin General bedenen yok olduğunda hayali kurulan demokrasinin soluk bir suretinden ibaret olduğuna inanıyor. ... Kimileri de resmi anma törenlerinin tarihsel belleği sağlam tutmak için değil, çağın siyasi bir stratejisi olarak düzenlendiğini düşünüyor. ... Öyle ya da böyle, İspanya’nın 1975’te özgürlüğe kavuştuğunu söylemek abartı olur. ... Demokrasi 50 yıl evvel bizi kurtaracak ilahi bir kudret misali ülkemize bahşedilmedi.”
Geçmişle hesaplaşmada yavaş kalınıyor
Eldiario.es geçmişle hesaplaşmak için daha fazla kaynağa ihtiyaç olduğuna dikkat çekiyor:
“Dibine kadar yolsuz bir rejimin liderinin ölümünden 50 yıl sonra, hükümetin diktatörlüğü yeni nesillere anlatmak için etkinlikler planlaması övgüye layık. ... Program henüz net değilse de kimi dinozor sağcıları çıldırtmaya yetiyor. ... İspanya’daki hususiyetler şunlar: geçmişi yeni nesillere aktarmada yavaş kalınması; okullardaki derslere yeterince kaynak ayrılmaması; geçmişin sosyal medyada çoğunlukla da sağcılarca çarpıtılması karşısında muğlak tutum sergilenmesi.”