Nobel Ekonomi Ödülü refah araştırmacılarına gitti
Bu yılki Nobel Ekonomi Ödülü, uluslar arasındaki refah uçurumları üzerine yaptıkları çalışmalarından ötürü Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson’a verildi. Ödülün sahipleri, araştırmalarında devlet kurumlarının işleyişinin toplumların refahı üzerindeki etkisine odaklanıyordu. Avrupa basını gelişmeyi değerlendiriyor.
Daha fazla hak edenler vardı
Taz, ödülü daha çok hak eden bilim insanları vardı, diyor:
“Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson, kalkınma potansiyeline sahip olmalarına rağmen pek çok ülkenin neden yoksul kaldığını araştırmıştı. Sonuç: Bu ülkeler genellikle küçük bir elit kesim tarafından yağmalanıyor ve Latin Amerika buna iyi bir örnek teşkil ediyor. Ancak bu 'kurumsal' bakış açısının bazı zayıf yanları var. ... Örneğin yüksek ücretlerin, sendikaların veya adil bir vergi sisteminin önemine yalnızca yüzeysel olarak değiniliyor. Bu boşluk, başta Fransız ekonomistler Emmanuel Saez ve Gabriel Zucman gibi bilim insanlarının araştırmalarıyla doldurulmuştu. Geliştirdikleri model, Nobel Ekonomi Ödülü'nü gerçekten hak ediyordu.”
Otokrasi yanlıları iyi dinlesin
Frankfurter Allgemeine Zeitung şu hususa dikkat çekiyor:
“Ekonomistlerin ampirik çalışmalarla test edilmiş temel tezlerine göre, demokrasiler ekonomik bakımdan uzun vadede otokrasileri geride bırakır; çünkü hukuk devletleri, girişimciler ve tüketiciler için iktidardakilerin insafına mahkûm otokrasilere nazaran daha planlı bir çerçeve sunar. Bu hakikat, günümüzde demokrasiyle kavga içindeki ve geleceğe uzanan yolu kendilerine güçlü erkeklerin (ya da kadınların) göstermesini dileyen pek çokları için bilhassa faydalı olabilir. Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki ekonomik yükseliş, ödülü kazananların temel teziyle çelişmiyor. Otokratik rejimler sanayileşmede diğer ülkeleri yakalayabilir ve kopyalayabilir, ancak yeniliklerin demokrasilerde ortaya çıkma ihtimali bugüne kadar otokrasilerden hep daha yüksek olmuştur.”
Çin durgunluğa mı girecek?
Expressen, Çin'e ilişkin tahminlere odaklanıyor:
“Ödül sahipleri, eski sömürgelerdeki kapsayıcı ve dışlayıcı kurumlar arasında bir ayrımda bulunuyor. Kapsayıcı kurumlar, bireylerin yaratıcılığını ve işlerinden keyif almasını teşvik ederken, dışlayıcı kurumlar yerli elitlerin sömürgecilerin rolünü üstlenmesine yol açıp değişime karşı ilgisiz kalıyor. Acemoğlu ve Robinson, bulgularını 2012'de yayınlanan ve çok satan kitapları Ulusların Düşüşü'nde ayrıtılarıyla ortaya koymuşlardı. Kitapta, Çin'in gelecekte yaşayabileceği ekonomik durgunluğu cesurca öngörüyor ve katılım eksikliğinin mucit ruhunu adım adım bastıracağı tespitinde bulunuyorlardı. Şi Cinping, izlediği politikalar ile bu öngörüyü doğruluyor olabilir.”