  Avrupa'da terör

Geçtiğimiz cuma günü Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin Solingen kentinde düzenlenen bir festivalde üç kişi öldürüldü, çok sayıda insan da yaralandı. Olayın faili olduğu düşünülen kişi yakalanarak gözaltına alındı. Suriyeli saldırganın bıçağıyla kurbanların boyunlarını ve vücutlarının üst kısmını kasten hedef aldığı ve İslam Devleti (IŞİD) destekçisi olduğu bildiriliyor. Yorumcular, saldırının nedeni ve sonuçları üzerine sert bir tartışma yürütüyor.

Kafkasya'da bulunan Rusya'ya bağlı Dağıstan Cumhuriyeti'nde teröristler, pazar günü Derbent ve Mahaçkale gibi büyük şehirlerdeki kilise ve sinagoglar ile bir polis noktasına saldırdı. Saldırılarda 16'sı polis olmak üzere 21 kişi hayatını kaybetti. Aralarında yerel bir bölge yöneticisinin iki oğlu ve bir yeğeninin de bulunduğu beş saldırgan vurularak öldürüldü. Vali Melikov saldırıdan "dış güçleri" sorumlu tutarken, bölgedeki alarm durumuna son verildi.

İsveçli iki futbol taraftarı, pazartesi günü Brüksel’de radikal İslamcı olduğu düşünülen bir saldırgan tarafından öldürüldü. Polis, olayın ardından kaçan saldırganı vurarak öldürdü. Belçikalı yetkililere göre fail, iltica başvurusu reddedilen ve 2020’den bu yana ülkede yasadışı kalan bir sığınmacıydı. Olaydan kısa süre sonra yayınlanan bir videoda, saldırganın IŞİD’e bağlılığını bildirdiği görüldü. Avrupa basını dehşet içinde.

Stockholm’deki Kuran yakma eylemlerinin ardından, Müslümanların çoğunlukta olduğu ülkelerde öfkeli protestolar patlak vermişti. Terör örgütü El-Kaide şimdi de İsveç’e saldırma çağrısında bulundu. Ülkede bu yüzden dün terör tehdidi seviyesi ikinci en yüksek kategoriye yükseltildi. Yorumcular, bu tedbirden ne anlamak gerektiği konusunda hemfikir değil.

Kasım 2015'te 130'dan fazla insanın öldürüldüğü terör saldırılarından neredeyse altı yıl sonra Fransa'nın başkentinde zanlıların yargılandığı dava çarşamba günü (dün) başladı. Davada ifadeler videoya kaydedilip yayınlanacak. Yorumcular, hukuki süreci överken başka konuların göz ardı edilmesinden endişe ediyor.

Bugün Norveç'te, 22 Temmuz 2011'deki saldırıların kurbanları anılacak. Aşırı sağcı Anders Breivik, on yıl önce Oslo'da devlet binalarının olduğu semtte otomobil içinde sakladığı bombayla sekiz kişinin ölümüne yol açmış, ardından İşçi Partisi'nin Utøya Adası'nda düzenlediği yaz kampında, çoğu gençlerden oluşan 69 kişiyi silahla öldürmüştü. Breivik hakkinda 2012 yılında 21 yıl hapis cezasına ve infaz sonrası güvenlik tedbirine hükmedildi.

Brüksel’de pazartesi günü yapılan birçok etkinlik çerçevesinde 22 Mart 2016'taki terör saldırıları anıldı. IŞİD’in üstlendiği, yerel havalimanı ve Maelbeek metro istasyonundaki intihar saldırılarında 32 kişi hayatını kaybetmiş, 340 kişi de yaralanmıştı. Hayattaki zanlılara yönelik davalar, eylül ayında görülmeye başlanacak.

Mizah dergisi Charlie Hebdo'nun yazı işlerine ve Paris'teki bir Yahudi marketine 2015'te yapılan saldırıyla ilgili davada 14 sanık mahkum edildi. Saldırı sırasında güvenlik güçleri tarafından vurulan üç suikastçıdan birinin sağ kolu olduğu kabul edilen davanın baş sanığı Türkiye kökenli Ali Rıza Polat 30 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Fransa, saldırılardan neredeyse altı yıl sonra bugün bu defteri kapatabilecek mi?

