Rus rejim karşıtları Berlin'de gösteri düzenledi
Pazar günü binlerce Putin karşıtı Berlin'de bir gösteri gerçekleştirdi. Göstericileri bir araya getiren, Aleksey Navalnıy'ın dul eşi Yulia Navalnaya ve ağustos ayında gerçekleşen esir takasında Rusya'daki hapishaneden serbest bırakılan muhalif siyasetçiler İlya Yaşin ile Vladimir Kara-Murza'nın çağrısıydı. Ancak sürgündeki ve muhalif Ruslar bu tür eylemlerin anlam ve faydaları konusunda hemfikir değil.
Ruslar Putin'i durdurmayacak
Berlin'de yaşayan sosyolog Igor Eidman, Spiegel'in haberine göre kendisi de katılmış olmasına rağmen Facebook'ta gösterinin ters etki yaratabileceğini yazıyor:
“Berlin sokaklarında anaokulundaymış gibi 'Putin, git!' sloganları atmak yalnızca anlamsız değil, aynı zamanda zararlı da. Zira savaş karşıtı bir Rusya yanılsaması, gerçek askeri Rusya'ya karşı mücadeleye yardımcı olmaktan ziyade engel oluyor. Rus halkının Putin’i devireceği, savaşın sona ereceği ve küresel tehdidin ortadan kalkacağı yönünde yanlış umutlar yaratıyor. Batı’nın, savaş karşıtı Rusya mitine bel bağlayıp çabalarını boşa harcamaması gerek.”
Çeneleri kapatmak bir alternatif olamaz
Sivil haklar aktivisti Alexander Podrabinek, Facebook sayfasında gösteriye yönelik sert eleştirilere anlam veremediğini belirtiyor:
“Bütün Rusları cehennem soyları olarak göstermek isteyen Ukraynalıları anlıyorum, ancak Berlin’deki gösteri bu zihniyeti yerle bir etti - bütün Rusların Putin’den yana olmadığı ortaya çıktı. Klişeler son buldu! Peki yurttaşlarımız neden göstericilerle böyle alay etmekten zevk alıyor? ... İşe yaramasa ve bir yardımı da dokunmasa gösteri yapmakta kötü olan ne? Şu an için ATACMS füzelerinden başka işe yarayacak bir şey olmayabilir - ama bu herkesin çenesini kapatıp susması gerektiği anlamına mı gelir?”
Muhalefet nostaljisinin bir ifadesi
Siyaset bilimci Sergey Medvedev, Facebook’ta Rusya meselesinde alışılagelmiş siyasal mücadele biçimlerine göre düşünmenin yanlış olduğunu yazıyor:
“Berlin’deki gösteriyle ilgili tüm yanlış anlamalar, gösterinin iki simulakr etrafında tertiplenmiş olmasından kaynaklanıyor: ‘Rus siyaseti’ ve ‘Rus muhalefeti.’ Ama gerçekte ikisi de mevcut değiller, 2011/2012 yıllarında bir yerlerde kaldılar. O zamandan beri iki önemli siyasetçinin, Nemtsov ile Navalnıy’ın öldürülmesi gibi vakalarla Kremlin tarafından komple süpürülüp yok edildiler. ... Bu eylem iyi ki gerçekleşti - apaçık terapötik, nostaljik ve sembolik bir etki yarattı. ... Ancak bugüne ya da geleceğe değil, geçmişe yönelikti.”
Kremlin propagandasına karşı denge oluşturulmalı
Siyaset bilimci Abbas Galliamov, Facebook'ta hiç değilse Rusya dışında siyasi mücadelenin sürdürülmesinin önemine dikkat çekiyor:
“Rus yetkililer [kamuoyunun görüşlerini ifade edebileceği] tüm mekanizmaları ortadan kaldırdıktan sonra, topluma Putin'i istisnasız sevdikleri ve savaşı onayladıkları algısını empoze etmek mümkün hale geldi. ... Muhalefet, protesto etmek isteyen her Rus yurttaşa yalnız olmadığını ve aynı şekilde düşünen pek çok insanın varlığını tekrar tekrar hissettirmeli. Elbette bunu Rusya'da düzenlenecek mitinglerle göstermek daha etkili olurdu, ancak bunun imkânı yok; dolayısıyla, protestolar mümkün mertebe her yerde gerçekleştirilmeli. ... Hiçbir şey yapmayıp mücadele etmeden kamusal görüşü rejime teslim etmekten kesinlikle daha iyi bir seçenek bu.”
Putin mağdurlarıyla sembolik dayanışma
Film eleştirmeni Anton Dolin, Echo'nun alıntıladığı bir Facebook gönderisinde sembolik jestlerin dahi ne kadar değerli olduğuna vurgu yapıyor:
“İlya Yaşin'in yanı sıra Vladimir Kara-Murza ve Yulia Navalnaya, pek çoğumuzun (Tanrı'ya şükür) kâbuslarımızda dahi göremeyeceğimiz şeyleri yaşadılar, ancak zihinlerini ve itibarlarını korumayı başardılar. ... Berlin'de yapılacak bir yürüyüşün savaşı sona erdirmeyeceğinin, Putin'i devirmeyeceğinin ve vicdanları temizlemeyeceğinin farkındayım. Sembolik jestler tarihi değiştirmezler, ancak onun önemli sayfalarından biri haline gelirler. Dahası uzun vadede, yerinde bir ısrar ve tutarlılıkla büyük etkiler yaratabilirler.”