Almanya'nın Halle kentindeki terör saldırısının ardından katil zanlısı gözaltında tutuluyor. Zanlı çarşamba günü Yom Kippur ayininin yapıldığı sinagoga giremeyince yoldan geçen bir kadını ve dönercideki bir adamı vurarak öldürmüştü. Yorumcular saldırının ardından sadece saldırının sebeplerini değil bunun siyasette yaratacağı yankıları da tartışıyor.

Uzun yıllardır Paris emniyetinde çalışan bir memur, perşembe günü diğer polisler tarafından vurulmadan önce dört meslektaşını öldürdü. Soruşturmacılar, polis memurunun on yıl önce İslam'ı seçtiğini ve radikalleştiğini açıkladı. Selefilerle ilişkide olan polis memuru, bir taraftan da terörle mücadele biriminde bilgisayar uzmanı olarak çalışıyordu. Köşe yazarları, olanlara inanamıyor.

Suriyeli Kürtler neredeyse bir hafta önce, eski IŞİD'li milislerin yaklaşık 30 çocuğunu Fransa ve Hollanda'ya teslim etti. Öldürülen ya da hapse atılan IŞİD terör milislerinin çocuklarının, ebeveynlerinin ülkelerine geri gönderilmesi tartışması, şu sıralar birçok Avrupa ülkesinde gündemi meşgul ediyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın, attığı bir tweetle Avrupa'yı, IŞİD terör örgütü üyesi yaklaşık 800 Avrupalı savaşçıyı geri almaya çağırdığından bu yana, cihadcıların geri dönüşü tartışması son hız devam ediyor. Büyük Britanya, 19 yaşındaki IŞİD militanı bir genç kızı vatandaşlıktan çıkardı. Tartışma duygusal bir boyutta yürütülüyor.

Strazburg'daki Noel pazarına yapılan ölümlü saldırının ardından soruşturmayı yürüten kurumlar, 29 yaşında ve polisin zaten takip ettiği bir zanlıyı aramakla meşgul. Silah ve bıçak kullanılan saldırıda iki kişi hayatını kaybetti, çok sayıda insan yaralandı. Soruşturmayı yürüten ekipler, saldırının ardında İslamcı terörün bulunduğunu tahmin ediyor. Zaten çalkantılı Fransa'da yaşanan bu saldırının sonuçları ne olacak?

Barselona'daki saldırıdan on gün sonra, sayıları yarım milyonu bulan gösterici, terör ve şiddete karşı çıkan ve dayanışmayı destekleyen gösterilere katıldı. Ancak kalabalıktan, gösteriye katılan Kral Felipe ve Başbakan Rajoy aleyhinde ıslık ve yuhalama sesleri de yükseldi. Bazı köşe yazarları bu durum karşısında öfkeliyken, diğerleri ise İspanyolların birlik duygusunu övüyor.

Finlandiya'nın Turku kentinde iki kadının öldürüldüğü ve altı kişinin de yaralandığı saldırıdan sonra, güvenlik güçleri saldırının terör amaçlı yapıldığını düşünüyor. Şimdi siyasi partilerin önemli kısmı, haberalma servisinin yetkilerinin genişletilmesini talep ediyor. Yeni bir haberalma yasası gerçekten akılcı mı?

15 kişinin ölümüyle sonuçlanan Katalonya'daki terör saldırılarının ardından güvenlik güçleri dün baş şüpheliyi vurarak öldürdü. İspanya da, cuma günü bir saldırganın iki kişiyi öldürdüğü Finlandiya da yaşadığı şoku atlatabilmiş değil. Terörle nasıl baş edeceğimiz, onu engelleyip engelleyemeyeceğimiz konusunda Avrupa medyasında farklı görüşler yer alıyor.

Barselona'da 13 kişinin öldüğü ve 120 kişinin yaralandığı saldırıdan sonra polis birden fazla teröristi öldürdü ya da tutukladı. Diğerleriyse hala firarda. Köşe yazarları terörün perde arkasıyla ilgileniyor ve gelecekte bu tür saldırıların önlenmesi için somut önerilerde bulunuyor.

Salı günü Brüksel tren garında bir saldırı başarısızlıkla sonuçlandı. Bir saldırganın düşük şiddetli bir bombayı ateşlemesi sonucu kimse yaralanmadı. Güvenlik güçlerince vurulan zanlının Molenbeek semtinde yaşadığı bildirildi. Belçika basını için bu olay, terörle mücadelenin ne kadar zorlu olduğunu bir kez daha gösteriyor.

Başbakan May Britanya'da son üç ayda girişilen üçüncü saldırının ardından radikal İslama karşı daha katı önlemler alınacağını ve internet denetimi için yeni yasalar geleceğini açıkladı. Erken seçime iki gün kala açıklanan bu eylem planı basını ikna etmemiş görünüyor.

Manchester'daki bombalı saldırı Avrupa basınında İslamcı teröre nasıl tepki verilmesi gerektiği konusunda yeni bir tartışmayı tetikledi: Askeri müdahaleler terörü durdurabilir mi?

Manchester saldırısı Avam Kamarası seçimlerine 2,5 hafta kala Britanya'yı sarstı. Seçim mitingleri şimdilik iptal edildi. Başbakan May ve rakibi Corbyn saldırıyla ilgili her türlü siyasi yorumdan kaçınıyor. Köşe yazarları seçim kampanyasına ara verilmesinin doğruluğu konusunda aynı görüşleri paylaşmıyor.

Pazar günü Stockholm'de binlerce insan cuma günkü kamyon saldırısının kurbanlarıyla dayanışma içinde olduğunu gösterdi. Polis ev aramaları ve sınır kontrolleriyle - sınır dışı kararına uymayıp, İsveç'te kayıplara karışarak saldırıda ortaya çıkan Özbekistan uyruklu- zanlının işbirlikçilerini bulmak istiyor. Kimi gazeteler İsveç'in daha sert güvenlik önemlerine başvurmasını gerektiğini söylerken, diğerleri saldırının polis ve istihbarat örgütlerinin başarısının kanıtı olduğunu dile getiriyor.

İstanbul'daki gece kulübüne yapılan saldırının ardından çoğu insan, Türkiye'deki çoğulcu toplumu daha çok baskı altında kaldığı görüşünde. Erdoğan, konuşmasında ülkenin bölünmesine karşı uyardı ve herkesin kişisel özgürlüklerine sahip çıkılacağını söyledi. İnternetteyse, saldırının kurbanlarının yaşam tarzlarını eleştiren nefret yorumları vardı. Yorumcular, ülkedeki fay hatlarının daha da derinleşmesine izin verilmemesi uyarısını yaptı.

İstanbul'daki gece kulübüne yapılan saldırının ardından polis, faili aramayı sürdürüyor. Emniyetin yayınladığı bir fotoğrafta, yılbaşı gecesi 39 insanı öldüren adamın yer aldığı ileri sürülüyor. Saldırıyı IŞİD terör örgütü üstlenmişti. Gazeteciler terörün sebebinin sadece Erdoğan'ın Suriye politikası değil, darbe girişimi sonrası gelen tutuklama dalgası olduğu görüşünde.

İlkbaharda Brüksel, Fransız ulusal bayramında Nice, Noel'den kısa bir süre önce Berlin ve sık sık Türkiye: Kanlı saldırılar 2016 yılında da Avrupalıları derinden sarstı ve geride yas, çaresizlik ve korku bıraktı. Terör kıtayı nasıl değiştiriyor? Siyaset dünyası ve toplum teröre karşı neden çok az şey yapabiliyor?

Pazartesi akşamı Berlin'de bir Noel panayırına TIR'lı terör saldırısının faili olduğundan şüphelenilen bir Tunuslu tüm Avrupa'da aranıyor. Şüpheli kişi Alman güvenlik güçlerince islamcı "tehlike arz eden biri" olarak biliniyordu. Bazı yorumcular islamcılara karşı daha sert davranılmasını talep ederken, diğerleri teröre karşı en etkili önlemin açıklık ve hoşgörü olduğunu yazıyor.